Chân dung kẻ chủ mưu vụ bắt cóc con tin ở Algeria

Mokhtar Belmokhtar – Ảnh: AFP

Người được cho là chủ mưu vụ bắt cóc con tin kéo dài bốn ngày nay ở Algeria có tên Mokhtar Belmokhtar, còn gọi là Khaled Aboul Abbas, một trong những tay súng Hồi giáo đáng sợ nhất trong khu vực.

Là cựu lãnh đạo của tổ chức khủng bố ở Tây Bắc Phi AQIM(al-Qaeda in the Islamic Maghreb – al-Qaeda ở vùng Maghreb Hồi giáo), phần tử cực đoan người Algeria là một tay súng Hồi giáo hoạt động nhiều năm trời.

Sinh năm 1972 tại tỉnh Ghardaia, cách thủ đô Algiers của Algeria khoảng 480 km về phía nam, Belmokhtar đã được huấn luyện với các chiến binh thánh chiến ở Afghanistan từ năm 1991 đến 1993, theo tờ Le Monde.

Tại những trại huấn luyện này, hắn đã gặp gỡ những kẻ sau này sẽ trở thành các lãnh đạo al-Qaeda. Cũng tại Afghanistan, Belmokhtar đã dính phải một mảnh đạn, khiến hắn bị mù một mắt và từ đó có biệt danh “Độc nhãn”.

Lầu đầu tiên trở lại Algeria vào năm 1993 trong cuộc nội chiến, hắn là thủ lĩnh quân sự của nhóm Hồi giáo vũ trang AIG (Armed Islamic Group) chiến đấu với quân chính phủ.

Belmokhtar đã tham gia thành lập Nhóm rao giảng và chiến đấu người Salafi (Salafist Group for Preaching and Combat), tiền thân của AQIM.

Nghi phạm có liên quan đến nhiều vụ bắt cóc

Hắn được cho là chịu trách nhiệm trong nhiều vụ bắt cóc con tin, gồm một vụ dẫn đến cái chết của hai thanh niên Pháp tại Niger vào tháng 1.2011.

Tổ chức của Belmokhtar đóng tại thành phố Gao của Mali trong vài năm qua, ít nhất cho đến khi không quân Pháp oanh tạc thành phố này vào ngày 11.1.

Nhóm của Belmokhtar sau đó tách ra khỏi AQIM vào tháng 12.2012 và thành lập phong trào riêng, lấy tên là “Tiểu đoàn Máu”, ngoài ra còn được gọi dưới các tên khác như “Lữ đoàn Những người mang mặt nạ” hoặc Lữ đoàn Khaled Aboul Abbas.

Ông Dominique Thomas, một chuyên gia về các mạng lưới Hồi giáo, nói với tờ Le Monde: “Tiểu đoàn được thành lập từ một nhóm chống đối hoặc nhóm bị trục xuất khỏi AQIM. Nhóm này tập hợp xung quanh thủ lĩnh Mokhtar Belmokhtar. Sau khi tách ra riêng, họ thiết lập quan hệ với Phong trào Nhất thể và Thánh chiến ở Tây Phi (Movement for Oneness and Jihad in West Africa – MOJWA), vốn kiểm soát phần lớn phía đông Mali, Gao và những vùng phụ cận”.

Nhóm này tập hợp từ 200 đến 300 tay súng thiện chiến và vũ trang hạng nặng, theo Le Monde.

“Tổ chức của hắn và MOJWA có thể đạt được một thỏa thuận ở Mali song chúng tôi không nghĩ tầm ảnh hưởng của hắn mở rộng đến Algeria. Tuy nhiên, bởi hắn là người Algeria, hắn biết địa thế và có những đầu mối liên lạc tại đây”, ông Thomas nói.

Trước khi rời khỏi AQIM vào năm 2012, Belmokhtar nói hắn muốn mở rộng mạng lưới của mình tại Libya, theo Thomas.

“Những bất đồng trước đây, vốn xuất phát từ sự xung khắc của những cái tôi, đã được xóa bỏ với chiến dịch này, một chiến dịch rõ ràng là có phối hợp”, ông Thomas nói.

Trong tổ chức, Belmokhtar bị chỉ trích vì xu hướng thích ứng với môi trường bản địa, nổi tiếng với việc buôn lậu. Ngoài biệt danh “Độc nhãn”, hắn còn được gọi là “Mr Marlboro” vì vai trò trong hoạt động buôn thuốc lá để cung cấp tài chính cho tổ chức, theo BBC.

“Điều này trái với đường lối chính thức của AQIM, vốn tự xem mình là một nhóm thanh sạch và kỷ luật, chống lại việc buôn lậu. Mặc dù, thực tế, họ cũng thích ứng với môi trường bản địa”, ông Thomas nói.

Tuy vậy, với AQIM, việc buôn lậu của Belmokhtar đã trở nên có tổ chức quá mức, theo ông Thomas.

Theo TNO