Chậm sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, ngành ô tô điện Việt Nam có thể “lỡ nhịp”

Theo tờ trình mới đây từ Bộ Tư pháp gửi Quốc hội, cơ quan này đang nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm khuyến khích sử dụng ô tô điện, xe dùng năng lượng xanh nhằm bảo vệ môi trường.

Số liệu từ Bộ Tư pháp cho thấy, lĩnh vực giao thông chiếm khoảng 1/4 lượng khí phát thải từ các ngành liên quan đến năng lượng. Hiện nay, cuộc cách mạng xanh trong giao thông đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu.

Các nước có ngành công nghiệp ô tô phát triển trong khu vực và trên thế giới đã và đang chuyển sang sản xuất ô tô điện. Theo đó, Trung Quốc là thị trường xe điện lớn nhất thế giới, (2,3 triệu xe điện/năm), Châu Âu (1,2 triệu xe/năm), Mỹ (1,1 triệu xe/năm).

“Nhiều ý kiến nhận định cho rằng thời điểm hiện nay, riêng đối với sản xuất lắp ráp xe ô tô điện chạy pin thì xuất phát điểm giữa Việt Nam và các quốc gia ASEAN là gần như tương tự nhau…

Cơ hội để thu hút các dự án đầu tư sản xuất lắp ráp xe ô tô điện chạy pin của Việt Nam là rất tiềm năng nếu Quốc hội sớm ban hành các chính sách ưu đãi, hỗ trợ hơn nữa cho ngành này phát triển. Nếu chính sách ban hành chậm một vài năm, các nước ASEAN khác đã hoàn thiện khung chính sách và hình thành chuỗi cung ứng vững chắc thì sẽ không có cơ hội cho các doanh nghiệp tại Việt Nam sản xuất xe ô tô điện chạy pin sử dụng trong nước và xuất khẩu”, trích tờ trình của Bộ Tư pháp.

Chuyển đổi sang ô tô điện, phương tiện năng lượng xanh đang là xu hướng chung của toàn cầu. (Ảnh: Nikkei)

Hiện tại, để khuyến khích các phương tiện sử dụng nhiên liệu sạch, đặc biệt là xe ô tô điện chạy pin. Nhiều nước áp dụng miễn hoặc không thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe ô tô điện chạy pin như Hàn Quốc; Trung Quốc; Na Uy, Indonesia.

Một số nước quy định giảm thuế hoặc mức thuế ưu đãi đối với xe ô tô điện chạy pin: Thái Lan áp dụng mức thuế suất ưu đãi 2%; Phần Lan đánh thuế 3%; Tại một số Bang của Mỹ áp dụng chính sách ưu đãi (giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, khấu trừ thuế, hoàn tiền, giảm phí đăng ký, giảm phí đỗ xe, hỗ trợ việc lắp đặt các trạm sạc điện…).

Tại Việt Nam, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt hiện hành đã có quy định ưu đãi thuế đối với xe ô tô điện. Điển hình, đối với xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện, năng lượng sinh học, trong đó tỷ trọng xăng sử dụng không quá 70% số năng lượng sử dụng: Áp dụng thuế suất thuế TTĐB bằng 70% mức thuế suất áp dụng cho xe chạy xăng, dầu có cùng dung tích xi lanh.

Với xe ô tô thuần điện (trong đó có xe ô tô sử dụng nhiên liệu khí hydro, xe ô tô điện chạy pin, xe ô tô điện chạy bằng năng lượng mặt trời) loại chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống là 15%, loại chở người từ 10 đến dưới 16 chỗ là 10%, loại chở người từ 16 đến dưới 24 chỗ là 5%, xe vừa chở người, vừa chở hàng là 10%.

“Với hiện trạng ngành công nghiệp ô tô trong nước đang phụ thuộc lớn vào các nhà đầu tư nước ngoài, xu hướng phát triển xe ô tô điện chạy pin tại các nước có ngành công nghiệp ô tô và hoạt động nghiên cứu phát triển như Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc thì với thị trường quy mô nhỏ như Việt Nam, việc chuyển đổi sang sản xuất lắp ráp xe ô tô chạy pin sẽ là một thách thức không nhỏ.

Vì vậy để đẩy nhanh việc chuyển đổi sang xe ô tô điện chạy pin cần phải được sự hỗ trợ của Nhà nước thông qua chính sách ưu đãi thuế, đặc biệt là thuế tiêu thụ đặc biệt và các chính sách hỗ trợ khác”, trích tờ trình của Bộ Tư pháp.