Chấm điểm 8.000 lễ hội: Lại chuyện “thầy bói xem voi”

Cách đánh giá công tác quản lý, tổ chức lễ hội qua hình thức chấm điểm của Bộ VHTT&DL chỉ là hình thức, không có tính khả thi.

Đừng làm kiểu “cưỡi ngựa xem hoa”

Theo thông tin từ Bộ VHTT&DL, từ mùa lễ hội năm 2015, Bộ sẽ tiến hành chấm điểm công tác tổ chức, quản lý lễ hội ở các địa phương. Để thực hiện việc chấm điểm này, Bộ đã chính thức ban hành tiêu chí và thang điểm đánh giá để các địa phương tự bình xét và gửi về Bộ.

Cụ thể là: Công tác quản lý, xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện hằng năm (tối đa 9 điểm); quán triệt, tuyên truyền văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, văn bản quản lý, hướng dẫn nghiệp vụ của Bộ (tối đa 6 điểm); thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội (tối đa 25 điểm); đảm bảo môi trường an toàn tổ chức lễ hội (tối đa 40 điểm); tổ chức các hoạt động dịch vụ theo đúng quy định của pháp luật (10 điểm) và thực hiện thanh tra, kiểm tra, kịp thời xử lý vi phạm trong hoạt động lễ hội tại cơ sở (10 điểm).

Điểm tổng của thang điểm đánh giá là 100. Sẽ có 3 giám khảo được chấm điểm các lễ hội: địa phương, báo chí, quản lý văn hóa. Các thang điểm sẽ phân thành 4 mức. Mức hoàn thành xuất sắc: 95 – 100 điểm. Mức hoàn thành tốt: 85 – 94 điểm. Mức hoàn thành: 51 – 84 điểm. Chưa hoàn thành: dưới 50 điểm.

Trước hình thức này, trao đổi với Đất Việt, ngày 11/12, GS Hoàng Chương – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu, bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc cho hay: “Theo tôi, nên đặt ra câu hỏi, chấm điểm như vậy thì cách quản lý, tổ chức lễ hội có tốt lên được hay không?

Thực tế, hiện nay trên thế giới không có nước nào đánh giá thông qua việc chấm điểm, bởi công tác quản lý thực sự cần sự chỉ đạo của Bộ VHTT&DL, sau đó, tất cả các địa phương phải làm theo, chứ không phải đưa ra mức đánh giá như một cuộc thi, lễ hội chứ không phải kế hoạch nhà nước mà hoàn thành hay không hoàn thành”.

Theo GS Hoàng Chương, sẽ không có ai thay thế được vai trò quản lý của Bộ VHTT&DL, đáng lẽ họ phải đưa ra các quy tắc cụ thể để quản lý, thay vì lấy ý kiến trưng dụng, tham khảo dưới hình thức điều tra xã hội học như cách đang làm. Bởi kể cả đối với các công trình nghiên cứu khoa học, nó cũng chỉ góp phần cho cơ quan quản lý thực hiện nhiệm vụ của mình vì tính chính xác không cao.

Cướp ấn đền Trần Nam Định

Hơn nữa, về người chấm, đầu tiên là các địa phương, hầu như chỗ nào hiện nay cũng bị bệnh thành tích, liệu có địa phương nào nhận là làm không hiệu quả hay không. Nhà báo thì không ai bắt buộc, vì việc của phóng viên có phải là quản lý văn hóa, ai trả lương cho đi chấm lễ hội.

Còn cán bộ của bộ mà đi hết từng đó lễ hội cũng thành kiểu cưỡi ngựa xem hoa. Khó có nhận thức đúng, chính vì thế việc làm này chắc chắn sẽ không khả thi.

Đưa ra ví dụ cụ thể, ông Chương nói: “Như nạn chặt chém trong lễ hội, vệ sinh môi trường, mê tín dị đoan, những việc này cơ quan quản lý cơ sở phải phát hiện, xử phạt, chịu trách nhiệm, chứ không thể chấm điểm kiểu thầy bói xem voi như thế này, thì làm sao có hiệu quả, làm sao thay đổi được những tiêu cực đang tồn tại bất cập trong các lễ hội.

Trong khi việc cần làm hiện nay là phải xem lễ hội yếu ở chỗ nào. Cái yếu là ở nhận thức của người quản lý lễ hội và vai trò người dân trong lễ hội. Thế thì phải có lớp tập huấn cho cán bộ, cho dân để họ biết cách tổ chức và đi lễ hội cho đúng văn hóa, thay vì mất tiền vào đi lo đánh giá hoàn thành hay không hoàn thành”.

Đừng làm cho có

Cũng đưa ra quan điểm về vấn đề này, PGS.TS Bùi Quang Thanh, Trưởng Ban nghiên cứu Văn hóa – Nghệ thuật nước ngoài – Viện Văn hóa nghệ thuật VN cho rằng, chúng ta có hơn 8000 lễ hội, nên không thể đánh đồng vào một bảng đánh giá, vì như vậy là không công bằng.

Theo ông Thanh, việc đầu tiên là phải phân dạng các loại lễ hội, thang điểm này áp dụng với dạng lễ hội nào: lễ hội cổ truyền ở các làng, lễ hội do nhà nước đứng ra tổ chức hay lễ hội hiện đại.

Lễ hội làng cũng chia ra làm 2 loại: lễ hội cổ truyền mang tính chất phổ biến của các làng nói chung và lễ hội tổ nghề. Bởi vì, các lễ hội có đặc trưng, chức năng khác nhau, nên chương trình diễn ra chắc chắn khác nhau.

Theo_Báo Đất Việt