Cây “quốc bảo” liên tục bị trộm, dân cắm chông và thay nhau canh giữ

Thời gian qua, nhiều vụ trộm cây sâm Ngọc Linh liên tiếp xảy ra ở huyện Tu Mơ Rông, Kon Tum. Hàng trăm cây sâm nhiều năm tuổi bị nhổ trộm khiến người dân “đứng ngồi, không yên”.

Sâm Ngọc Linh được mệnh danh là “quốc bảo”, phân bố nhiều ở vùng núi Ngọc Linh (Kon Tum) và Quảng Nam. Mỗi kilogam sâm Ngọc Linh có giá từ hàng chục đến hơn trăm triệu đồng, tùy năm tuổi.

Vì lợi nhuận kinh tế cao nên kẻ gian đã lẻn lên rừng nhổ trộm sâm. Từ đầu năm 2024 đến nay, huyện Tu Mơ Rông (Kon Tum) liên tiếp xảy ra nhiều vụ trộm sâm Ngọc Linh của tổ chức, người dân trên địa bàn.

Tại huyện Tu Mơ Rông liên tục xảy ra các vụ trộm sâm Ngọc Linh (Ảnh: Chí Anh).

Gần đây, anh A Đốc (39 tuổi, thôn Long Hy, xã Măng Ri, Tu Mơ Rông) phải mắc võng ngay trên rừng để canh vườn sâm Ngọc Linh của mình.

Theo anh Đốc, tối 5/9, anh rời lán canh để về thôn cách đó khoảng 5km giải quyết việc gia đình. Sáng hôm sau, anh quay lại, thấy toàn bộ sâm của gia đình trồng bị trộm.

Qua kiểm đếm của anh Đốc và lực lượng chức năng, có hơn 300 gốc sâm Ngọc Linh 3-7 tuổi bị nhổ. Ước tính, gia đình anh mất khoảng 20kg sâm Ngọc Linh.

“Năm 2017, gia đình tôi đã vay ngân hàng 100 triệu đồng để mua giống sâm Ngọc Linh về trồng trên rừng. Gia đình đã làm hệ thống hàng rào lưới B40, dựng lán để canh gác.

Mỗi năm, sâm đẻ thêm 1 đốt là gia đình hy vọng có thể bán để trang trải nợ ngân hàng. Không ngờ, kẻ gian đã lẻn lên nhổ hết sâm, chỉ còn sót lại vài chục cây nhỏ khoảng 3 năm tuổi”, anh Đốc kể.

Hơn 300 cây sâm 3-7 năm tuổi của gia đình anh A Đốc bị trộm (Ảnh: Chí Anh).

Trước đó, ngày 22/8, ông Nguyễn Thanh Hoàng, quản lý vườn sâm của Công ty CP sâm Ngọc Linh Tu Mơ Rông đã đến công an trình báo việc bị kẻ gian đột nhập, trộm cắp lượng lớn cây sâm Ngọc Linh.

Theo đơn trình báo, ngày 21/8, tại vườn sâm của công ty này xảy ra sự cố mất điện.

Sáng 22/8, ông Hoàng cùng nhân viên đi kiểm tra, phát hiện đường dây điện bị chặt phá. Mọi người đi sâu vào vườn sâm, nhận thấy có khoảng 160 gốc sâm Ngọc Linh 3-7 năm tuổi bị nhổ trộm.

Tháng 2, tại huyện Tu Mơ Rông cũng xảy ra nhiều vụ trộm khoảng 800 cây sâm Ngọc Linh 4-10 năm tuổi ở các xã: Tê Xăng, Ngọc Lây, Đăk Sao, ĐăK Na…

Ông A Toàn (42 tuổi, thôn Long Hy, xã Măng Ri) nói: “Thấy người dân liên tục bị nhổ trộm sâm, gia đình tôi cũng cắt cử người lên canh ngày đêm để bảo vệ 300 gốc sâm. Gia đình còn dùng lưới, cắm chông quanh vườn đề phòng kẻ gian lẻn vào trộm. Tôi hy vọng, cơ quan chức năng sớm có giải pháp, quyết liệt xử lý các đối tượng trộm cắp sâm để răn đe”.

UBND huyện Tu Mơ Rông đã chỉ đạo các xã vận động người dân thành lập các tổ, đội tự bảo vệ, luân phiên trực theo dõi để bảo vệ vườn sâm; khuyến khích người dân khai báo số lượng sâm Ngọc Linh để tiện theo dõi, quản lý, bảo vệ.

Người dân không nên che giấu thông tin về tài sản nhằm tạo cơ hội cho các đối tượng trộm cắp, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình điều tra, truy vết tội phạm.

Người dân thay nhau túc trực ngày đêm và cắm chông chi chít quanh vườn (Ảnh: Chí Anh).

Ông Nguyễn Cửu Thắng, Chủ tịch UBND xã Măng Ri, cho biết: “Trên địa bàn có khoảng 60ha sâm Ngọc Linh. Trước tình trạng sâm liên tục mất, chính quyền xã đã yêu cầu người dân kê khai rõ diện tích để tiện cho việc tuần tra, bảo vệ. Công an đang phối hợp với xã quản lý tình hình an ninh trật tự tại địa phương và điều tra các vụ trộm cắp cây sâm Ngọc Linh”.

Sâm Ngọc Linh là loại dược liệu quý hiếm. Loài cây này chỉ sinh sống, phát triển tốt dưới tán rừng ở độ cao trên 2.000m so với mực nước biển. Nhiều năm qua, các doanh nghiệp, hộ gia đình đã triển khai trồng sâm dưới tán rừng để phát triển kinh tế.

Giá sâm Ngọc Linh dao động 80-250 triệu đồng/kg. Với giá trị kinh tế lớn, kẻ gian thường lợi dụng để trộm cắp sâm Ngọc Linh khiến cho các hộ gia đình, doanh nghiệp bị thiệt hại lớn về kinh tế.