Câu nói xót xa của cô gái sau hành trình thoát khỏi kẻ buôn người
Hầu hết các nạn nhân của mua bán người, sau khi được giải cứu, đều khá ổn về mặt tâm lý trong vòng 1-3 tháng đầu.
Nhưng sau khoảng thời gian này, một số vấn đề ở họ bắt đầu nảy sinh.
Bởi vì sau khi cảm xúc hạnh phúc được trở về qua đi, họ lại phải đối mặt với những khó khăn ban đầu, cộng thêm rất nhiều tổn thương trong quá trình bị giam giữ, cưỡng bức lao động… Tất cả những áp lực đó khiến họ suy sụp và có những suy nghĩ tiêu cực về bản thân, về cuộc sống.
Đó là nhận định của bà Đinh Thị Minh Châu, chuyên gia tâm lý, Giám đốc Các dịch vụ tâm lý của Rồng Xanh – tổ chức phi chính phủ chuyên hỗ trợ các nạn nhân của mua bán người.
“Hầu hết các nạn nhân của mua bán người, sau khi được giải cứu, đều khá ổn về mặt tâm lý trong vòng 1-3 tháng đầu” – bà Đinh Thị Minh Châu, chuyên gia tâm lý, Giám đốc Các dịch vụ tâm lý của tổ chức Rồng Xanh chia sẻ. Ảnh: Nguyễn Thảo
Tìm đến cái chết vì thấy bản thân không có giá trị
Bà Châu nhớ lại một trường hợp cách đây nhiều năm. “Cô bé đó được giải cứu về nước trong tình trạng sức khỏe thể chất và tâm thần bình thường, mặc dù vẫn có cảm giác bất an nhưng trong khả năng kiểm soát.
Sau khi ở lại nơi lưu trú của Rồng Xanh một thời gian ngắn, cô bé nói rất muốn về nhà mặc dù chưa có kế hoạch tiếp theo cho tương lai. Các nhân viên xã hội vẫn giữ liên lạc và thường xuyên gọi điện hỏi thăm xem bạn ấy có cần giúp gì không.
Đến một ngày, bạn liên lạc lại, nói ‘cảm thấy không ổn’. Bạn bảo ‘có lẽ cái chết là một sự giải thoát cho em trong thời điểm này’. Nhưng lý trí của bạn không muốn làm như thế. Bạn nghĩ mình đã rất cố gắng để được trở về. Ngày xưa, ở bên kia biên giới, bạn từng tự rạch tay mình. Bây giờ, bạn ấy không muốn lặp lại hành động đó nữa. Bạn liên lạc để xin sự trợ giúp”.
Sau khi tìm hiểu thêm thì các nhân viên được biết, khi về quê, bạn gái đó muốn tìm chỗ học nghề, nhưng tìm mãi không có chỗ nào phù hợp. Hơn nữa, khi trở về, cô bị hàng xóm dị nghị, phân biệt đối xử. Cộng với tổn thương tâm lý sau biến cố, cô trở nên tiêu cực khi nghĩ về bản thân và tương lai của mình.
Một nạn nhân (phải) bị lừa sang Myanmar được trở về với gia đình. Ảnh: Tổ chức Rồng Xanh
Video đang HOT
Với trường hợp này, việc đầu tiên các chuyên gia tâm lý cần làm là giúp nạn nhân giảm căng thẳng. Sau đó, bộ phận công tác xã hội giúp cô gái tìm chỗ học nghề ở Hà Nội.
“Bạn ấy học nghề song song với trị liệu tâm lý. Sau vài tháng, tinh thần của bạn ổn định hơn. Trong quá trình học, bạn ấy được tiếp xúc với mọi người, được làm việc và kiếm được tiền gửi về cho gia đình. Bạn cảm thấy mình có giá trị – đó là yếu tố quan trọng giúp bạn ấy vượt qua”.
Bà Châu cho biết, sau này, cô bé có thêm bạn bè, có người yêu. Đến giờ, cô đã lập gia đình, sinh con và cuộc sống khá ổn.
“Đó là nhờ bạn ấy đã nhìn vấn đề của mình rộng hơn, có chiều sâu hơn và bạn cảm thấy mình có thể chấp nhận được những gì đã xảy ra với bản thân để bước tiếp”.
Sức khỏe tâm thần là thứ không cần phải giấu giếm
Bà Minh Châu cho biết, đặc điểm chung của các nạn nhân mua bán người là họ thường có một vấn đề nào đó từ trước. Nó có thể là đói nghèo, là thiếu thốn tình cảm, là khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc… – những yếu tố khiến họ dễ bị tiếp cận và bị lừa đảo.
“Cộng thêm trải nghiệm bị mua bán như một món hàng, bị đánh đập, tra tấn, ép buộc, hiếp dâm… làm cho những khó khăn của họ lớn hơn rất nhiều. Đó là những khó khăn lớn nhất và ẩn sâu bên trong”.
Thậm chí, có một số ca khiến các chuyên gia tâm lý cũng cảm thấy bất lực khi nạn nhân có quá nhiều vấn đề như: Mắc bệnh tâm thần, rào cản ngôn ngữ, địa lý…
Có những trường hợp khó khăn hơn, khi bản thân nạn nhân không muốn tách mình ra khỏi môi trường độc hại – môi trường đã gây ra những áp lực và căng thẳng cho họ. “Một trong những trở ngại về mặt tâm lý là sự phụ thuộc. Họ cảm thấy an toàn với một người nào đó và có xu hướng phụ thuộc vào người kia dù biết người kia rất độc hại. Ở khía cạnh nào đó, có thể nói là họ bị thao túng về mặt tâm lý”.
Một nạn nhân bị lừa sang bên kia biên giới được trở về với gia đình. Ảnh: Tổ chức Rồng Xanh
“Việc đầu tiên chúng tôi làm với những trường hợp này là ngắt sự tiếp xúc của nạn nhân với môi trường, và cho họ biết rằng họ còn có nhiều lựa chọn khác. Giống như trường hợp của cô bé kia, khi được bước vào những môi trường học tập, làm việc khác, bạn ấy được ghi nhận. Bạn ấy thấy mình giỏi hơn, có ích hơn, có giá trị hơn ở một nơi nào đó, để từ đó bạn tự tin, tin tưởng vào một tương lai tốt đẹp hơn”.
Bà Châu chia sẻ, cũng có những nạn nhân, khi trở về, họ hoàn toàn từ chối mọi hỗ trợ cả về vật chất lẫn tinh thần. Họ như muốn quên tất cả những gì liên quan đến chuỗi ngày đã qua.
“Tất nhiên, chúng tôi tôn trọng quyết định của họ. Nhưng chúng tôi tin rằng, không chỉ với nạn nhân mua bán người, mà với tất cả những người từng trải qua các sang chấn gây tổn thương tâm lý, họ đều cần được trợ giúp.
Nhiều người không biết là mình cần trợ giúp, bởi vì chúng ta chưa có thói quen và văn hóa chăm sóc sức khỏe tâm thần của mình. Nhất là với vấn đề tâm lý, tâm thần, chúng ta hay có xu hướng giấu giếm nó đi.
Cá nhân tôi luôn mong rằng, trong nhà trường và gia đình, ngay từ khi còn nhỏ, người lớn sẽ dạy cho trẻ những hiểu biết cơ bản nhất về sức khỏe tâm thần của mình – đơn giản như giúp đứa trẻ hiểu rằng như thế nào là cần giúp đỡ, mình có nên giấu cảm xúc đó đi hay không…
Tôi tin rằng, sức khỏe tâm thần là thứ cần được quan tâm song song với sức khỏe thể chất” – bà Châu khẳng định.
Trá hình các thủ đoạn mua bán người tại TP Hồ Chí Minh
Theo Công an TP Hồ Chí Minh, thời gian qua tội phạm mua bán người vẫn diễn biến phức tạp, các đối tượng sử dụng thủ đoạn hứa hẹn "việc nhẹ, lương cao" để dụ dỗ, lôi kéo công dân Việt Nam xuất cảnh trái phép sang Campuchia làm việc, sau đó lừa bán nạn nhân nhằm mục đích cưỡng bức lao động, cưỡng đoạt tài sản.
Theo báo cáo về kết quả công tác phòng, chống mua bán người năm 2023 của UBND TP Hồ Chí Minh, thời gian qua, địa bàn thành phố đã xuất hiện một số vụ án mua bán người. Nạn nhân không chỉ là phụ nữ, trẻ em mà còn xuất hiện tình trạng mua bán trẻ sơ sinh, mua bán nội tạng, bộ phận cơ thể, đẻ thuê. Nhiều đường dây tội phạm liên quan đến mua bán người, bộ phận cơ thể thông qua mạng xã hội.
Các đường dây lừa nạn nhân bằng cách giới thiệu tìm việc nhẹ lương cao. Sau đó, các nạn nhân phải làm việc tại quán massage, karaoke, nhà hàng, cà phê, hớt tóc và bị ép ký giấy nợ, buộc phải thực hiện hành vi kích dục, bán dâm để lấy tiền trừ vào "phí tuyển dụng". Ngoài ra, các nạn nhân còn bị lừa sang nước ngoài bằng cách vượt biên hoặc đi tour du lịch, sau đó bán vào cơ sở đánh bạc trực tuyến, kinh doanh dịch vụ massage, karaoke trá hình, ép bán dâm hoặc bị cưỡng bức lao động, cưỡng đoạt tài sản...
Các đối tượng trong đường dây mua bán bộ phận cơ thể người, thu lợi bất chính hơn 12 tỷ đồng.
Điển hình vào cuối tháng 10/2023, Công an TP Hồ Chí Minh và các đơn vị liên quan đã triệt phá đường dây mua bán bộ phận cơ thể người, đồng thời làm rõ phương thức, thủ đoạn của các đối tượng tổ chức đường dây đã thu lợi bất chính hơn 12 tỷ đồng... Đến nay, các phòng nghiệp vụ Công an TP Hồ Chí Minh cùng các đơn vị liên quan đang củng cố hồ sơ để đưa ra truy tố, xét xử các đối tượng trong đường dây này. Theo đó, các đối tượng đã bị khởi tố và bắt tạm giam gồm: Bùi Tiến Lực, Nguyễn Thanh Phong, Trần Thanh Hòa và Phan Thanh Hải về tội "Mua bán bộ phận cơ thể người". Các đối tượng này đều bán thận trước đó và nắm được quy trình nên đã thành lập đường dây, lôi kéo nhiều người bán thận để tạo thành "ngân hàng" thận bán cho người cần ghép...
Bước đầu, cơ quan Công an xác định các đối tượng trên đã thực hiện 28 giao dịch mua bán tạng thận, mỗi trường hợp cần mua thận có giá từ 400 triệu đồng đến hơn 1,1 tỷ đồng và người bán thận nhận từ 260 đến 400 triệu đồng. Các đối tượng đã thu lợi bất chính hơn 12 tỷ đồng. Nguồn thận được mua bán trái phép đã được thực hiện kỹ thuật ghép cho người mua chủ yếu diễn ra tại các bệnh viện trên địa bàn TP Hồ Chí Minh.
Đối tượng Phạm Huỳnh Nhật Vi bị khởi tố, bắt tạm giam về tội "Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi" và "Sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm".
Mới đây nhất, liên quan tới vụ việc hai bé gái bị thất lạc tại phố đi bộ Nguyễn Huệ (quận 1), ngày 12/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt bị can để tạm giam đối với Phạm Huỳnh Nhật Vi (SN 2003; thường trú huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang) về tội "Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi" và "Sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm".
Bước đầu, cơ quan Công an xác định, Vi móc nối với một đối tượng người nước ngoài, tìm trẻ em từ 6 - 12 tuổi, dùng thủ đoạn để đưa các cháu về nơi Vi ở, ép buộc các cháu thực hiện một số hành động có tính chất khiêu dâm để Vi quay phim, chụp ảnh gửi cho đối tượng người nước ngoài, sau đó đối tượng này sẽ chuyển tiền cho Vi để trả công...
Từ vụ việc này, Thượng tá Lê Mạnh Hà, Phó trưởng Phòng Tham mưu Công an TP Hồ Chí Minh, đã thông tin cảnh báo người dân cần nâng cao cảnh giác với loại tội phạm này.
Công an TP Hồ Chí Minh sẽ tăng cường công tác nắm tình hình trên không gian mạng, các hội nhóm kín, ứng dụng số về cho nhận con nuôi, mang thai hộ, hiến tặng thận... Qua đó, kịp thời phát hiện, xử lý các đối tượng cầm đầu lập nhóm phạm tội.
Công an thành phố cũng rà soát các bệnh viện, quản lý tốt thông tin về sản phụ, chứng sinh, khai sinh, chủ động đấu tranh khi phát hiện dấu hiệu nghi vấn hoạt động phạm tội và tổ chức các buổi học tập để người dân nắm bắt được thủ đoạn hoạt động của các đối tượng mua bán người, từ đó nâng cao cảnh giác.
Các lực lượng thường xuyên nắm tình hình, rà soát, lên danh sách các cơ sở nuôi dưỡng trẻ em tiềm ẩn nhiều nguy cơ để tội phạm mua bán người, mua bán trẻ em lợi dụng hoạt động dưới hình thức cho nhận con nuôi...
Ngoài ra, cơ quan chức năng tăng cường rà soát, nắm tình hình người ăn xin, người lang thang cơ nhỡ trên địa bàn và phối hợp với cơ quan liên quan kịp thời xử lý các trường hợp mua bán người.
Ban chỉ đạo 138/TP TP Hồ Chí Minh đưa ra dự báo, năm 2024, tình hình tội phạm mua bán người sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp do những biến động của tình hình kinh tế - chính trị thế giới, khu vực. Nhiều gia đình đời sống kinh tế còn khó khăn, nhiều người trong độ tuổi lao động muốn ra nước ngoài nhằm tìm kiếm cơ hội đổi đời dẫn đến tình trạng mua bán người có thể gia tăng.
Do đó, thành phố cần quan tâm giải quyết các vấn đề lao động, việc làm cho nhóm đối tượng có nguy cơ cao là nạn nhân của tội phạm mua bán người. Đặc biệt, tiếp tục huy động cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia phòng, chống tội phạm; phòng, chống mua bán người với vai trò nòng cốt là lực lượng Công an để phát huy hiệu quả phòng, chống tội phạm ngay từ cơ sở, xây dựng tốt phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.
Các chiêu trò lừa đảo tinh quái (Bài 2) Theo lãnh đạo Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, các đối tượng người nước ngoài tuyển dụng nhân viên qua 5 hình thức. Cụ thể, các đối tượng người nước ngoài thuê các nhóm người Việt Nam chuyên hoạt động môi giới, buôn người sang Campuchia. Các đối tượng này thông qua các hội nhóm,...