Câu chuyện về nhạc Latin: “Chiếc vé vàng” đưa Sơn Tùng M-TP bước ra thế giới

“Hoang da”, “manh me”, “đây sưc sông”, “cuông nhiêt”, “chay bong”, “ty view” la nhưng gi ma ngươi ta noi vê dong nhac can quet thê giơi suôt hang thâp ky qua va chưa bao giơ bi coi la “quê mua”.

Chưa bao giờ trong hơn 1 thập kỷ trở lại đây, nhạc Latin trở thành chủ đề được người yêu nhạc Việt Nam bàn tán dữ dội như vậy. Dù là một dòng nhạc đang “công phá” khắp các bảng xếp hạng thế giới, nhưng ở Việt Nam, nhạc Latin vẫn là một khái niệm gì đó cũ kỹ, xa xưa, từ thời… ông bà, bố mẹ với những Viva La Vida, No me ames….

Phải đến khi Sơn Tùng M-tp đưa chất nhạc Latin sôi động vào làm chất liệu chính trong bản hit vô tiền khoáng hậu “Hãy trao cho anh” của mình, người nghe nhạc mới bắt đầu chú ý lại sự ngọt ngào và phóng khoáng của dòng nhạc đến từ Nam Mỹ này. Giai điệu bắt tai, lời ca lãng mạn, nhạc Latin thật sự đang tạo ra một cú “comeback” ngoạn mục với làng nhạc Việt Nam, cú “comeback” đã nhen nhóm từ những Despacito, Havana và gần đây nhất là Senorita. Dường như, với những tai nghe nhạc, Latin luôn mang một sức hút rất riêng mà không dòng nhạc nào có được, đặc biệt là khi một điệu nhạc Latin được vang lên giữa cái nắng mùa hè…

Châu My chinh la nơi khơi nguôn cua nhac Latin, sau thơi điêm Christopher Columbus khai pha ra vung đât nay. Điêm nhân cua dong nhac nay chinh la cac nhac cu hơi va bô go, chiu anh hương cua âm nhac ban đia vung Maya cô đai. Nhưng dong nhac chinh co thê kê đên như Salsa, Tango, Merengue, Bachata, Bossa Nova, Samba…

Nhưng nghê si đâu tiên cua nhac Latin chinh la nhưng ke đươc coi la “ngươi châu Âu đô bô đên tân thê giơi”, vơi ngôn ngư chinh la tiêng Tây Ban Nha va Bô Đao Nha. Sau nay, hai thư tiêng đo đươc sư dung chinh tai cac nươc châu My Latin. Đi cung nhưng ngươi châu Âu tơi vung đât mơi nay la cac nô lê gôc châu Phi. Chinh vi thê, tiêt tâu, phong cach sư dung bô go cua ngươi da mau cung anh hương rât nhiêu tơi âm nhac Latin thơi ky đâu, tao nên nhưng âm hương đa văn hoa, săc tôc.

Nhưng nghê si tiên phong trong thơi ky đâu phat triên cua nhac Latin co thê kê đên như Xavier Cugat (thâp niên 40s) va Tito Puente (thâp niên 50s). Tơ giưa thâp niên 50s, nhac Latin co đinh cao đâu tiên tai thi trương My vơi nghê si Perez Prado vơi nhưng tac phâm nôi tiêng cua dong Mambo như “Mambo No.5″ hay “Mambo No.8″. Điêu nhay huyên thoai cua nhac Latin la Cha Cha Cha cung đươc băt nguôn tư thơi ky nay va co xuât xư tư Cuba – môt quôc gia My Latin.

Trong cac thâp ky sau đo, nhac Latin truyên thông đat đươc nhưng thanh tưu to lơn vê măt chuyên môn, đăc biêt la ơ dong Salsa, vơi nhưng tên tuôi nghê si lây lưng như Ruben Blades, Celia Cruz, Hector Lavoe hay Julio Iglesias – cưu câu thu bong đa ngươi Tây Ban Nha chuyên nghê lam ca si va cung la cha cua Enrique Iglesias.

Nhac Latin băt đâu “đanh chiêm” nganh công nghiêp âm nhac va tao ra cac gia tri thương mai không lô co le la tư cuôi thâp niên 90s, khi kêt hơp vơi nhiêu thê loai nhac khac. Không con la nhưng giai điêu cô truyên vơi tiêng Tây Ban Nha va Bô Đao Nha nưa la thay vao đo la tiêng Anh, ngôn ngư quôc tê, kêt hơp giưa âm hương Latin vơi Pop, Dance, Rock, Hip Hop… Nêu như ngay trươc, khan gia cua nhac Latin toan nhưng ngươi hơi “đưng tuôi” thi khi bươc sang ky nguyên mơi cuôi thê ky 20, cang luc cang co nhiêu ngươi tre tim đên thê loai nhac nay vi no qua lôi cuôn.

Tai Viêt Nam, co le sô đông ngươi nghe, đăc biêt la 7x va 8x, lân đâu biêt tơi nhac Latin thông qua chang ca si Puerto Rico – Ricky Martin. Mua he 1998 vơi nhưng trân câu nay lưa ơ Paris trong ky World Cup lân thư 16, “The Cup of Life” (tên gôc: La Copa de la Vida) vang lên tư lang quê ra đên thanh thi, tư nhưng ngôi nha nho cho tơi cac khach san lơn, tư trong ngo ra tơi ngoai phô cô. Đo la lân đâu tiên ngươi Viêt đươc thương thưc môt ca khuc Latin pop đung nghia.

Đên năm 1999, năm cuôi cung trươc khi bươc sang thiên niên ky mơi, âm nhac thê giơi bi khuynh đao bơi cac nghê si Latin. Dong nhac nay thơi bây giơ co sư chuyên biên manh me. Cac ca si co thê hat Pop, hat Rock hay cac thê loai khac nhưng nêu ho la ngươi gôc Latin, âm nhac cua ho chăc chăn se co pha chut âm hương Latin.

Ngoai Ricky Martin, nhưng cai tên đinh đam không kem khiên ca thê giơi phai quay cuông theo nhưng giai điêu nong bong, hoang dai, cuông nhiêt con co Enrique Iglesias, Shakira, Marc Anthony, Jennifer Lopez, Laura Pausini, Gloria Estefan. Ngay như Christina Aguilera, thơi mơi xuât hiên đi theo dong Teen-pop như Britney Spears nhưng album thư hai trong sư nghiêp lai la môt san phâm băng tiêng Tây Ban Nha – “Mi Reflejo” – do ban thân cô cung la ngươi gôc Ecuardo, môt quôc gia Nam My.

Cung sư bung nô cua nhac Latin pop, ngươi Viêt cuôi thâp niên 90s con đươc “chiêu đai” văn hoa Latin băng rât nhiêu bô phim truyên hinh dai ca trăm tâp cua Nam My. Nhưng ai sông qua thơi ky nay chăc chăn không thê quên đươc nhưng cai tên như “Ngươi giau cung khoc”, “Đơn gian tôi la Maria”, “Cuôc đơi cô be Chabelita”, “Nhât ky cua Daniela” cua Mexico hay đăc biêt la “Ba cô em gai” cua Venezuela vơi ban nhac phim lam tan chay bao con tim thơi ây – “Purest of Pain” (nhom Son by Four).

Ai cung quen vơi viêc la nghe nhac Latin la cư phai lăc hông, ngoay mông đê “phiêu” theo tiêt tâu bung nô, đây năng lương cua thê loai nhac. Tuy nhiên, liêu nhac Latin co phai chi co môi vây?

Câu tra lơi la KHÔNG!

Ban co con nhơ nhưng ban tinh ca ngot ngao như “No Me Ames” (Jennifer Lopez & Marc Anthony), “Hero” (Enrique Iglesias), “Spanish Guitar” (Toni Braxton) hay “Besame Mucho”??? Tât ca đêu đươc coi la nhac Latin.

Salsa hay Bolero la nhưng dong nhac khac năm trong thê loai Latin va đêu la nhưng ca khuc rât nhe nhang, trư tinh vơi tiêng guitar Tây Ban Nha. Nôi dung thi xoay quanh chu đê tinh yêu vơi nhưng ca tư “sên rên” kiêu “Anh yêu em, anh không thê xa em” rôi la “Anh co thê trơ thanh ngươi hung cua em không?”. Nhưng ban nhac Latin kiêu nay thương pha vơi Pop Ballad hay R&B va du êm đêm, chung vân co thê đươc dung khi khiêu vu theo kiêu đôi lưa dâp diu.

Sô lương fan cua nhac Latin trư tinh đông đao không kem Latin truyên thông hay Latin pha trôn nhac hiên đai. Chăc chăn ai cung tưng it nhât môt lân bi hut hôn vao nhưng ban nhac ngot ngao, lang man kê trên ma không hay biêt đo cung la nhac Latin.

Sang tơi thâp niên 2000s, nhac Latin vân tiêp tuc bung nô môt cach thinh vương. Xu hương trong giai đoan nay la dong Reggaeton – phong cach âm nhac băt nguôn tư Puerto Rico vao cuôi nhưng năm 90s, pha trôn va chiu anh hương tư văn hoa Hip Hop, My Latin va ca khu vưc Caribbean. Cac bai hat Latin se co thêm cac đoan Rap bên canh giai điêu sôi đông, nong bong thương thây.

Daddy Yankee va Don Omar la hai cai tên nôi bât cua dong Reggaeton. Bên canh đo, nhưng ngôi sao Latin pop thê hê vang như Enrique Iglesias, Shakira hay Jennifer Lopez vân giư đươc sưc nong ơ môi san phâm âm nhac mơi.

Latin pop luc nay ngoai phân nhac thi con đâu tư manh ơ phân nhin. Cac MV se luôn luôn co biên xanh cat trăng hoăc sa mac năng vang đâm chât nhiêt đơi, cac đương cong nong bong cua dan ngươi đep sơ hưu lan da nâu vang olive khoe khoăn, nhưng điêu nhay da cham thit – thit xoăn quanh da sexy hêt cơ va ca nhưng siêu xe, du thuyên đăt tiên.

Đinh cao cua Latin pop trong thâp niên vưa qua co le la “Despacito” cua Luis Fonsi va Daddy Yankee. Ra măt vao đâu năm 2017, bai hat nay trơ thanh cơn sôt trong suôt ca năm va đên nay đa trơ thanh san phâm âm nhac đươc xem nhiêu nhât trong lich sư vơi gân 6,3 ty lươt view trên Youtube. Danh sach “câu lac bô ty view” cua nganh công nghiêp âm nhac con co “Bailando” (2014) cua Enrique Iglesias vơi 2,74 ty view, “Mi Gente” cua J Balvin va Willy William vơi 2,41 ty lươt xem, “Chantaje” cua Shakira va Maluma vơi 2,4 ty lươt xem.

Vơi sưc sông manh me tư âm hương, giai điêu lai gân gui vơi đai chung, nhac Latin lan toa đi khăp thê giơi va thông tri lang nhac. Ban chât thi phân cua dong nhac nay – dân sô My Latin chiêm 9% (gân 660 triêu ngươi) dân sô thê giơi – cung đa đu lơn. Tuy nhiên, sưc quyên ru cua nhac Latin đa tao nên tâm anh hương lơn đên văn hoa đai chung.

Môt tơ bao nươc ngoai tưng nhân đinh: “Thế giới nghe nhìn dần thu nhỏ lại bởi mạng xã hội và các dịch vụ nghe nhạc trực tuyến, biến nhạc Latin trở thành sản phẩm âm nhạc mang lại doanh số nhiều nhất tại Mỹ”. Thanh công cua “Despacito” thâm chi con gop phân thuc đây cho kinh tê Puerto Rico vôn đang ơ giai đoan kho khăn năm 2017. Chi trong môt mua he, lương khach du lich tơi quôc gia nay tăng tơi 45%.

Cung trong năm 2017, khi cơn sôt “Despacito” vưa tam lăng đươc môt chut thi đên lươt nư ca si gôc Cuba – Camila Cabello – tung “chiêu”. “Havana” la nhac ca khuc nhac Pop nhưng mang âm hương Latin ro rêt, kem theo ca môt MV lây cam hưng tư cac phim truyên hinh tinh cam dai tâp kiêu My Latin. “Havana” tiêp tuc thôi bung “ngon lưa” Latin trên khăp toan câu. Đên cưu Tông thông My – Barrack Obama – con phai bay to đây la môt trong nhưng bai hat ông yêu thich nhât. Sư gơi cam tư giong hat đên phong cach cua Camila Cabello, cac nhac cu như ken, trông, piano kêt hơp hai hoa đa đưa “Havana” trơ thanh bai hat hot bâc nhât năm 2018.

Nhân thây dong nhac ty view nay la xu thê trong thơi đai 4.0, nhiêu ca si vôn hat cac thê loai nhac khac cung phai chuyên sang thư sưc. Mơi đây nhât, chang ca si tre Shawn Mendes đa kêt hơp vơi Camila Cabello cho ra đia đơn “Senorita” thuôc thê loai Latin. Ca khuc nay nhanh chong trơ thanh san phâm âm nhac hot nhât thang 6 – giưa mua he nong bong. Chi sau môt tuân, “Senorita” đa đat gân 150 triêu lươt xem trên Youtube, lot Top 1 Trending ơ nhiêu nơi, dân đâu cac bang xêp hang âm nhac ơ nhiêu nơi trên thê giơi ngay trong tuân đâu tiên ra măt.

Không năm ngoai xu hương thê giơi, tai Viêt Nam, Sơn Tung M-TP cung chon nhac Latin cho san phâm âm nhac mơi nhât – “Hay trao cho anh” – đang gây sôt va lâp nên cac con sô ky luc không chi ơ châu A ma con tai My, Canada va nhiêu nơi trên thê giơi. Giai điêu Latin chay bong, cac đương cong ram năng, siêu xe, du thuyên, biên xanh, sa mac, biêt thư, tiêc tung… tât ca nhưng hinh anh điên hinh nhât cua Latin thơi đai mơi đêu đươc Sơn Tung M-TP đưa vao “Hay trao cho anh” đê đưa V-Pop “hôi nhâp” thê giơi.

Cho đến bây giờ, các chỉ số của “Hãy trao cho anh” đã chạm mức kỷ lục khi liên tiếp trở thành no1 Top Trending tại nhiều quốc gia. Và điều đó không hề là may mắn. Giai điệu catchy, sôi nổi đặc trưng của Latin không yêu cầu sự thấu hiểu về ngôn ngữ. Bạn hoàn toàn có thể nói một thứ tiếng khác nhưng vẫn lắc lư thoải mái theo điệu nhạc hoang dã, vui tươi, dễ nhớ, dễ thuộc. Đó cũng là công thức thành công của Despacito, của Havana, của Sevà ít nhất đến thời điểm này – là “Hãy trao cho anh”.

Co vô van ly do đê mô xe vê đô “hot” cua nhac Latin nhưng co môt thư dê nhân thây nhât la không hiêu vi sao, bât cư ai hat dong nhac nay, đêu la trai xinh, gai đep. Nêu không co ngoai hinh rưc rơ thi cung vân rât thu hut, quyên ru. Dương như nguôn năng lương dôi dao, sưc sông manh liêt, đô chay bong cua nhac Latin đa đi vao ca “thân thai” cua bât ky nghê si nao đên vơi no.

Hay cư nhin Jennifer Lopez, Shakira, Enrique Iglesias, Luis Fonsi hay Camila Cabello đê thây ho sơ hưu môt ngoai hinh “cưc phâm” như thê nao. Jennifer Lopez se bươc sang tuôi 50 trong thang 7 nay nhưng hay cư nhin thân hinh như thê 20 ây xem. Shakira co chiêu cao khiêm tôn nhưng “vong nao ra vong đây” va môi lân lăc hông thi hang triêu con măt cư phai kinh ngac bi hut vao. Enrique Iglesias thi thê hiên phong đô “gưng cang gia cang cay” trong môi lân xuât hiên.

Môt thâp niên mơi chuân bi băt đâu, thê giơi vân đông không ngưng va nhưng xu hương mơi liên tuc thay đôi thi trương. Thê nhưng đa tron ba thâp ky tư khi nhac Latin bươc vao giai đoan hoang kim va vân chưa co dâu hiêu thoai trao. Sư sôi đông, quyên ru va đa văn hoa cua thê loai nhac nay dương như lai rât phu hơp vơi thơi đai mơi – nơi con ngươi luôn muôn giai phong ban thân đê hoa minh vao môt thư âm nhac tư do, phong khoang va gân gui, xoa tan cac rao can vê ngôn ngư cung như chuyên giau – ngheo.

Theo Trí Thức Trẻ