Câu chuyện về nhà thờ Hồi giáo Lớn ở Djenné – Tòa nhà được xây bằng gạch bùn lớn nhất thế giới

Thị trấn Djenné ở trung tâm Mali được thành lập năm 800 sau Công nguyên, là một trong những thị trấn lâu đời nhất ở châu Phi cận Sahara.

Nằm trên hòn đảo thuộc đồng bằng sông Nigeria, Djenné trở thành trung tâm thu hút các thương nhân buôn bán hàng hóa như muối, vàng và nô lệ trong và ngoài thành phố Timbuktu. Qua nhiều năm, thị trấn Djenné trở thành trung tâm Hồi giáo, và quảng trường buôn bán của nó vẫn bị Nhà thờ Hồi giáo lớn chi phối.

Nhà thờ Hồi giáo Lớn Djenné được xây dựng vào năm 1907, nhiều kiến trúc sư coi nhà thờ là thành tựu lớn nhất của phong cách kiến trúc Sudano-Sahelian, chịu nhiều ảnh hưởng của Hồi giáo. Đây cũng là tòa nhà bằng gạch bùn lớn nhất thế giới. Trước đó, có một nhà thờ Hồi giáo lâu đời hơn nhiều trong khu vực này, được xây vào khoảng thế kỷ 13, nhưng đến thế kỷ 19, nhà thờ Hồi giáo xuống cấp, hư hỏng và bị bỏ hoang cho hàng ngàn con én đến xây tổ.

Khi Seku Amadu xâm chiếm thị trấn Djenné trong chiến tranh Tukulor, ông đã đóng cửa nhà thờ cũ và cho xây một nhà thờ Hồi giáo khác gần đó. Khi lực lượng quân đội Pháp do Louis Archinard lãnh đạo chiếm được thị trấn Djenné vào tháng 4 năm 1893, ông ra lệnh phá hủy nhà thờ Hồi giáo của Seku Amadu và xây dựng trường học ở ngay vị trí ấy. Còn, nhà thờ Hồi giáo cũ được xây lại theo hình dáng hiện tại.

Các bức tường của Nhà thờ Hồi giáo Lớn được làm bằng gạch bùn nung gọi là ferey – vữa bùn, người ta dùng thạch cao bùn để trát bên ngoài tòa nhà. Các bức tường có độ dày từ 41 cm (16 in) đến 61 cm (24 in) – độ dày thay đổi theo chiều cao của tường. Người ta dùng cành cây cọ để xây nhà nhằm giảm nứt do độ ẩm và nhiệt độ thay đổi và làm giàn giáo tiện lợi cho việc sửa chữa hằng năm. Tường nhà chống nhiệt vào ban ngày và mát mẻ vào ban đêm. Máng thoát nước, làm bằng ống gốm, được thiết kế từ mái nhà và thoát nước trực tiếp từ mái nhà ra khỏi tường. Để bảo vệ Nhà thờ Hồi giáo lớn khỏi lũ lụt, đặc biệt là lũ lụt từ sông Bani, người dân xây tòa nhà trên bục cao 3 m.

Hằng năm, toàn bộ người dân thị trấn Djenné cùng sửa chữa tòa nhà, họ coi việc sửa chữa giống như tham gia lễ hội. Nhà thờ Hồi giáo từng chào đón người vô đạo nhưng năm 1996, tạp chí thời trangVogue Pháp đến chụp hình bên trong tòa nhà. Không may, hình ảnh nhạy cảm của những cô người mẫu bán khỏa thân đã làm kinh hoàng cha xứ nhà thờ và kể từ đó người vô đạo bị cấm vào nhà thờ.

Nhà thờ Hồi giáo Lớn ở thị trấn Djenné, được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới năm 1988. Mặc dù có nhiều nhà thờ Hồi giáo cổ hơn, nhưng Nhà thờ Hồi giáo Lớn vẫn là địa danh nổi tiếng nhất của thị trấn và toàn bộ quốc gia Mali.

Yến Phạm

Theodulich.petrotimes.vn