‘Captain Fantastic’: Góc nhìn lạ trong chuyện nuôi dạy trẻ

Thông qua câu chuyện về gia đình nhỏ của một người đàn ông có lối sống lạ đời, “ Captain Fantastic” đem đến câu chuyện không hồi kết về việc lựa chọn quan điểm giáo dục con cái.

Thể loại: Tâm lý, gia đình

Đạo diễn: Matt Ross

Diễn viên chính: Viggo Mortensen, George MacKay, Frank Langella, Steve Zahn

Zing.vn đánh giá: 8/10

Ben Cash (Viggo Mortensen) là một người đàn ông có lối sống khác người. Sau khi vợ anh phải vào bệnh viện để điều trị chứng tâm thần, Ben cùng 6 đứa con nhỏ chuyển tới sống trong một khu rừng ở vùng Tây Bắc nước Mỹ.

Cả nhà Cash lúc này sinh hoạt gần như biệt lập so với thế giới bên ngoài theo kiểu tự cung tự cấp. Không điện, không Internet, không sóng truyền hình hay điện thoại, họ tự săn bắt và trồng trọt để có lương thực hàng ngày. Ngoài ra, họ đi bán các sản phẩm thủ công nhằm trang trải những chi phí cơ bản nhất.

Các đứa trẻ của Ben Cash không đến trường học, mà được chính cha chúng dạy dỗ tại nhà. Anh truyền đạt cho lũ trẻ mọi thứ: từ giáo dục thể chất, kỹ năng sinh tồn, cho đến các bộ môn khoa học, nghệ thuật…

Captain Fantastic là tác phẩm xoay quanh đề tài nuôi dạy con cái, lấy trung tâm là một người cha lập dị, đưa cả 6 đứa con của mình vào trong rừng sinh sống.

Cuộc sống của gia đình Ben Cash cứ thế lặng lẽ trôi qua. Đến một ngày, anh nhận tin vợ mình đã tự sát và qua đời. Ben quyết định đưa cả gia đình rời khỏi căn nhà trong khu rừng vắng để tới dự đám tang.

Rắc rối bắt đầu nảy sinh khi lũ trẻ của Ben Cash lần đầu tiên được tiếp xúc với thế giới hiện đại bên ngoài với những điều hoàn toàn khác biệt so với cuộc sống đơn giản thường nhật trong rừng.

Mâu thuẫn từ một người cha lập dị

Về cơ bản, Captain Fantastic là một tác phẩm tâm lý gia đình nhẹ nhàng, với một câu câu chuyện đơn giản và tương đối dễ đoán. Các mâu thuẫn, xung đột trong phim phát sinh và được xử lý không quá mới lạ và thậm chí còn có phần khuôn mẫu, không mang những nét đột phá đáng kể.

Dù vậy, bản thân bộ phim vẫn khiến khán giả phải suy tư, trăn trở theo mỗi cảnh phim, mỗi câu thoại, mỗi hành động của từng nhân vật cho đến khi nó khép lại. Bởi giá trị lớn nhất của Captain Fantastic là đem đến một góc nhìn khác về tư tưởng giáo dục và nuôi dạy con trẻ trong xã hội hiện đại.

Trong con mắt người bình thường, Ben Cash có thể bị coi là một cá thể lập dị. Sở hữu kiến thức, kỹ năng phong phú trong nhiều lĩnh vực, nhưng anh lại chọn từ bỏ thế giới hiện đại để trở về với lối sống nguyên thủy, gần gũi với tự nhiên nhất.

Sự lập dị của người cha Ben Cash khơi gợi nên nhiều mâu thuẫn và suy ngẫm cho người xem về chuyện giáo dục con cái xuyên suốt bộ phim.

Ben Cash cứ thế chắt lọc, chỉ giữ lại những gì mà anh cho là hợp lý, cần thiết nhất để tồn tại trong vô vàn những thứ xô bồ, thừa thãi, độc hại của xã hội. Đó là nguyên tắc cơ bản trong lối sống của Ben, được áp dụng trong mọi trường hợp.

Quan trọng hơn, Ben Cash áp dụng cả nguyên tắc đó vào cách giáo dục 6 đứa con theo đường lối triệt để, không hề có ngoại lệ. Anh tự mình dạy dỗ chúng theo lối riêng, không cần trường lớp, bạn bè. Chính điều này đã tạo ra mâu thuẫn giữa các nhân vật, cũng như trong chính bản thân mỗi khán giả khi theo dõi Captain Fantastic.

Có lẽ đa số người xem sẽ chia sẻ quan điểm của cặp vợ chồng em gái Ben hay ông bố vợ khó tính Jack (Frank Langella). Trong mắt họ, Ben Cash là một người cha ích kỷ, vô trách nhiệm, luôn bắt con mình phải tuân theo lối sống của bản thân một cách cực đoan mà không tạo điều kiện cho chúng hòa nhập hay phát triển tự nhiên như bao đứa trẻ bình thường khác.

Ai lại bắt những đứa trẻ chỉ mới 9-10 tuổi phải tự mình leo lên dốc núi đá trong trời mưa lạnh giá, rồi phải tự đi săn bắn trong rừng thẳm để tìm kiếm thức ăn? Rồi chuyện không có bạn bè, trường lớp khiến lũ trẻ lớn lên mà thiếu đi những kỹ năng xã hội cơ bản để ứng phó khi cần thiết.

Xét cho cùng, Ben Cash là một người trưởng thành từng trải, nhưng những đứa con của anh thì không. Chúng rốt cuộc vẫn chỉ là đám trẻ ngây thơ, gần như xa lạ với thế giới bên ngoài.

Mặc dù vậy, chắc chắn khán giả đồng thời phải công nhận rằng phương pháp giáo dục của Ben có nhiều ưu điểm rất đáng để cân nhắc. Anh tách biệt con khỏi thế giới hiện đại để tập trung truyền đạt cho chúng những thứ giá trị nhất, thông qua phương thức cổ điển nhưng luôn luôn hiệu quả: đọc sách, cũng như vấn đáp trực tiếp để phân tích và thấu hiểu.

Với các hoạt động khác cũng vậy, anh chủ trương nâng cao sức mạnh thể chất và kỹ năng sinh tồn. Đó là điều cần thiết giúp mỗi cá nhân có thể tự tồn tại độc lập bằng cách thực hành liên tục.

Điều này giúp đám trẻ nhà Ben Cash vẫn đảm bảo được đầy đủ những kiến thức ở mọi lĩnh vực như khoa học, nghệ thuật, và thậm chí còn vượt trội so với những đứa trẻ bình thường cùng trang lứa. Thể chất của chúng cũng đặc biệt khỏe mạnh và linh hoạt. Xét về nhiều mặt, Ben đã thành công trong việc nuôi dạy 6 đứa con của mình trưởng thành, lành mạnh.

Những chiêm nghiệm thú vị trong chuyện nuôi dạy con

Captain Fantastic chứa đựng nhiều chi tiết thú vị, rất đáng để các bậc phụ huynh suy ngẫm và học hỏi về cách giáo dục con trẻ: từ cách Ben Cash hướng dẫn chúng tự đọc sách và cảm nhận, phân tích nội dung sao cho đúng, đến cách anh kiên nhẫn giảng giải cho con một cách thẳng thắn và chi tiết, không hề né tránh, tảng lờ.

Ben không ngại giải thích cho đứa con nhỏ về những vấn đề tình dục, cũng như cho phép cả nhà dùng rượu vang trong bữa ăn. Điều đó chứng tỏ anh là người cha luôn tôn trọng con cái, đặt chúng ở vai trò ngang hàng trong cuộc sống.

Thật khó để đưa ra kết luật những gì Ben Cash làm trong Captain Fantastic là chuẩn hay không chuẩn.

Là một nhà giáo dục, Ben Cash bắt buộc phải trung thực và thẳng thắn tuyệt đối, không để các con mình có bất cứ nghi vấn hay tò mò nào không cần thiết. Bởi với bản tính của con trẻ, càng che giấu hay cấm đoán sẽ chỉ càng khiến chúng tò mò và nghi hoặc hơn.

Đây là vấn đề mà các bậc phụ huynh thường gặp phải trong việc giáo dục con trẻ hiện nay. Cha mẹ thường ít khi đặt con cái ngang hàng trong quá trình giáo dục, truyền đạt kiến thức, dẫn đến việc họ thường tự cho mình quyền áp đặt lên đứa trẻ thứ chúng được và không được quyền biết.

Cách sống và giáo dục của Ben Cash đúng hay sai tùy thuộc vào đánh giá của mỗi người, ở mỗi hoàn cảnh khác nhau. Bởi không có quy chuẩn nào về việc nuôi dạy trẻ trong xã hội hiện đại liên tục thay đổi.

Một điểm sáng đáng ghi nhận của Captain Fantastic chính là Viggo Mortensen. Với diễn xuất đa dạng, góc cạnh, nghiêm khắc đến mức cực đoan, nam diễn viên đã khắc họa hoàn hảo hình tượng người cha gây ra nhiều tranh cãi nếu soi theo quan niệm thông thường.

Captain Fantastic mang về cho Viggo Mortensen đề cử Oscar thứ hai trong sự nghiệp.

Nhưng với đám trẻ nhà anh (và nhiều khán giả khác), anh xứng đáng được gọi là “Captain Fantastic” – người chỉ huy tuyệt vời không ai có thể thay thế. Dàn diễn viên nhí của bộ phim cũng hoàn thành xuất sắc vai trò của mình, giúp đem đến bầu không khí tươi mới, căng tràn sức trẻ cho cả bộ phim.

Captain Fantastic là một bộ phim gia đình nhẹ nhàng, chỉ muốn kể câu chuyện nhỏ về một gia đình kỳ lạ. Nhưng ẩn sau đó là những trăn trở không dứt đối với bất cứ làm cha, làm mẹ nào trong chuyện nuôi dạy con.

Tại lễ trao giải thưởng Oscar 2017, Captain Fantastic nhận một đề cử Oscar tại hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc dành cho Viggo Mortensen.

Theo Zing