Cao Lầu niềm tự hào văn hóa ẩm thực phố cổ Hội An

Nông Mạnh Hùng07:47 26/01/2020

Cao lầu Hội An là món ăn đặc sản từ xa xưa, người dân Quảng Nam đã có câu ca dao:

“Ai qua phố cổ Hội An

Ghé thăm Phúc Kiến mà ăn cao lầu”

Thực khách có thể thưởng thức mì Quảng, cơm gà hay bánh Tổ, bánh Bột lọc, bánh Bèo… ở rất nhiều tỉnh thành của miền Trung, nhưng riêng cao lầu thì chỉ ở Hội An mới có. Vào thế kỷ 17, chúa Nguyễn cho phép giao thương buôn bán ở cảng Hội An, người Hoa, người Nhật đến đây làm ăn, buôn bán và sinh sống cũng là lúc món “cao lương mĩ vị” mang tên cao lầu xuất hiện.

Ẩm thực Cao Lầu Hội An nổi tiếng

Cao lầu được ví như một món “cao lương mĩ vị” ở Hội An (Ảnh sưu tầm)

Sợi cao lầu được chế biến vô cùng công phu. Không giống như sợi phở, muốn làm cao lầu đầu bếp phải chọn loại gạo nguyên chất của Quảng Nam. Đặc biệt, người dân địa phương không chọn loại gạo đã để lâu nhưng cũng không lựa loại gạo mới. Khi đảm bảo được tiêu chuẩn đó, sợi cao lầu mới mềm và dai, lại thơm mùi gạo đặc trưng của miền Trung. Gạo phải được ngâm trong nước tro lấy từ Cù Lao Chàm. Sau khi ngâm, gạo sẽ có màu vàng nhạt như pha nghệ.

Nước để nhào bột làm cao lầu phải được lấy từ giếng cổ Bá Lễ, bởi độ phèn trong nước pha vào bột mới làm cho sợi cao lầu dẻo và chắc. Nhiều chủ hàng cao lầu khi chuyển đi khỏi Hội An dù muốn làm món ăn này để bán cũng không thể được vì không có thứ nước giếng độc đáo kia.

Nhào bột làm sợi cao lầu (Ảnh sưu tầm)

Trong các công đoạn làm sợi cao lầu thì cách nhồi cho bột dẻo mà lại khô là bí quyết quan trọng nhất, quyết định chất lượng của sản phẩm. Khác với các loại mì, phở, bánh đa, người dân không làm cao lầu bằng cách tráng bột mà sau khi nhồi, bột cao lầu sẽ được cán mỏng rồi đem hấp cách thủy. Khi đã chín, bột mới được đem xắt thành từng sợi to.

Sợi cao lầu (Ảnh sưu tầm)

Thưởng thức cao lầu mà không có rau ghém thực sự là một thiếu sót lớn. Kể tên đầy đủ rau ghém có thể dùng trong món cao lầu có tới 12 loại rau như: Rau Thơm, rau Quế, Cải cúc, rau Đắng, Ngò, Giá, Xà lách, Diếp cá, Cải non, Bắp chuối, Dưa leo, Khế chua. Tuy nhiên, có 3 loại rau cơ bản không thể thiếu: Cải cúc, rau Đắng, rau Quế.

Rau cải cúc (Ảnh sưu tầm)

Video đang HOT

Rau Đắng (Ảnh sưu tầm)

Rau Quế (Ảnh sưu tầm)

Thịt xá xíu của cao lầu cũng phải được chế biến từ loại thịt heo nạc nguyên miếng, được lựa chọn hết sức cẩn thận. Thịt heo để nguyên miếng to được tẩm ướp mắm muối, ngũ vị hương cho thấm đều rồi rim nhỏ lửa. Thịt chín tới, đầu bếp sẽ vớt thịt ra và tiếp tục cho cà chua, hành tây xay nhỏ, dầu vào nước dùng rồi đun tiếp hỗn hợp trên để làm nước sốt. Cao Lầu trở nên đặc biệt chính nhờ thứ thịt xá xíu này. Miếng thịt chín vừa phải, mềm và có màu đỏ gạch nhìn vô cùng hấp dẫn.

Chế biến thịt xá xíu cho món cao lầu Hội An (Ảnh sưu tầm)

Khi ăn, thực khách dễ có cảm giác phong vị của thứ thịt này không hoàn toàn thuần Việt nhưng cũng không hề giống những món ăn của Quảng Đông, Phúc Kiến, Triều Châu hay Nhật Bản. Có thể coi đó là một hương vị của riêng Phố Cổ Hội An.

Thịt xá xíu (Ảnh sưu tầm)

Muốn chế biến một bát cao lầu, đầu bếp cắt một phần sợi cao lầu thành từng đoạn ngắn rồi chiên giòn làm “tép”, sau đó rang vàng cùng với đậu phộng rồi phủ “tép” đó lên trên những sợi cao lầu đã trải dày trong bát. Tới đây, đầu bếp tiếp tục bày những lát mỏng xá xíu hồng tươi viền đỏ quanh miệng bát rồi rưới nước sốt lên.

Cao lầu (Ảnh sưu tầm)

Khi thưởng thức cao lầu phải trộn thật đều cho thấm gia vị. Cao lầu thường được ăn cùng bánh đa nướng (người Hội An thường chọn loại bánh đa được tráng dày, trên rắc thật nhiều vừng trắng). Điều đặc biệt nữa của Cao Lầu là món ăn đặc sản Hội An không có nước dùng, chỉ có hai, ba thìa nước sốt nên giữ được hương vị béo ngậy, đậm đà. Ai thích ăn đậm có thể rưới thêm nước mắm hoặc nước tương.

Có thể nói thưởng thức Cao Lầu giúp thực khách đánh thức mọi giác quan từ tiếng sựt sựt của sợi mì, hương thơm của mắm, nước tương, mùi ngầy ngậy của tép mỡ hòa cùng vị thơm ngọt của tôm, thịt xá xíu, quyện cùng đủ mùi vị cay nồng, đắng, chát của rau ghém. Một dư vị món ăn chỉ có thể tìm thấy ở Cao Lầu Hội An.

Quán cao lầu Hội An mang đậm phong cách phố cổ (Ảnh sưu tầm)

Ngày trước, cao lầu vẫn được coi là một món ăn cao cấp. Những người dân ở nông thôn Quảng Nam mỗi khi có dịp lên Hội An đều ao ước được một lần thưởng thức Cao Lầu Hội An và mang về cho cả người thân của mình cùng thưởng thức. Ngày nay, món ăn này đã trở nên rất phổ biến trong các quán ăn ở Hội An từ khang trang tới bình dân. Sau những giờ khám phá, tìm hiểu phố Hội, du khách hãy dành chút thời gian để trải nghiệm món ăn ngon miệng và rất mực độc đáo này.

Theo Vntrip

Đi tìm những món ngon xứ Quảng ở Hội An

Ẩm thực không biết tự lúc nào đã trở thành một nét văn hóa độc đáo, chứa đựng màu sắc bản sắc của từng vùng miền.

Đến du lịch Hội An, du khách không chỉ là bắt đầu một hành trình khám phá thiên nhiên mà còn là bắt đầu một cuộc tìm kiếm những món ăn mang tên đặc sản Hội An.

Mì Quảng

Nhắc đến món ngon của xứ Quảng tại thành phố Hội An nếu không nhắc đến mì Quảng quả nhiên sẽ là một sự thiếu sót không hề nhỏ. Mì Quảng là món ngon đặc sản Hội An gồm những nguyên liệu bình dân, giản dị, xuất hiện trong đời sống. Sợi mì được chế biến từ gạo xay, kéo thành sợi dai, mịm và mềm ăn cùng thịt tôm, thịt heo, thịt gà, sườn..., mì Quảng thường thì hay được ăn chung với bánh tráng nướng và ớt xanh giòn, cay nồng đặc biệt.

Mì Quảng - Món ngon Hội An (Ảnh sưu tầm)

Nước dùng món này được chế biến từ nhiều loại khác nhau, rau ăn kèm đa dạng như rau cải, húng lủi, quế xanh... chẳng thứ nào cao sang, quyền quý nhưng mà nó lại đại diện cho cả một nền ẩm thực đặc trưng và phổ biến nhất của vùng đất Quảng Nam.

Trộn đều những lát rau sống đủ loại: càng cua, giá đỗ, xà lách, rau đắng, húng quế sẽ thấy mùi thơm dậy lên hấp dẫn, quyện hòa với sắc trắng ngần của những sợi mì dai mềm, trong hương thơm dịu của thịt, bùi của đậu động rang, điểm xuyết những cọng hành hay một vài quả trứng cút, tất cả hoà hợp với nhau một cách kỳ diệu mang lại sự hoàn hảo của món ăn. Một số địa điểm ăn uống có món ăn ngon tại Hội An mì Quảng là đường Trần Phú, khu Cẩm Hà, đường Thái Phiên.

Cao Lầu

Nói đến món ngon Hội An nhiều du khách đã từng du lịch qua Hội An nghĩ ngay về món ăn có tên vừa quen vừa lạ là món cao lầu. Đây là tên gọi khác của một loại mì độc đáo mang màu vàng nâu. Nếu du khách mới nhìn thoáng qua món ăn này có lẽ sẽ thấy giống như mì Quảng, nhưng khi nếm thử sẽ nhận ra không phải là mì lại càng không giống phở. Nguyên liệu chính làm nên sợi cao lầu Hội An là từ gạo được chế biến rất kì công, gạo ngâm với tro lấy từ củi tràm ở đảo Cù Lao Chàm, nước hòa cùng với tro phải lấy từ nước giếng cổ Bá Lễ - thứ nước vừa ngọt mát lại trong lành để tạo nên một đặc sản.

Cao lầu lạ mà quen (Ảnh sưu tầm)

Cũng vì ngâm với nước tro củi tràm nên gạo sẽ cho màu vàng nhạt như pha với củ nghệ. Gạo được xay thành bột rồi để ráo nước, nhồi cho mịn. Cao lầu không tráng như cách tạo ra sợi mì mà người đầu bếp sẽ cán bột thành miếng dày vừa phải đã quy định sẵn theo công thức rồi đem hấp bằng hơi nước nóng bốc lên, tiếp theo cắt bột thành sợi to giống như sợi mì.

Món này ít nước dùng giống mì Quảng nhưng lại được ăn cùng giá trần qua và rau sống thơm ngon nổi tiếng của làng Trà Quế, thịt xá xíu màu vàng ươm bốc mùi thơm ngây ngất, bì lợn được chiên giòn, tóp mỡ. Ngoài các thứ trên tuỳ theo quán đầu bếp còn cho thêm chút nước tương đặc biệt, bột thơm, rau sống. Du khách chỉ cần dùng đũa trộn đều để các nguyên liệu hòa quyện cùng nhau và bắt đầu thưởng thức. Người Hội An thường bảo ai ghé qua phố Hội dù chỉ một lần mà chưa một lần nếm qua món ngon Hội An này chắc chắn sẽ chưa cảm nhận hết sự tinh hoa của vùng đất nơi đây.

Bánh Tổ

Có một câu vè về các món ăn đặc sản vùng miền của dân gian được truyền từ xưa đến nay: "Nem chả Hoà Vang - Bánh tổ Hội An - Khoai lang Trà Kiệu - Thơm rượu Tam Kỳ", lời các cụ khi xưa truyền lại thì chẳng bao giờ sai, món ăn bánh tổ thật sự mang một hương vị thơm ngon mà lại đặc biệt mà các loại bánh khác không hề có.

Cái tên mà dân gian vẫn gọi bánh tổ không biết có tự bao giờ, chỉ nghe đến thôi là đã gợi lên niềm thành kính hướng về cội nguồn. Bánh tổ chỉ được người dân làm vào trước dịp Tết một tuần chứ ngày thường thì không có. Bánh có màu nâu vàng sẫm như màu của đất, đổ trong khuôn dày, hình vuông.

Bánh tổ (Ảnh sưu tầm)

Nguyên liệu chính tạo ra món ngon Hội An này là đường và bột nếp; đường là loại đường mật mía, màu nâu hay đen sẫm đều được. Người đầu bếp nấu bánh chọn nếp một cách tỉ mỉ, phải là loại nếp hạng nhất, hạt mẩy đều tròn bóng thì mới dẻo và thơm. Đi kèm hai thứ phụ liệu không thể thiếu là hạt mè và gừng. Mè trắng khô đãi sạch, phơi hai đợt nắng rồi đem vào rang đều tay sao cho không ngả sang màu vàng. Gừng giã nhuyễn sàng lọc gạn lấy nước. Bánh sau khi hấp chín được vớt ra. Lúc này mè mới được rắc đều lên bề mặt bánh. Để chừng 5 phút thời gian cho bánh nguội rồi đem bảo quản ở nơi thoáng mát.

Bánh tổ ngon là bánh không cứng quá hay nhão quá, khi cắt ra bột không dính vào dao. Bánh tổ Quảng Nam có thể giữ được lâu ngày mà không sợ bốc mùi ẩm mốc, ngược lại càng để lâu, bánh càng dẻo dai, hương vị càng đậm đà yếu tố này phụ thuộc phần lớn vào bí quyết riêng của người làm bánh tổ xứ Quảng.

Còn gì thú vị hơn khi du khách ngồi nhâm nhi chén trà nóng, ăn miếng bánh tổ, một cảm xúc nhớ về cuội nguồn dâng trào từ chính miếng bánh đậm đà vị ngọt bùi mang lại.

Ram tôm

Món ram của vùng đất Quảng Nam có những hương vị và cách chế biến rất riêng, mộc mạc.

Nguyên liệu chế biến ram tôm thường có là thịt ba chỉ, tôm đồng, bánh đa nem cỡ vừa, trứng gà cùng với nhiều loại gia vị như mì chính, muối, hành tía băm, hạt tiêu và hành lá, tỏi. Thịt ba chỉ sau khi thái miếng vừa ăn, tôm đồng làm sạch, để nguyên vỏ, chỉ cắt bỏ râu và phần đầu, sẽ được ướp đều với các loại gia vị, hành tía băm nhỏ, trứng và đặc biệt là hạt tiêu xay để tạo mùi thơm cho món ăn. Bánh đa nem tròn cắt làm đôi, vì mỗi chiếc ram sau khi cuộn lại thường mang hình dáng xinh xắn, vừa ăn.

Ram tôm (Ảnh sưu tầm)

Món ăn này thường được ăn chung với rau sống của làng Trà Quế, ram tôm dù ăn với bún hay với cơm, đều thích hợp để trở thành đặc sản Hội An.

Những thành phần này được cuốn trong chiếc bánh đa, sau đó chiên lửa nhỏ, chờ chín vàng đều. Khi thưởng thức ram tôm du khách sẽ cảm nhận độ béo ngậy, thơm của thịt và vị giòn từ con tôm còn nguyên vỏ, hành lá phối hợp với nước chấm chua chua ngọt ngọt, thêm một chút ớt cay du khách sẽ cảm nhận được hương vị tuyệt vời của món ram tôm.

Hoành Thánh

Ẩm thực của xứ Quảng có khá nhiều món ngon và một trong số đó món ăn dân dã nhưng không kém phần hấp dẫn mà du khách chẳng thể bỏ qua là món hoành thánh - món ngon Hội An. Hoành thánh có 2 loại là hoành thánh chiên và hoành thánh nước.

Món hoành thánh chiên là người làm bánh lấy vỏ mì gập thành nhân bánh, cho vào chảo ngập dầu rồi chiên, khi bánh chín vàng, giòn, thì gắp ra để cho ráo dầu, xếp bánh ra đĩa, bên dưới rải một lớp rau xà lách, cà chua thái mỏng, rau thơm vừa trang trí làm đẹp vừa ăn kèm. Khi ăn hoành thánh chiên, chan nước sốt cà chua và khoai tây lên mặt bánh sẽ tạo một đĩa hoành thánh vàng ươm, vuông vức, ở giữa là nhân tôm thịt, thơm phức trông rất bắt mắt ngon miệng.

Hoành thánh chiên (Ảnh sưu tầm)

Hoành thánh nước ngon là bát hành hoành thánh không được ít bánh hoặc nhiều bánh quá, thông thường từ 5 đến 10 chiếc bánh với 2 nửa quả trứng vịt, hoặc gà thêm vài miếng thịt quay, hành hoa. Du khách có thể ăn kèm thêm sa tế để tăng thêm vị ngon của món ăn.

Ẩm thực xứ Quảng tại phố Hội cũng là một loại hình nghệ thuật đặc trưng của nơi đây và cũng là nguyên do thu hút rất đông du khách trong nước và quốc tế đến để thưởng thức các món ngon đặc sản Hội An - những món ăn gợi thương, gợi nhớ, gây lưu luyến cho kẻ ở người đi.

Theo Vntrip

CNN khen ngợi món cao lầu của 'điểm đến ẩm thực hàng đầu' Hội An Kênh CNN viết Hội An là một trong những điểm đến ẩm thực hàng đầu tại Việt Nam và món ăn đặc trưng nhất làm nên tên tuổi của khu phố cổ này chính là món cao lầu. Cao lầu là món ăn linh hồn của phố cổ Hội An. Ảnh: CNN Được không ít người đánh giá là "thủ phủ ẩm thực"...