Canh thụt và đọt mây món ăn đãi khách quý của người Tây Nguyên

Nông Mạnh Hùng11:52 28/09/2019

Ai đến Tây Nguyên nắng gió cũng sẽ bị cuốn hút bởi vô vàn đặc sản nơi đây, từ thịt rừng thơm ngon đến các món cây nhà lá vườn dân dã.

Đặc biệt, có một số món ăn chỉ dùng để thết đãi khách quý, nó mang đậm hương vị và đồng thời thể hiện bản sắc văn hóa của đồng bào Tây Nguyên.

Đọt mây nướng

Nói đến mây, người ta thường chỉ nghĩ đến việc dùng để đan lát. Nhưng không phải ai cũng biết đọt mây có thể chế biến thành món ăn rất đặc biệt. Với người dân Tây Nguyên, đọt mây rừng được coi là một món ngon quý hiếm. Bởi lẽ để có được món ăn này, họ phải vào trong rừng sâu, đi cả ngày trời tìm kiếm những đọt mây tươi ngon nhất.

Đọt măng có thể chế biến thành vô vàn món ăn hấp dẫn. (Ảnh: dulich.vn)

Mây là loại dây leo, thân mềm dài hàng chục mét, có vỏ gai dày đặc bao bọc. Muốn lấy được đọt mây phải chặt cây thành nhiều khúc ngắn để kéo tuột xuống dần. Khi gần đến đọt, có nhiều vòng gai ở ngọn móc vào các nhành cây xung quanh nên người đi lấy phải cẩn trọng, tránh bị gai đâm.

Đọt mây ngon đúng điệu được chọn từ những cây non tơ, bụ bẫm rồi tước bỏ phần vỏ gai cứng bên ngoài. Từ những lõi đọt mây trắng ngần có vị ngọt và đăng đắng, người ta biến tấu thành nhiều món ăn đơn giản nhưng không kém phần hấp dẫn. Trong đó có món đọt mây nấu ống, đọt mây nướng than hồng, nấu canh hay xào…

Đọt mây nướng dưới than củi hồng có hương vị rất thơm, bùi và không dai. Mặc dù món ăn có vị hơi đăng đắng nhưng lẫn trong đó, thực khách vẫn có thể cảm nhận được phảng phất độ ngọt, hương thơm cứ quyến luyến mãi đầu lưỡi.

Video đang HOT

Món đọt mây nướng chỉ “đúng bài” khi chấm với muối hột giã ớt bay, thêm chút nước cốt chanh. (Ảnh: baobinhdinh)

Sau khi chín, người ta xé đọt mây ra từng sợi chấm với muối giã nhuyễn cùng ớt xiêm trái bé xíu. Vị đắng, ngọt, thơm của món ăn hòa quyện cùng vị mằn mặn của muối, vị cay nồng của ớt mang đến cho người ăn một cảm giác thú vị và lạ miệng.

Hương vị của đọt mây mang lại cho du khách những cảm nhận thật nhất về cuộc sống, về phong tục tập quán, về truyền thống văn hóa của đồng bào Tây Nguyên. Chỉ một bữa cơm quây quần bên nhau, thưởng thức vài miếng đọt mây ngọt bùi cũng đủ để nhớ mãi không quên.

Canh thụt

Hương vị của món canh thụt được làm nên nhờ các loại rau rừng. Đây không phải món ăn quen thuộc, có mặt thường xuyên trên mâm cơm của người Tây Nguyên mà chỉ được chế biến để thết đãi khách quý. Ít nhất có mười loại nguyên liệu được dùng để chế biến món canh này, trong đó phải kể đến các loại tôm, cá, chim tươi hoặc khô, nấu cùng với các loại rau rừng đặc trưng như củ nén, lá bép (còn gọi là lá nhíp), ớt và các loại gia vị.

Canh thụt được nấu trong ống lồ ô. (Ảnh: amthuccuoituan)

Tuy nhiên, cách chế biến độc đáo có một không hai chính là nét riêng của món canh này. Món ăn được nấu chín trong ống lồ ô. Theo kinh nghiệm của người dân, để có món canh thụt ngon nên chọn ống lồ ô kỹ càng. Nếu chọn cây non sẽ không ngon vì nhựa cây sẽ hăng đắng. Nếu chọn cây quá già, lửa sẽ làm nứt cây, canh sẽ chảy ra ngoài. Khi nấu không được dựng ống lồ ô thẳng đứng mà phải để nghiêng trên lửa, quay tròn để canh chín đều, đồng thời đun lửa riu riu đến khi các loại nguyên liệu nhuyễn thành một thứ hỗn hợp sền sệt như súp. Khi món canh chín, người ta thêm các loại gia vị như muối, ớt, một chút rau thơm vào là có thể dùng được.

Món canh chính chính là sự hòa quyện đặc biệt của các loại nguyên liệu: có vị đắng, cay, ngọt, bùi béo khiến ăn một lần nhớ mãi. (Ảnh: Internet)

Khi thưởng thức, thực khách sẽ cảm thấy mùi thơm của lá bép, vị cay của ớt, vị bùi, béo của đọt mây. Đặc biệt, khi ăn miếng đầu tiên, thực khách sẽ thấy có vị đắng của đọt mây tưởng như khó ăn, nhưng vị ngọt sẽ nhanh chóng lan tỏa, khiến muốn ăn thêm miếng nữa, và rồi đâm ghiền lúc nào không biết.

Theo nhiều già làng M’nông kể lại, món ăn này có từ rất xa xưa. Trước đây, khi mùa lễ hội đến hay vào dịp đón khách quý, các thiếu nữ M’nông thường phải lên rừng trước một ngày tìm nguyên liệu để làm canh thụt. Đây là món ăn rất tốt cho phụ nữ mới sinh, cho người già sức yếu và những em bé còi xương.

Theo Dân tri

Nhâm nhi đặc sản "gà biển" nức tiếng Nam Trung Bộ

Những ai lần đầu thấy cá tắc kè đều ngạc nhiên vì bề ngoài quá đỗi khác lạ, xấu xí, y hệt loài tắc kè sống trên cạn.

Nhưng bù lại, cá tắc kè được người dân ở vùng biển biết đến là loài cá có hương vị vô cùng đặc biệt, thơm ngọt như thịt gà đồng.

Cá tắc kè là loại cá sống ở vùng biển khá xa, cách bờ đến cả trăm hải lý. Da cá có màu đỏ hồng, hai vây cánh nằm dọc theo bên thân kéo dài đến tận đuôi. Do hình dáng phần đầu khá giống với con tắc kè sống ở trên cạn nên ngư dân quen gọi là cá tắc kè hay cá kè.

Cận cảnh hình dáng kỳ lạ của cá tắc kè.

Ở Quảng Ngãi, Ninh Thuận, Bình Thuận, Nha Trang,... cá tắc kè được đánh bắt khá nhiều. Việc đánh bắt cá tắc kè diễn ra quanh năm bằng các hình thức chủ yếu là lưới giã cào, lưới mùng hoặc dùng đoọc để lặn và đâm.... Đặc biệt, vào mùa mưa lũ, biển động (từ tháng 10-12 âm lịch) thì cá tắc kè vào sát các rạng đá gần bờ đảo để sống và sinh đẻ.

Xưa kia, do hình thù xấu xí đến gớm ghiếc, hơn nữa phần thịt của cá tắc kè chỉ chiếm khoảng 1/3 trọng lượng cơ thể nên chẳng mấy ai để ý. Loại cá này chỉ được người dân và các cơ sở chế biến mua về để làm thức ăn cho gia súc. Bỗng dưng mấy năm gần đây, sau khi biết cách chế biến và thưởng thức đúng "chuẩn" thì nhiều người mới nhận ra hương vị thơm ngon "thượng hạng" của loài cá này.

Cá tắc kè được đánh bắt ở một số vùng biển thuộc Nam Trung Bộ.

Cá tắc kè cũng như một số loại cá biển khác, có thể chế biến thành nhiều món. Nhưng chỉ có đem nướng trên than củi thì món ăn mới thực sự là "số một". Chính vì hương thơm đặc trưng, vị ngon ngọt khó có cá nào sánh bằng nên ngư dân Quảng Ngãi mới có câu:

"Cá thu, cá trích, cá mè...

Im re khi gặp tắc kè nướng than".

Cá đem về không cần đánh vảy, chặt bỏ vây, đuôi hay tẩm ướp bất kỳ loại gia vị nào, chỉ cần rửa sạch là có thể đặt trực tiếp lên bếp than. Khi mới đưa vào bếp, lớp da cá vẫn còn mướt. Chỉ mươi phút sau, lớp da đỏ chuyển sang màu nâu đen, cũng là lúc mùi thơm bốc lên ngây ngất.

Cá tắc kè nướng là món ăn hấp dẫn thực khách nhất.

Khi ăn cá tắc kè chỉ cần gạt bỏ lớp da, vảy bên ngoài thì phần thịt cá màu trắng đục sẽ lộ ra. Vị ngọt, ngon và mùi thơm đến "điếc" mũi của món ăn sẽ khiến thực khách "thích mê". Thịt cá tắc kè ngon đến độ còn mang lại cho người thưởng thức cảm giác tựa như khi ăn thịt gà đồng. Vì thế loài cá này còn được nhiều người gọi tên là đặc sản "gà biển".

Món cá tắc kè nướng luôn đi cùng rau răm. Để cho món ăn chuẩn vị hơn thì không thể thiếu chén muối ớt dùng kèm. Muối phải là muối hạt sống giã với ớt xanh và thêm một chút bột ngọt thì mới ngon.

Nhiều thực khách sành ăn cho rằng, người biết thưởng thức cá tắc kè nướng thì không ai dùng tới đũa. Chỉ cần dùng tay không tách đầu cá, từ từ lôi ra bộ lòng nóng hổi, chấm nhẹ vào chén muối ớt là có thể tận hưởng vị bùi bùi, béo ngậy và đăng đắng từ tim, gan, mật cá tiết ra, thấm từ đầu lưỡi đến khắp vòm họng và mãi mê mẩn, vấn vương.

Thịt cá tắc kè ngon và ngọt không kém thịt gà đồng.

Những hôm vào mùa mưa, trong mâm cơm người Nam Trung Bộ thế nào cũng có món cá tắc kè dầm với nước mắm ngon ăn kèm rau sống. Ngoài ra, người dân vùng biển Ninh Thuận thường đãi khách du lịch món cá tắc kè hấp. Món này có vẻ phức tạp hơn khi phải chế biến cùng nhiều nguyên liệu như thịt băm, nấm mèo... Cá tắc kè hấp khi ăn cuốn cùng bánh tráng, các loại rau xanh, chuối chát, khế, chấm với nước mắm tỏi ớt.

Nếu có dịp ghé thăm một làng chài nào đó ở Nam Trung Bộ, thi thoảng bạn sẽ bất chợt ngửi thấy một hương thơm nhè nhẹ nhè, thoang thoảng hòa quyện trong gió. Hương thơm ấy vừa mặn mà vị biển, vừa thấm đẫm vị ngọt ngào của quê hương. Và cứ thế, du khách sẽ dần bị "dẫn dụ" đến mức mê mẩn hương vị đặc trưng của món cá dân dã này.

Theo Dân trí

Những đặc sản "đánh đố" thực khách chỉ có ở Tây Bắc Đứng trước một món ăn hấp dẫn cả về màu sắc, hương thơm lẫn mùi vị, chắc chắn sẽ chẳng ai muốn chối từ. Thế nhưng, ở Tây Bắc lại có những đặc sản mang đến cho thực khách cảm giác rờn rợn, chần chừ chẳng dám ăn ngay từ lần đầu tiên tiếp xúc. Muồm muỗm Cứ vào thời điểm lúa ngoài...