‘Cánh tay Covid’ – triệu chứng vô hại sau tiêm vaccine Moderna

Hiện tượng sưng ngứa, phát ban cánh tay sau tiêm vaccine Moderna, còn gọi là “cánh tay Covid”, gây khó chịu song vô hại, sẽ biến mất trong vài ngày.

Tiến sĩ Esther Freeman, giám đốc da liễu tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, cho biết đây chỉ là phản ứng miễn dịch tự nhiên của cơ thể.

“Hiện tượng này bình thường. Nhiều người sẽ bị sưng đỏ cánh tay trong vài ngày. Nó hơi khó chịu, song bạn không cần quá hoảng sợ hay e dè khi tiêm liều vaccine thứ hai”, bà nói.

Là thanh tra chính tại Cơ quan Da liễu Covid-19 toàn cầu, bà Freeman ghi nhận những ca phát ban, tấy đỏ cánh tay sau tiêm vaccine. Đến nay, chỉ 14 người có gặp tình trạng này, song có thể còn nhiều trường hợp chưa được báo cáo. Các phản ứng sau tiêm khác được liệt kê trên trang V-safe của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC).

Bác sĩ da liễu và dị ứng gọi “cánh tay Covid” là chứng “mẫn cảm da phản ứng chậm”. Trong đó, vùng tiêm vaccine sẽ phát ban đỏ, ngứa và đau khi chạm vào. Vết phát ban dài 13-15cm.

“Ban đầu trông nó khá kinh khủng, song sẽ biến mất trong 24 giờ đến một tuần”, tiến sĩ Freeman nói.

“Cánh tay Covid” chỉ xảy ra ở người tiêm vaccine Moderna, đã được báo cáo trong các thử nghiệm lâm sàng. Người tiêm vaccine Pfizer không gặp tình trạng này.

“Không có nghĩa bạn nên tiêm Pfizer thay vì Moderna”, bà Freeman nói thêm.

Vết phát ban cánh tay dài 15cm ở người tiêm vaccine Moderna. Ảnh: Mass General Brigham Hospital

Chứng phát ban phổ biến hơn ở phụ nữ (77%). Song có thể vì các nhân viên y tế – nhóm ưu tiên – phần lớn là nữ giới. Giáo sư Kim Blumenthal, chuyên gia dị ứng và dịch tễ tại Trường Y Harvard, cho rằng phụ nữ thường tự giác báo cáo các biểu hiện sau tiêm hơn.

Tuổi trung bình của người bị “cánh tay Covid” là 43. Đây cũng là độ tuổi phổ biến của nhân viên y tế – những người được tiêm vaccine đầu tiên, theo tiến sĩ Tom Shimabukuro, Cơ quan tiêm chủng của Dịch vụ Y tế Công cộng.

Tác dụng phụ ở các loại vaccine gần giống nhau, ngoại trừ triệu chứng này. Dữ liệu cho thấy người già có phản ứng miễn dịch yếu hơn sau khi tiêm chủng. Vì vậy, phát ban cánh tay có thể là biểu hiện miễn dịch mạnh mẽ ở nhóm trẻ hơn, theo bà Freeman.

“Không ngạc nhiên khi thấy các triệu chứng riêng biệt ở từng nhóm tuổi”, bà nói.

Tình trạng phát ban biểu hiện sau lần tiêm đầu tiên từ 5 đến 9 ngày. Nó khác với những tác dụng phụ thường gặp, xuất hiện sau 24 đến 48 tiếng. Nhiều người lo ngại liều vaccine thứ hai gây triệu chứng nghiêm trọng hơn. Song chưa có bằng chứng cho thấy điều này. Giáo sư Kim Blumenthal cho biết “cánh tay Covid” là dạng dị ứng xảy ra chậm, chưa rõ nguyên nhân.

Giới chuyên gia thừa nhận triệu chứng gây khó chịu, song cho rằng không nên hoãn, tránh tiêm liều vaccine thứ hai. Các bác sĩ nhận định phát ban vùng tiêm không phải bệnh nhiễm trùng, không cần điều trị bằng kháng sinh.

“Dù vậy, nếu vết phát ban lan ra ngoài vùng cánh tay, nếu bạn gặp triệu chứng bất thường kéo dài hơn một tuần, hãy liên hệ với cơ sở y tế”, tiến sĩ Freeman nói.

Bệnh viện Đa khoa Zuckerberg San Francisco khuyến nghị người dân tiêm liều vaccine Moderna thứ hai ở cánh tay còn lại. Các bác sĩ đều đồng ý một thông điệp quan trọng, rằng “cánh tay Covid” là phản ứng vô hại, ngắn hạn sau tiêm.

“Mọi người không nên hoảng sợ, cũng đừng ngần ngại tiêm liều thứ hai chỉ vì triệu chứng này”, tiến sĩ Freeman nói.

Rạng sáng 10/7, hơn hai triệu liều vaccine Moderna do Mỹ hỗ trợ Việt Nam, về đến sân bay Nội Bài. Số vaccine này là một phần trong 80 triệu liều vaccine phòng Covid-19 do Tổng thống Mỹ Joe Biden cam kết hỗ trợ một số quốc gia/vùng lãnh thổ, trong đó có Việt Nam, thông qua chương trình Covax.

Ngay khi tiếp nhận hai triệu liều vaccine Moderna, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long chỉ đạo chuyển khẩn cấp một triệu liều vào TP HCM.

Đây là lô vaccine Moderna đầu tiên về Việt Nam và là lô thứ ba do cơ chế Covax cung ứng.