Cảnh giác với vi khuẩn Whitmore lan rộng bất thường
Cục Y tế dự phòng cho biết, các bác sĩ cần cảnh giác với căn bệnh Whitmore, đặc biệt là những trường hợp bệnh nhân có những biểu hiện giống với bệnh.
Vi khuẩn Whitmore đang lan rộng
Thời gian gần đây, liên tiếp phát hiện ra nhiều ca bệnh Whitmore khiến người dân lo lắng. Mới đây, tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, chỉ trong 1 tháng có tới 4 bệnh nhân tử vong vì bệnh Whitmore, đến nay, đã có thêm nhiều trường hợp mắc bệnh được phát hiện tại một số địa phương trong cả nước như: Hà Tĩnh, Nghệ An, Thái Nguyên, Yên Bái.
Một bệnh nhân mắc bệnh Whitmore ở huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh.
Trao đổi về vấn đề này, GS.TS Nguyễn Văn Kính – Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam cho biết, trực khuẩn Whitmore là một loại vi khuẩn gram âm, có thể tồn tại trong bùn, đất và lây nhiễm cho con người thông qua các vết xước, vết thương ngoài da. Bệnh Whitmore có thể lây qua đường hô hấp hoặc đường tiêu hóa. Bệnh được phát hiện ở Việt Nam từ những năm 50 của thế kỷ trước và lưu hành lẻ tẻ tại một số địa phương.
Cũng theo GS.TS Nguyễn Văn Kính, vi khuẩn Whitmore khi xâm nhập vào cơ thể, có thể ủ bệnh kéo dài trung bình từ 2- 21 ngày. Nguy hiểm của bệnh là khi khởi phát bệnh tiến triển rất nhanh, có thể tử vong chỉ sau 48 giờ nhập viện.
GS Kính cũng cho biết, bản chất của vi khuẩn Whitmore không gây ra dịch bệnh mà nó gây ra các ca bệnh tản phát nhưng dẫn tới những bệnh cảnh lâm sàng rất nặng như nhiễm trùng huyết, tổn thương tại chỗ và đặc biệt là tổn thương vào phổi.
“Virus này gây ra tổn thương ở phổi giống như là tụ cầu, hoặc bệnh lao khiến cho các bác sĩ nhầm lẫn về chẩn đoán. Bệnh Whitmore không lây truyền từ người sang người. Tuy nhiên, với những người lao động có tiếp xúc với bùn đất, đặc biệt là người có vết thương ngoài da cần hết sức lưu ý vấn đề an toàn lao động”- GS Kính nêu rõ.
Các chuyên gia bệnh truyền nhiễm cho rằng, việc phát hiện và chẩn đoán bệnh Whitmore phải dựa vào các yếu tố vi sinh vật học. Những năm qua, Việt Nam đã phát triển được bộ KIT để chẩn đoán bệnh Whitmore được tốt hơn, vì vậy đã phát hiện được nhiều ca bệnh hơn.
Tuy nhiên, quá trình điều trị cho bệnh nhân Whitmore hết sức khó khăn do phải sử dụng kháng sinh tấn công liều cao trong ít nhất khoảng 2 tuần và sau đó duy trì tiếp tục từ 3 đến 6 tháng. Các chuyên gia cho rằng, nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ, bệnh dễ tái phát, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe bệnh nhân và có thể dẫn đến tử vong.
Video đang HOT
Đừng nghĩ căn bệnh đã bị “lãng quên” không có nguy cơ bùng phát trở lại
Theo GS.TS Nguyễn Văn Kính, bệnh Whitmore không phải là bệnh hiếm, bệnh thường xuyên có mặt nhưng không gây ra dịch. Nước ta là nước nhiệt đới, sản xuất nông nghiệp nên người nông dân thường “chân lấm, tay bùn”. Vi khuẩn Whitmore luôn có trong bùn đất, vì vậy những người nào không có miễn dịch đủ mạnh thì rất dễ mắc bệnh. mới có thể gây bệnh.
Gần đây các ca bệnh được báo cáo có xu hướng gia tăng, cao điểm của các ca bệnh thường xảy ra vào mùa mưa tập trung từ tháng 7 đến tháng 11. Người bệnh tiểu đường, bệnh phổi và bệnh thận mạn tính có nguy cơ dễ mắc bệnh này với các biểu hiện lâm sàng đa dạng: sốt cao, đau cơ, có các ổ nhiễm khuẩn trên da, áp xe cơ, áp xe gan lách, viêm phổi…
Ông Đặng Quang Tấn – Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, Cục đang tiếp tục theo dõi thông tin về các ca bệnh Whitmore. Căn bệnh này chủ yếu liên quan đến vấn đề vệ sinh, đất, cát, do xây xước mà nhiễm phải. “Chúng tôi khuyến cáo người dân đề phòng, giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, đặc biệt khi cơ thể có vết thương hở, trầy xước tránh để chỗ trầy xước tiếp xúc bùn đất. Khi có những biểu hiện viêm nhiễm phải đi khám để được điều trị kịp thời”- ông Đặng Quang Tấn cho biết.
Cũng theo ông Tấn, mặc dù bệnh Whitmore đã được xếp vào bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bị “lãng quên”. Tuy nhiên, thời gian gần đây liên tiếp xuất hiện một số trường hợp mắc bệnh, thậm chí đã có những ca tử vong. Vì vậy, đây là một vấn đề bất thường, cần phải được chú ý.
Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) chỉ đạo các đơn vị liên quan tìm hiểu, nghiên cứu, đánh giá để tìm hiểu nguyên nhân của vấn đề này. Hiện, bệnh Whitmore chưa có vaccine phòng bệnh, và cũng chưa có bất kỳ khuyến cáo nào về sử dụng kháng sinh dự phòng, do đó, điều quan trọng là tập trung vào việc phát hiện ca bệnh và điều trị các ca bệnh theo đúng phác đồ. Ông Đặng Quang Tấn cũng cho rằng, các bác sĩ trong bệnh viện cũng cần cảnh giác với căn bệnh Whitmore, đặc biệt là những trường hợp bệnh nhân có những biểu hiện giống với bệnh. “Chúng ta đừng nghĩ rằng căn bệnh đã bị “lãng quên”, bệnh ít gặp thì không có nguy cơ bùng phát trở lại” – ông Tấn nói./.
Theo VOV
Bệnh whitmore không trở thành dịch
GS.TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương khẳng định, bệnh whitmore không lây từ người sang người, những ca bệnh này vẫn thường xuyên có mặt và không gây ra dịch, chỉ có những ca bệnh tản phát.
Mấy ngày gần đây, liên tiếp các ca bệnh whitmore - bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm có tỷ lệ tử vong rất cao được phát hiện tại Thái Nguyên, Hà Tĩnh và Nghệ An, trong đó có 3 bệnh nhi mắc whitmore và hai trong số đó đang được điều trị tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An.
Trước đó, trong tháng 8-2019, tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai ghi nhận 12 ca whitmore nặng được chuyển đến chủ yếu từ các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ, trong đó có 4 ca đã tử vong. Nhiều người lo lắng căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm này sẽ lây lan thành dịch?
Bệnh vẫn thường gặp
Theo Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, tại đây vẫn tiếp nhận các ca bệnh whitmore vào nhập viện chứ không phải bệnh "lạ" 5-10 năm mới xuất hiện. Chính vì vậy, các nhà lâm sàng về bệnh truyền nhiễm và nhiệt đới không đưa whitmore là bệnh "lạ" hay bệnh bị "lãng quên".
Từ đầu năm 2019 đến nay, tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận 20 ca bệnh whitmore, trong đó riêng tháng 8 ghi nhận 12 ca và đã có 4 ca tử vong. Điển hình nhất là lần đầu tiên Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận một bệnh nhân nữ mắc whitmore với trình trạng vi khuẩn whitmore ăn cánh mũi.
Bác sĩ đang thăm khám cho bệnh nhân mắc whitmore ở Hà Tĩnh.
Trước khi đến đây, bệnh nhân được chẩn đoán bị nhiễm trùng huyết do tụ cầu nhưng vào viện được bác sĩ cấy máu và mủ ở vết thương cho kết quả dương tính với vi khuẩn whitmore. Chính vì thế, các bác sĩ phải thay đổi hoàn toàn phác đồ điều trị, nếu không bệnh nhân sẽ nguy hiểm tới tính mạng.
Ngày 9-9, ông Đặng Xuân Hà (61 tuổi, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) được gia đình đưa đến Bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh trong tình trạng sốt cao, ngón bàn chân phải có khối áp xe, sưng, chảy dịch mủ hôi. Sau khi lấy máu xét nghiệm cho kết quả ông Hà bị nhiễm vi khuẩn Burkholderia pseudomallei - bệnh whitmore. Vi khuẩn đã tấn công ngón chân của ông Hà khiến ông bị nhiễm trùng nặng, phải chuyển lên tuyến trên điều trị.
Khai thác tiền sử của ông Hà được biết, ông bị bệnh đái tháo đường type II, biến chứng loét ngón 2 bàn chân phải mà vẫn làm việc đồng áng và tiếp xúc với bùn đất nhưng không có biện pháp bảo hộ nên đã bị vi khuẩn Burkholderia pseudomallei tấn công qua vết loét.
Từ tháng 7 đến tháng 9-2019, Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An tiếp nhận 3 bệnh nhi có biểu hiện sốt, sưng đau tuyến mang tai, gia đình tưởng các cháu bị quai bị nên không đưa đến cơ sở y tế thăm khám. Các bác sĩ lấy máu xét nghiệm, cấy mủ và phát hiện cả 3 bệnh nhi đều nhiễm vi khuẩn Burkholderia pseudomallei - bệnh whitmore. Hiện 1 bệnh nhi đã xuất viện sau 50 ngày điều trị, còn 2 bệnh nhi vẫn đang tiếp tục theo dõi.
Ngày 15-9, Bệnh viện Đa khoa Thái Nguyên cho biết, vừa tiếp nhận một nam bệnh nhân 45 tuổi, ở huyện Võ Nhai, bị bệnh whitmore. Trước đó, nam bệnh nhân này đi làm đồng và bị bừa đâm vào mặt ngoài gối phải. Bệnh nhân mua kháng sinh về uống, nhưng 10 ngày sau vết thương vẫn sưng đỏ, chảy dịch mủ, hình thành ổ áp xe và sốt.
Nữ bệnh nhân bị "ăn" cánh mũi do bệnh whitmore.
Sau khi phẫu thuật nạo tổ chức viêm, các bác sĩ cấy mủ và phát hiện vi khuẩn Burkholderia pseudomallei. Bệnh nhân đang được điều trị kháng sinh liều cao theo phác đồ trị bệnh whitmore.
Bệnh không lây, không thành dịch
TS Trịnh Thành Trung, Viện Vi sinh vật và Công nghệ sinh học (Đại học Quốc gia Hà Nội) - người có 11 năm nghiên cứu về bệnh whitmore cho biết, sự gia tăng về số lượng ca bệnh whitmore trong thời gian gần đây không phải là do sự bùng phát về dịch bệnh, mà là do chúng ta đã xét nghiệm được đúng bệnh.
Gần đây, nhờ có sự tài trợ của Bộ Khoa học Công nghệ và Giáo dục Đức, kỹ thuật xét nghiệm whitmore đã được đưa vào các bệnh viện. Whitmore có thể lưu trú trong cơ thể người rất lâu mà không có triệu trứng lâm sàng, những biểu hiện lâm sàng nặng chủ yếu xảy ra trên cơ địa có yếu tố nguy cơ. Để chẩn đoán bệnh, bắt buộc phải thực hiện xét nghiệm huyết thanh học chuyên biệt.
Theo Ths Nguyễn Thị Liên Hà, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh whitmore có diễn biến phức tạp, có thể gây tử vong nhanh nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kháng sinh phù hợp. Có tới 90% số ca mắc bệnh whitmore người bệnh có biểu hiện nhiễm khuẩn huyết và viêm phổi, một nửa số bệnh nhân này có nguy cơ có biến chứng sốc nhiễm khuẩn và có thể tử vong. Ở trẻ chẩn đoán tương đối dễ hơn bởi thường có triệu chứng sưng tuyến mang tai, nhiễm khuẩn huyết, chỉ một số ít có biểu hiện viêm màng não, viêm phổi, áp xe gan, tổn thương thần kinh...
Trao đổi với phóng viên Báo CAND, GS.TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương khẳng định, bệnh whitmore không lây từ người sang người, những ca bệnh này vẫn thường xuyên có mặt và không gây ra dịch, chỉ có những ca bệnh tản phát.
Whitmore là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây nên. Vi khuẩn này có trong đất, bùn và đường lây nhiễm chủ yếu do vùng da tổn thương tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn này.
Whitmore gây những ca bệnh tản phát nhưng dẫn tới những bệnh cảnh hết sức nặng nề: từ nhiễm trùng huyết, cho tới tổn thương tại chỗ và đặc biệt tổn thương vào phổi. Vì nó giống như một tổn thương của tụ cầu, hoặc là lao, làm cho các bác sĩ dễ nhầm lẫn về chẩn đoán. Do vậy, việc phát hiện và khẳng định phải nhờ vào yếu tố của vi sinh vật học.
Theo GS Kính, những năm qua, Việt Nam đã phát triển bộ Kít xét nghiệm nên chẩn đoán whitmore được tốt hơn, việc phát hiện các ca bệnh cũng được nhiều hơn. Nước ta là nước nhiệt đới, đông dân, người dân chân lấm tay bùn, trong khi vi khuẩn bệnh whitmore luôn luôn có trong bùn, đất, người nào không có miễn dịch đủ mạnh mới có thể lây bệnh.
Hiện nay, whitmore là căn bệnh chưa có vắc xin tiêm phòng, cũng như chưa có bất kỳ khuyến cáo nào về sử dụng kháng sinh dự phòng. Cao điểm của bệnh thường xảy ra vào mùa mưa, từ tháng 7 đến tháng 11. Do bệnh sẵn có trong môi trường nên những ai có tổn thương trên da, mụn nhọt... cần tránh tiếp xúc trực tiếp với bùn, đất, nguồn nước ô nhiễm. Nếu không may bị bẩn cần phải được rửa sạch bằng xà phòng kháng khuẩn và lau khô.
Trần Hằng
Theo CAND
Bệnh Whitmore - vi khuẩn "ăn thịt người" có lây từ người sang người hay không? GS.TS Nguyễn Văn Kính, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam chia se thêm thông tin vê bệnh Whitmore - căn bệnh có tỷ lệ tử vong cao đang khiên nhiêu ngươi lo sơ. GS.TS Nguyễn Văn Kính cho biết: Trực khuẩn Whitmore là một loại vi khuẩn gram âm, có thể tồn tại trong bùn, đất và lây nhiễm cho con người...