Cảnh giác nhiễm chì trong thuốc cai sữa đông y

Mặc dù đã được cảnh báo nhiều về mối nguy nhiễm độc kim loại từ các loại thuốc gia truyền chữa bách bệnh, nhưng vẫn không ít người vẫn tìm đến loại thuốc này với hy vọng “ thuốc đông y không độc”.

Thậm chí, để cai sữa cho con, nhiều bà mẹ truyền tai nhau về loại thuốc bôi đông y giúp nhanh chóng cai sữa. Tuy nhiên, loại thuốc này cũng có thể nhiễm chì…

Suýt nguy vì thuốc bôi cai sữa đông y

Chị Đ.T.V (Vĩnh Phúc) có con 18 tháng tuổi. Do công việc nên chị muốn cai sữa sớm nhưng tìm mọi cách đều rất khó cho bé dứt khỏi ti mẹ. Chị được người quen biếu một gói bột thuốc đông y có tác dụng cai sữa nhanh chóng. Theo tờ hướng dẫn, đây là “bột bôi nam chữa mẹo”, dùng để bôi lên đầu ti người mẹ làm cho trẻ sợ và bỏ bú.

Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng làm đỡ căng tức ngực khi cai sữa. Tuy nhiên, do không yên tâm chị đã tìm đến một phòng khám nhi gần nhà và nhờ xem giúp. Các bác sĩ của phòng khám đã mang gói bột đi chụp X-quang và kết quả cho thấy có hình ảnh cản quang của kim loại giống chì.

Gói thuốc bột bôi cai sữa và tờ hướng dẫn sử dụng.

BS. Nguyễn Hữu Thảo (Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc) cho biết, thời gian qua, có rất nhiều trẻ bị ngộ độc chì do cha mẹ tự điều trị bằng thuốc đông y được quảng cáo tràn lan trên mạng, truyền tai nhau, không có cơ sở khoa học có chứa kim loại chì để chữa tưa miệng, còi xương, suy dinh dưỡng, biếng ăn, chậm lớn, tiêu chảy… Nhiều trẻ phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Với trường hợp chị V. rất may là chưa dùng loại thuốc bôi đông y kia để cai sữa. Nếu không, rất có thể sẽ khiến trẻ bị nhiễm độc chì khi ngậm đầu ti của mẹ.

Mối nguy khi trẻ bị nhiễm độc chì

Theo BS. Nguyễn Hữu Thảo, trẻ nhiễm độc chì có biểu hiện đau bụng, nôn, chán ăn, thiếu máu, trẻ chậm phát triển, giảm khả năng nghe, chậm phát triển về thần kinh nhận thức, các hành vi hung hăng, chống đối xã hội, bạo lực, chứng tăng vận động và giảm tập trung…, hôn mê, co giật, có thể tăng kích thích, ngủ lịm từng lúc, liệt, thái độ hành vi kỳ dị, ít chơi, mệt mỏi, khó chịu, vô cảm, mất phối hợp, mất đi các kỹ năng học được, học kém. Khi trẻ có biểu hiện nặng trên hệ thần kinh trung ương (hôn mê, co giật) thì 25-30% số trẻ này có di chứng (chậm phát triển trí tuệ, co giật, mù, liệt) vĩnh viễn.

Hình ảnh chụp X-quang của gói thuốc bột bôi cai sữa.

Trong khi đó, việc phát hiện trẻ nhiễm độc chì lại rất khó. Phần lớn trẻ bị ngộ độc chì có biểu hiện bệnh rất kín đáo, rất dễ bị bỏ sót, chỉ có thể phát hiện thấy khi khám chuyên khoa kỹ lưỡng (ví dụ khám chuyên khoa tâm thần và đánh giá bằng thang điểm đánh giá phát triển tinh thần) và xét nghiệm. Chính vì vậy, nhiều trường hợp trẻ đã nhiễm độc nặng mới được phát hiện bệnh và đưa đến cơ sở y tế.

Làm thế nào cai sữa an toàn?

BS. Nguyễn Hữu Thảo khuyên, không nên cai sữa quá sớm, tốt nhất nên cho trẻ bú mẹ đến ít nhất đến 2 tuổi. Nếu buộc phải cai sữa thì mẹ cần chuẩn bị tâm lý cho cả mẹ và con. Có thể thực hiện giảm dần số lần bú, rút ngắn thời gian bú mỗi lần của trẻ. Bên cạnh đó cần tăng cường cho trẻ ăn dặm, chia thành nhiều bữa nhỏ với các thức ăn mềm hoặc được nghiền nhỏ: Sữa bột, cháo loãng, bột, hoa quả…

Lưu ý, không cần thiết phải uống thuốc tiêu sữa. Thuốc tiêu sữa có tác dụng làm tăng dopamin trong máu, ức chế hormone tiết sữa prolactin, có thể gây ra tác dụng phụ là thiếu máu não, tụt huyết áp, thiếu máu tiền đình, xuất huyết tiêu hóa… Vì vậy, không nên tùy tiện sử dụng mà chỉ uống nếu như có bác sĩ chỉ định.

Không nên bôi dầu gió hoặc ớt vào ti để dọa trẻ, không nên cách ly trẻ với mẹ trong thời gian cai sữa… Nên nhớ, trong thời gian cai sữa, trẻ có thể sẽ quấy khóc hơn bình thường, mẹ nên ở bên cạnh chơi đùa hoặc giải thích, động viên lý do vì sao cần cai sữa… Sau vài ngày trẻ sẽ quen và không đòi bú mẹ nữa. Đặc biệt, tuyệt đối không được dùng các thuốc bôi cai sữa không rõ nguồn gốc để tránh nguy cơ gây hại cho sức khỏe cả mẹ và trẻ.