Cảnh báo nội chiến và sự hình thành liên minh chính trị mới tại Iraq

Các hoạt động tấn công liên tục vào các thành phố lớn gần đây của tổ chức Nhà nước Hồi giáo Iraq và Cận Đông ( ISIL ) đã làm náo loạn cả quốc gia vùng Vịnh và những nước xung quanh. Điều đáng lo ngại là dường như ISIL không hoạt động độc lập mà đằng sau nó là sự ủng hộ của một liên minh chính trị mới do người Hồi giáo dòng Sunni đứng đầu.

Ngoài vấn đề Ukraine, Iraq hiện cũng đang là tâm điểm chú ý của dư luận và trở thành vấn đề được các quốc gia lớn trên thế giới bàn thảo nhiều trong gần một tuần qua. Đáng chú ý là hiện nay, thế giới vẫn chưa tìm được phương thức hợp lý để giải quyết tình trạng leo thang bạo lực ở quốc gia vùng Vịnh này. Nói thế là bởi lẽ trong khi Mỹ tính toán đến việc dùng máy bay không người lái không kích vào các căn cứ của ISIL và cử 300 đặc nhiệm tới Iraq để bảo vệ nhân viên ngoại giao và Đại sứ quán thì Chính phủ Nga đã thẳng thừng tuyên bố, ngay cả khi có yêu cầu từ Baghdad, các cuộc không kích của Mỹ trên lãnh thổ Iraq vẫn phải được sự cho phép của Hội đồng Bảo an LHQ . Chỉ khi đó, các biện pháp vũ lực mới được coi là hợp pháp và phù hợp với các tiêu chuẩn cũng như nguyên tắc của Hiến chương LHQ. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Alexandr Lukashevich còn nhấn mạnh: “Trong trường hợp khác, chúng ta có thể nhận được phương án thứ hai của thảm kịch Iraq, vốn sẽ không chỉ mang ý nghĩa khu vực mà còn có quy mô lớn hơn nhiều”.

Trong khi đó, tại Iraq, tình hình chiến sự vẫn rất căng thẳng. Một quan chức phụ trách về an ninh làm việc tại văn phòng Thủ tướng Iraq Nuri al-Maliki trong khi trả lời phỏng vấn báo giới đã khẳng định, mặc dù hiện nay, ISIL vẫn đứng ra chịu trách nhiệm thực hiện các vụ tấn công và chiếm đóng các thành phố lớn nhưng thực chất, đằng sau tổ chức này là một liên minh chính trị mới hình thành. Liên minh này là sự kết hợp giữa những người Hồi giáo cực đoan dòng Sunni và thế hệ binh sĩ Iraq trung thành của cố Tổng thống Saddam Hussein. Đó là chưa kể đến một nhóm chiến binh trẻ được tuyển mộ trong vòng 5 năm qua và là người Iraq nhưng mang quốc tịch nước ngoài.

Nhiều người Hồi giáo theo dòng Shiites gia nhập quân đội Iraq để đối phó với ISIL. Thủ tướng Iraq Nuri al-Maliki tuyên bố rằng, những người tình nguyện chiến đấu tại “các điểm nóng ” cùng lực lượng an ninh sẽ được trả công 750.000 dinar (644 USD) một tháng. Ảnh: Reuters.

Các thông tin mà cơ quan tình báo Iraq thu thập được cũng cho thấy có rất nhiều nhóm Hồi giáo dòng Sunni gia nhập hoạt động của ISIL, trong đó có nhóm “The Army of the Men of the Naqshbandiyah Orrder (JRTN), nhóm “Ansar al-Sunna” và nhóm “The Army of Mohammed ”. Cả ba nhóm này đều từng bị tình báo Mỹ cảnh báo là có quan hệ chặt chẽ với mạng lưới khủng bố Al-Qaeda và có thiện cảm, rất trung thành với Izzat Ibrahim al-Duri, cựu Phó Tổng thống Iraq dưới thời cầm quyền của ông Saddam Hussein. Một điểm đáng chú ý nữa là cả 3 nhóm này đều không có thiện cảm với phương Tây và Mỹ. Đây cũng là lý do tại sao mà các nhà phân tích trong khu vực nhận định rằng, trong thời gian tới, các tay súng thuộc ISIL có thể sẽ tiến hành các vụ tấn công nhằm vào các chính phủ phương Tây nếu như nhóm này giành chiến thắng trong cuộc chiến tại Iraq.

Thực tế cho thấy, hôm 18/6 vừa qua, lực lượng an ninh Mỹ đã bắt giữ 2 nghi can khủng bố tại Texas, trong khi tại Pháp, hàng trăm thanh niên đã được chiêu mộ để tham gia vào các nhóm nổi dậy tại tại Syria hay Iraq. Điều phối viên về chống khủng bố của EU Gilles de Kerchove hôm 19/6 cũng cảnh báo rằng, các nhóm Hồi giáo cực đoan có thể huấn luyện binh sĩ tại nước ngoài để thực hiện các cuộc tấn công khủng bố trực tiếp tại châu Âu hay bất cứ đâu. Ông Gilles de Kerchove nói: “Tôi rất lo ngại khi những cảnh báo của tôi là có thể xảy ra. Các nhóm cực đoan như Nhà nước Hồi giáo Iraq và Cận Đông tại Iraq có thể đang chuẩn bị và huấn luyện lực lượng ở nước ngoài để tấn công châu Âu và những khu vực khác”. Hiện tại ISIL vẫn tiếp tục mở rộng phạm vi tấn công và chiếm đóng. Một số nguồn tin còn cho hay, ISIL đã chiếm cơ sở sản xuất vũ khí hóa học cũ có tên gọi là Muthanna, vốn là di sản từ thời cố Tổng thống Saddam Hussein. Khu phức hợp Muthanna, cách thủ đô Baghdad 60km về phía Tây Bắc.

Báo cáo được gửi tới Tổng thống Mỹ Barack Obama trong những ngày qua, khi ISIL đang “làm mưa làm gió” ở các thành phố lớn của Iraq cho thấy, ISIL có nhiều cách kiếm tiền khá mạnh bạo. Thành viên của ISIL không chỉ tổ chức các vụ cướp ngân hàng, tiệm vàng bạc, trang sức lớn mà thậm chí còn tạo lập một đường dây vận chuyển hàng xuyên quốc gia ở khu vực Trung Đông. Trong các cuộc tấn công khủng bố ở Iraq, ISIL thường xuyên nhắm vào những địa điểm chứa đựng nhiều phương tiện, trang phục và nhất là vũ khí của Mỹ. Vì thế mới có chuyện là phần lớn các thành viên của ISIL thường “diện” những bộ quân phục tiêu chuẩn Mỹ. Đặc biệt, trong quá trình chiếm đóng trung tâm dầu mỏ Mosul, thủ phủ tỉnh Nineveh của Iraq hôm 13/6, ISIL đã thu giữ không những rất nhiều thiết bị quân sự của Mỹ mà còn có một lượng tiền mặt lớn trị giá khoảng 500 triệu USD và vàng khối từ ngân hàng trung ương trong thành phố. Tờ International Business Times dẫn lời Thống đốc tỉnh Nineveh Atheel al-Nujaifi cho biết, với số tiền này, ISIL đã trở thành “lực lượng khủng bố giàu nhất thế giới”. Ước tính lượng tiền bị ISIL chiếm đoạt tương đương với ngân khố của các nước nhỏ như Tonga, Kiribati , các quần đảo Marshall và Falkland

Theo VNE