Cảnh báo nguy cơ sẩy thai, sinh non
Môi trường sống và làm việc hiện đại đôi khi khiến nhiều thai phụ vất vả vì bỗng dưng em bé không chịu nằm trong bụng đủ 9 tháng 10 ngày.
Theo các khảo sát mới nhất của ngành y tế, Việt Nam mỗi năm có 120.000 -150.000 trẻ non tháng, nhẹ cân ra đời, tức chiếm gần 10% trên tổng số trẻ sơ sinh và tỉ lệ này có xu hướng ngày càng tăng. Đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh (chiếm 29%) và đứng hàng thứ hai ở nhóm trẻ dưới 5 tuổi.
Nhiều nguyên nhân
Ngoài các trường hợp vô căn hay những nguyên nhân thực thể bất khả kháng, có khá nhiều thai phụ đến bệnh viện (BV) trong tình trạng dọa sinh non mới biết được rằng chính chế độ sinh hoạt, làm việc của mình khiến em bé “đòi ra sớm”.
Theo bác sĩ (BS) chuyên khoa II Trần Ngọc Hải, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp BV Từ Dũ (TP HCM), một bào thai được gọi là đủ tháng phải đạt trên 37 tuần. Dưới con số đó mà ra đời, trẻ bị gọi là sinh non. Trẻ càng non, mức độ nguy hiểm và nguy cơ tử vong sơ sinh càng cao do cơ thể còn quá non nớt, các hệ thống nội tiết, tim mạch, miễn dịch… còn yếu, chưa đủ sức chống chọi lại môi trường mới nhiều rủi ro bên ngoài bụng mẹ.
BS Nguyễn Ngọc Thông, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TP HCM, cho biết dọa sinh non và sinh non xảy ra ở bào thai từ 22 đến 37 tuần tuổi, dưới 22 tuần thì được gọi là sẩy thai. Đối với dọa sinh non, thai phụ sẽ có các triệu chứng báo động: cơn gò tử cung gây đau (giống cơn gò chuyển dạ nhưng khác với cơn gò sinh lý để bình chỉnh ngôi thai không gây đau)…
Nên khám thai thường xuyên để theo dõi sát tình trạng thai và kịp thời phát hiện những bất ổn. Trong ảnh: Khám thai tại Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TP HCM.
“Sinh non có nhiều nguyên nhân. Có những trường hợp vô căn, có những nguyên nhân thực thể như thai phụ bị hở eo tử cung, đang mắc bệnh lý nội khoa, thiếu dinh dưỡng… Có khi nguyên nhân đến từ bên ngoài như các chấn thương, bao gồm cả chấn thương cơ học và chấn thương tâm lý” – BS Thông phân tích.
Thận trọng với môi trường sống
Ngày nay, phụ nữ tham gia công việc xã hội ngày càng phổ biến. Tuy nhiên, theo nhiều BS, nếu không biết điều tiết công việc phù hợp khi đang mang thai và cân nhắc sử dụng thời gian nghỉ thai sản, rất có thể các bà bầu sẽ khiến em bé không chịu nằm đủ 9 tháng 10 ngày.
Theo BS Hải, ngoài những bước tự chăm sóc về mặt thể chất khi mang thai, thai phụ cần lưu ý đến thói quen sinh hoạt, công việc. Stress có thể làm tăng nhu động cơn gò tử cung gây dọa sinh non và sinh non ở giai đoạn cuối thai kỳ. Ngồi một chỗ nhiều và quá lâu cũng tạo áp lực cho thai, dễ gây ra tình trạng này. Vì vậy, thai phụ nên dành thời gian để nghỉ trưa và phải trong tư thế nằm, vừa giúp tinh thần thư giãn vừa để bào thai được nghỉ ngơi sau mấy giờ mẹ ngồi làm việc.
BS Thông khuyến cáo rằng khi có những biểu hiện dọa sinh non nêu trên, thai phụ nên đến BV để kiểm tra sớm. BS sẽ có những cách xử lý để cố gắng kéo dài thời gian mang thai đến gần ngày sinh hơn, tránh việc em bé ra đời quá non. Tuy nhiên, nhiều trường hợp các biểu hiện không đầy đủ – ví dụ sinh non mà vẫn không thấy ra máu hay nhớt hồng, chỉ đau bụng – khiến thai phụ lầm tưởng là đau bụng thông thường nên khi vào BV thì đã trễ. Vì vậy, tốt nhất là nên khám thai theo khuyến cáo của BS để theo dõi sát, nhất là những người có tiền căn sinh non – dọa sinh non, tử cung có vấn đề, từng trải qua thủ thuật buồng tử cung (ví dụ động tác nong khi phá thai, không cẩn trọng sẽ làm hở eo tử cung), người đang mang bệnh lý nội khoa…
Video đang HOT
“Ngày nay, thời gian nghỉ thai sản đã tăng lên 6 tháng – khá dài ngày – nên thai phụ có thể xin nghỉ trước khi sinh ít nhất 1 tháng để chuẩn bị cho cuộc sinh. Nếu đã có dấu hiệu dọa sinh non, thai phụ có thể nghỉ sớm hơn. Nhiều người muốn dành thời gian thai sản để chăm em bé sau sinh và cho con bú mẹ hoàn toàn tròn 6 tháng. Tuy nhiên, nếu đi làm sớm hơn vẫn có thể cho trẻ bú mẹ bằng cách vắt và bảo quản sữa tại nhà. Vấn đề này chị em có thể nhờ BS tư vấn khi đi khám thai” – BS Thông khuyên.
Sẩy thai vì stress và rối loạn tâm thần
Theo ThS-BS Nguyễn Ngọc Quang, Giám đốc Trung tâm Giám định pháp y tâm thần TP HCM, stress và một số rối loạn tâm thần cũng có thể dẫn đến tình trạng sinh non. Sự thay đổi nội tiết tố khi thai nghén khiến thai phụ có nguy cơ bị stress và rối loạn tâm thần cao hơn người thường; ngược lại, những bất ổn tâm lý trong giai đoạn này cũng có thể tác động lên thai. “Các dạng rối loạn khác nhau sẽ ảnh hưởng lên thai kỳ khác nhau. Rối loạn stress sau sang chấn (PTSD – có tỉ lệ mắc ở thai phụ là 3,5%) có thể khiến thai lạc chỗ (thai ngoài tử cung), nôn nhiều, sẩy thai hoặc chuyển dạ sớm…” – BS Quang giải thích.
Mặt khác, tại các BV phụ sản, nhiều trường hợp thai phụ chuyển dạ sinh non sau khi gặp cú sốc tinh thần, biến cố gia đình… cũng được ghi nhận.
Theo Nld
23 lý do mẹ đẻ con kém khôn
Tuổi tác cũng như công việc của bố mẹ là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng tới trí não của thai nhi.
Nền tảng trí thông minh của trẻ được hình thành ngay khi còn là một thai nhi. Dị tật bẩm sinh, sinh non và nhiều điều kiện khác có ảnh hưởng nghiêm trọng đến tương lai và chất lượng cuộc sống của bé sau này. Nếu bạn dự định sinh em bé, cần hết sức lưu ý những điều sau để đảm bảo con mình sau này được thông minh, khỏe mạnh.
1. Tuổi của cha mẹ: Nghiên cứu của trường đại học Queensland, Úc cho thấy việc làm bố mẹ khi ở tuổi trên 40 có liên quan với nguy cơ trẻ em bị tự kỷ và các hội chứng bất thường trên khuôn mặt và hộp sọ. Các nhà khoa học khẳng định những em bé sinh ra khi bố nhiều tuổi thường có khả năng tập trung, trí nhớ, kỹ năng đọc, lý luận kém.
Tuổi của người mẹ cũng có liên quan với bệnh tự kỷ, theo nghiên cứu của một hiệp hội về chứng tự kỷ. Thông thường khi người mẹ tăng thêm 5 tuổi thì đứa trẻ trung bụng sẽ có nguy cơ đối mặt với bệnh tự kỷ tăng 18%.
Tuổi của cha mẹ sẽ liên quan trực tiếp tới sự phát triển của thai nhi. (Hình minh họa)
2. Công việc của người cha: Theo một nghiên cứu của Đại học Bắc Carolina, công việc của người cha có thể làm tăng nguy cơ trẻ em bị dị tật bẩm sinh. Những người trong nhóm nguy cơ cao bao gồm nhiếp ảnh gia, thợ cắt tóc, nhà toán học và nhân viên liên quan tới thiết bị văn phòng. Giả thuyết cho rằng nguyên nhân là do việc tiếp xúc với hóa chất liên quan trong quá trình làm việc.
3. Sinh non: Nghiên cứu trên tạp chí Pediatrics cho thấy trẻ sinh ra ở tuần 37 và 38 có khả năng đọc kém hơn trẻ em sinh ra ở tuần 39, 40 hoặc 41. Nhóm trẻ này cũng có điểm toán thấp hơn bình thường. Tiến sĩ Bryan Williams, phó giáo sư gia đình và y tế dự phòng Đại học Y Emory, Atlanta cho biết: "Trẻ sinh ra ở tuần 36 có kích thước não chỉ bằng 2/3 trẻ sinh ra đúng tuần. Nguyên nhân là do các bé vẫn còn trong quá trình hình thành não".
4. Thiếu dinh dưỡng: Thiếu canxi, sắt, iốt và các vitamin khác dẫn đến việc trẻ em bị chậm phát triển ngôn ngữ, chậm phát triển kỹ năng vận động, có vấn đề trong hành vì và có chỉ số IQ thấp. Thai nhi cần i-ốt để hình thành hormone tuyến giáp, một yếu tố cần thiết cho sự phát triển não bộ. Sắt cũng rất quan trọng để hình thành các tế bào máu đỏ vận chuyển ôxy đến thai nhi, giúp phát triển não và cơ thể.
5.Thiếu axit folic: Đây là nguyên nhân ảnh hưởng tới các ống thần kinh gây ra dị tật nghiêm trọng của não và tủy sống. Axit folic được tìm thấy trong các loại rau lá xanh, bông cải xanh, đậu, trái cây và gan.
Bà mẹ nên bổ sung nhiều axit folic có trong rau màu xanh đậm. (Hình minh họa)
6. Thiếu vitamin D: Thiếu vitamin D sẽ dẫn đến tình trạng em bé bị suy dinh dưỡng và dễ mắc hen suyễn. Theo viện nghiên cứu sức khỏe trẻ em Telethon, nếu người mẹ bổ sung ít vitamin D trong quá trình mang thai thì em bé sau này sẽ tăng nguy cơ 2 lần việc rối loạn về ngôn ngữ.
7. Sử dụng thuốc tùy tiện: Theo quy định, phụ nữ mang thai không được dùng thuốc đặc biệt là trong ba tháng đầu của thai kỳ nếu không có chỉ dẫn của bác sĩ. Một số loại thuốc thông thường như aspirin có thể gây chảy máu trong não của thai nhi.
8. Căng thẳng: Một nghiên cứu của viện Lancet cho rằng căng thẳng của một người mẹ trong khi mang thai có thể làm tăng nguy cơ bẩm sinh trong não em bé. Nghiên cứu của Anh và Đan Mạch công bố trong cuốn Archives of General Psychiatry cho thấy việc người mẹ quá căng thẳng trong những tháng đầu của thai kỳ có thể ảnh hưởng tới sự phát triển thần kinh của thai nhi, dẫn đến tăng nguy cơ tâm thần phân liệt sau này. Sự căng thẳng ở đây không phải là do sự lo lắng thông thường của cuộc sống hàng ngày mà có liên quan tới những cú sốc tinh thần như sự mất mát của ai đó trong gia đình. Đây là nguyên nhân khiến cơ thể người mẹ đối mặt với sự gia tăng hoóc môn cortisol căng thẳng gây ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi.
9. Tinh thần của người mẹ: Thai nhi rất nhạy cảm và dễ dàng bị ảnh hưởng cảm xúc của người mẹ. Nghiên cứu của trường Đại học California, Irvine cho thấy đứa trẻ được phát triển tốt nhất khi bà mẹ yêu đời và không rơi vào tình trạng trầm cảm.
Mệt mỏi, stress ở bà mẹ dễ ảnh hưởng tới trí não thai nhi. (Hình minh họa)
10. Thiếu ánh nắng: Nghiên cứu của Đại học Quốc gia Úc cho thấy bà mẹ ít tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong ba tháng đầu của thai kỳ có nguy cơ sinh ra những em bé bị bệnh đa xơ cứng sau này. Vitamin D rất quan trọng với thai nhi cũng như sự phát triển của hệ thống thần kinh trung ương.
11.Thuốc lá: Nicotine trong khói thuốc gây có thắt mạch máu, làm giảm lưu lượng máu và dinh dưỡng trong nhau thai. Các nghiên cứu ở Bệnh viện đại học Turku, Phần Lan cho thấy thai nhi tiếp xúc với khói thuốc có nguy cơ đối mặt với các vấn đề tâm thần trong thời thơ ấu và cả khi trưởng thành. Nguyên nhân được cho là chất Nicotine gây trở ngại cho sự phát triển của tế bào não. Nghiên cứu của viện huyết thanh Statens, Copenhagen, Đan Mạch khẳng định việc mẹ hút thuốc dễ sinh ra những em bé bị rối loạn suy nhược mắt, hay còn gọi là lác mắt.
12. Rượu: Mẹ uống rượu khi mang thai dễ dẫn đến việc sinh con có chỉ số IQ thấp, khả năng tập trung kém, kỹ năng nhận thức kém, thiếu chú ý, có hành vi bốc đồng và khuyết tật các chức năng vận động. Uống nhiều rượu khi mang thai còn dẫn đến hội chứng rượu bào thai, trong đó có liên quan đến những bất thường của thai nhi, chẳng hạn như đầu nhỏ hơn, não bộ kém phát triển và thiệt hại hệ thống thần kinh trung ương thường xuyên.
13. Ô nhiễm: Thai nhi tiếp xúc với các ô nhiễm không khí có liên quan trực tiếp với căn bệnh tự kỷ sau này. Nghiên cứu mới cho thấy trẻ em có nguy cơ mắc chứng tự kỷ gấp 2, 3 lần so với đứa trẻ khác nếu thường xuyên tiếp xúc với khói xe, khói, ô nhiễm không khí ngay từ khi còn hình thành trong bụng mẹ.
14. Cần sa: Trẻ em có mẹ hút cần sa khi mang thai sẽ dễ bị các vấn đề rối loạn về hành vi, cảm xúc, lời nói, khiếm khuyết ngôn ngữ và bộ nhớ.
15. Cocain: Chất này khiến em bé gia tăng nguy cơ bất thường ở hộp sọ, gây ra nguyên nhân hộp sọ nhỏ khiến não không có chỗ phát triển. Đây là nguyên nhân khiến em bé bị chậm phát triển tâm thần, tăng nguy cơ xuất huyết trong não và dẫn đến tổn thương não.
16. Heroin: Những em bé trong bụng mẹ cũng rất dễ bị nghiện nếu người mẹ sử dụng Heroin. Nghiên cứu cho thấy các bé này khi lớn lên cũng có nhiều hành vi rối loạn.
17. Thuốc trừ sâu: Theo nghiên cứu của của Trường Y tế công cộng Berkeley, Đại học California việc tiếp xúc với thuốc trừ sâu lân hữu cơ trước khi sinh sẽ ảnh hưởng tới trí thông minh của trẻ. Các khuyến cáo cho rằng bà mẹ nên rửa kỹ rau quả và nên sử dụng sản phẩm hữu cơ để tránh tiếp xúc với thuốc trừ sâu từ thức ăn.
Sử dụng sản phẩm rau hữu cơ sẽ giúp bà bầu tránh nguy cơ về thuốc trừ sâu. (Hình minh họa)
18. Rubella: Bệnh Rubella ở bà mẹ mang thai có thể gây chậm phát triển tâm thần, đục thủy tinh thể, điếc ở trẻ sơ sinh. Nó cũng có thể gây dị tật nghiêm trọng nếu người mẹ nhiễm Rubella trong những tháng đầu tiên của thai kỳ.
19. Bệnh nhiễm ký sinh trùng Toxoplasma: Toxoplasma có thể lây nhiễm sang phụ nữ mang thai thông qua việc ăn trứng sống, thịt sống hoặc qua phân mèo. Đây là nguyên nhân dẫn đến chậm phát triển tâm thần, động kinh, mù, hoặc rối loạn thính giác ở trẻ.
20. Cytomegalovirus: Virus này có thể truyền qua nước bọt, máu, nước tiểu, tinh dịch. Nếu bà mẹ mang thai, đặc biệt trong 2 tháng đầu nhiễm cytomegalovirus có thể gây chậm phát triển tâm thần, điếc cho em bé trong bụng.
21. Giang mai: Bệnh lây truyền qua đường tình dục dễ gây biến chứng nặng ở não, mắt, xương, da, gan của trẻ sơ sinh.
22. Herpes sinh dục: Nhiễm trùng thường được truyền cho em bé trong quá trình chào đời. Herpes sinh dục gây ra bệnh tật và bệnh về não, mắt, da nghiêm trọng cho trẻ sơ sinh nếu không được điều trị kịp thời.
23. Hóa chất độc hại: Trường nghiên cứu sản khoa và phụ khoa Royal cảnh báo phụ nữ mang thai tiếp xúc với hóa chất công nghiệp như sơn, vải mới, đồ nội thất, xe hơi, kem dưỡng ẩm, sữa tắm... sẽ rất nguy hiểm cho sự phát triển của em bé trong bụng. Chất chì, metyl thuỷ ngân, thạch tín, biphenyl đã polyclo hóa và toluen chính là nguyên nhân ảnh hưởng tới sự phát triển của não thai nhi, gây ra khuyết tật thần kinh. Các bà mẹ tương lai cũng nên ăn chín, uống sôi thay vì sử dụng đồ hộp để giảm sự tiếp xúc với hóa chất trong bao bì thực phẩm.
Theo Khampha
Vì sao bà bầu tuyệt đối không nên ăn kem? Vào những ngày hè oi bức, kem là món khoái khẩu của nhiều người, tuy nhiên phụ nữ mang thai tuyệt đối không nên ăn. Ăn nhiều đồ lạnh có thể gây hại cho bà bầu Ăn quá nhiều kem sẽ làm các mạch máu bị co thắt đột ngột, huyết dịch giảm, sức đề kháng cục bộ cũng theo đó giảm mạnh,...