Cảnh bác sĩ lôi xương chân làm hàm cho bệnh nhân

Mắc u men xương hàm dưới, bệnh nhân 24 tuổi phải trải qua ca phẫu thuật cắt bỏ khối u. Các bác sĩ đã lấy chính phần xương dưới chân của bệnh nhân đưa lên “lấp” vào chỗ khuyết.

Anh Nguyễn Văn Đ. (SN 1995, Hà Nội) đến khám tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương (Hà Nội) sau khi thấy má trái sưng phồng, các răng lung lay. Ban đầu, anh chỉ nghĩ bị đau răng khôn nên không quá lo lắng. Sau 3 tháng cảm thấy khó chịu anh mới chịu đến viện khám. Bác sĩ Nguyễn Hồng Nhung – người chuyên thực hiện các ca vi phẫu tại khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình – xác định anh Đ. bị u men xương hàm dưới. Khối u đã phá hủy gần một nửa xương hàm. “Đây là khối u lành tính nhưng có nguy cơ tái phát cao. Bệnh nhân chỉ mới chú ý 3 tháng gần đây, tuy nhiên, với các triệu chứng lâm sàng, khối u đã xuất hiện lâu hơn mà không biết”, bác sĩ Nhung cho hay.

Bệnh nhân Đ. được chỉ định cắt bỏ toàn bộ xương hàm chứa khối u. Ca phẫu thuật của anh được tiến hành từ 9h ngày 16/7. Theo bác sĩ Nhung, đây là bệnh ký của xương, tuy nhiên, có thể thâm nhập vào phần mềm. Riêng trường hợp bệnh nhân Đ, may mắn khối u chỉ nằm trong bản xương nên bác sĩ chỉ cần cắt bỏ xương. Ngoài ra, một số răng nằm trong phần xương này, chân răng sẽ gần như hỏng, nên cũng phải cắt bỏ.

Để bù lại phần khuyết xương do bị cắt bỏ, bác sĩ Nhung cùng ê-kíp sẽ lấy phần lấy xương mác dưới chân ghép vào, tạo khung hàm mới cho bệnh nhân.

Phương pháp phẫu thuật phổ biến ở các bệnh viện, để điều trị cho những người mắc bệnh u men xương hàm dưới, là phải cắt bỏ toàn bộ đoạn xương hàm, dẫn đến người bệnh mất nhiều chức năng, mất đi thẩm mỹ của khuôn mặt và có thể phần nào coi như là bị tàn phế. Tại khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình – Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương, bác sĩ Nhung và đồng nghiệp đã sử dụng phương pháp phẫu thuật vi phẫu đồng thời vừa cắt bỏ khối u vừa ghép xương hàm bằng xương tự thân, khắc phục những nhược điểm này, đem lại cho người bị bệnh bộ hàm và khuôn mặt hoàn chỉnh.

Nhiệm vụ của bác sĩ vi phẫu là đưa một phần cơ thể ở chỗ khác vào đó để vừa “đóng” được vết thương, phần nào hồi phục chức năng đã bị cắt bỏ và cố gắng trả lại cho họ khuôn mặt giống nhiều nhất có thể so với trước kia. Vi phẫu sẽ giúp giảm rủi ro bởi nó là kỹ thuật nối các mạch máu để nuôi các tổ chức được đưa lên vùng hàm mặt. Kỹ thuật nối, bóc tách mạch máu không phải bác sĩ nào cũng làm được vì nó đòi hỏi kỹ năng, kỹ thuật rất cao.

Hai kíp mổ hoạt động cùng lúc, phối hợp nhuần nhuyễn. U men xương hàm dưới là bệnh lý phổ biến. Đây là một ca bệnh thông thường hay gặp. Chỉ trong một thời gian ngắn từ năm 2012 đến nay, các bác sĩ khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình – Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương đã thực hiện khoảng 500 ca vi phẫu với bệnh lý này.

Bác sĩ Nhung phụ trách kíp mổ dưới có nhiệm vụ lấy một đoạn xương mác ở cẳng chân của anh Đ., kèm theo mạch máu được tạo hình theo hình dáng của xương hàm đã bị cắt bỏ.

Cùng lúc đó, kíp trên do ThS.BS Nguyễn Tấn Văn – Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình – phụ trách, đảm nhiệm vai trò cắt đoạn xương hàm loại trừ triệt để các tổn thương để tránh tái phát và chuẩn bị nơi nhận mảnh xương ghép.

Phần khối u được loại bỏ hoàn toàn.

Xương mác sau khi lấy được cưa và tạo hình cho giống với phần xương trong hàm đã bị cắt bỏ. Sau đó, bác sĩ Nhung sẽ thực hiện kỹ thuật vi phẫu ghép mảnh xương mác vào vị trí cắt bỏ khối u dưới kính hiển vi phẫu thuật.

Phương pháp phẫu thuật vi phẫu đã đem lại tính thẩm mỹ cao, người bệnh được phục hồi chức năng tốt, bệnh hầu như không tái phát như cách mổ thông thường. Theo bác sĩ Nhung, tỷ lệ thành công của các ca mổ rất cao, hơn 98%.

Kỹ thuật vi phẫu đòi hỏi đội ngũ phẫu thuật viên giỏi, kèm theo những trang thiết bị dụng cụ vi phẫu, kính hiển vi hiện đại. Trước đây, khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình – Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương – chỉ mổ 1-2 ca/tháng. Đến nay, phương pháp mổ vi phẫu đã trở thành thường quy tại đây, mỗi tuần các bác sĩ thường mổ 1-2 ca, thậm chí tăng lên.

Các bác sĩ tiến hành vi phẫu dưới kính hiển vi với các mạch máu và dây thần kinh có đường kính nhỏ khoảng 1 mm, đòi hỏi sự tỉ mỉ và áp lực rất cao. Ca mổ trong thời gian dài. Ca mổ của bệnh nhân Đ. bắt đầu từ 9h sáng, kết thúc lúc 16h30.

Bác sĩ Nhung cho biết u men xương hàm dưới rất khó phát hiện bởi khối u không gây đau nhức, bệnh nhân vẫn ăn uống bình thường. Bệnh tiến triển âm thầm, chỉ đến khi người bệnh bị sưng, lệch mặt, răng lung lay… đi khám thì mới phát hiện được. Khối u đã thấy rõ, gây biến dạng khuôn mặt, xương hàm.

Các nhà khoa học vẫn chưa rõ nguyên nhân gây bệnh nên rất khó có biện pháp phòng ngừa. Người bệnh khi có bất kỳ các biểu hiện bất thường như răng lung lay, xương hàm lệch, viêm xoang, viêm mũi… cần đi chụp X-quang để kiểm tra.

Theo Zing