Căng thẳng Trung Đông tăng nhiệt

Tình hình Trung Đông thêm căng thẳng khi Israel tuyên bố thiết lập một hành lang an ninh mới tại miền nam Dải Gaza , còn Mỹ – Iran đứng trước nguy cơ đối đầu.

Israel “chia cắt” Gaza

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 2.4 tuyên bố nước này đang “chia cắt” Gaza bằng cách xây dựng một hành lang an ninh mới và kiểm soát các vùng lãnh thổ để gây sức ép buộc Hamas giao trả con tin. Ông cho hay hành lang mới được gọi là Morag – tên của một khu định cư Do Thái từng nằm giữa 2 thành phố Rafah và Khan Younis – sẽ chia đôi 2 thành phố ở miền nam Gaza này, theo AFP. Theo nhóm nhân quyền Gisha (Israel), Tel Aviv đã kiểm soát các vùng đệm xung quanh rìa Gaza với tổng diện tích 62 km2, tương đương 17% diện tích dải đất, kể từ xung đột Hamas – Israel bùng nổ vào tháng 10.2023. Lực lượng Israel ngày 3.4 tiếp tục yêu cầu người dân ở nhiều khu vực phía nam Gaza sơ tán ngay lập tức.

Israel giết nhầm nhân viên cứu hộ, chôn vùi dấu vết ở Gaza?

Liên quan nỗ lực đạt thỏa thuận ngừng bắn, 2 thành viên cấp cao Hamas ngày 2.4 xác nhận nhóm này đã bác bỏ đề xuất mới nhất của Israel, theo Reuters. Phía Hamas được cho là sẵn sàng thả toàn bộ các con tin còn lại để đổi lấy lệnh ngừng bắn vĩnh viễn, theo The Times of Israel dẫn các nguồn thạo tin. Tuy nhiên, nhóm này cáo buộc Israel không hợp tác, đang tìm cách ngăn chặn đề xuất từ Ai Cập và Qatar cũng như “cố gắng phá hoại mọi thỏa thuận” để kéo dài chiến sự. Israel chưa phản hồi về thông tin trên.

Người dân Gaza sơ tán ngày 2.4.2025 . ẢNH: AFP

Cơ quan y tế tại Gaza cho biết ít nhất 60 người thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel vào Gaza ngày 2.4. Hơn 1.000 người đã thiệt mạng kể từ khi Israel nối lại các cuộc không kích quy mô lớn ở Gaza hôm 18.3, nâng tổng số người chết từ đầu xung đột đến nay lên hơn 50.000. Quan chức Liên Hiệp Quốc tại Gaza Jonathan Whittall cảnh báo: “Không nơi nào và không ai an toàn ở Gaza”.

Nguy cơ đối đầu Mỹ – Iran

Cũng tại Trung Đông, Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot ngày 2.4 cảnh báo đối đầu quân sự Mỹ – Iran là “gần như không thể tránh khỏi” nếu các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân Tehran thất bại, đồng thời nhấn mạnh một cuộc xung đột sẽ gây bất ổn nghiêm trọng cho khu vực. Lời cảnh báo được đưa ra trong bối cảnh quân đội Mỹ gần đây điều thêm nhiều nhân sự và khí tài tới Trung Đông. Mới nhất, Lầu Năm Góc điều động thêm một đơn vị tiêm kích tàng hình F-35 đến Jordan, theo Defense News . Sự hiện diện gia tăng của lực lượng Mỹ tại khu vực được coi là thông điệp cứng rắn gửi đến Iran và cả lực lượng Houthi ở Yemen. Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo Iran đã cải thiện đáng kể năng lực quân sự, có thể khiến lực lượng Mỹ tại Trung Đông “khó an toàn”.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov ngày 2.4 cũng thảo luận với người đồng cấp Iran Majid Takht Ravanchi về chương trình hạt nhân của Tehran, theo Reuters. Nga cho rằng việc sử dụng vũ lực và đe dọa tấn công cơ sở hạ tầng hạt nhân của Iran là “bất hợp pháp và không thể chấp nhận được” vì sẽ gây ra “hậu quả về mặt nhân đạo và phóng xạ trên diện rộng” đối với Trung Đông và thế giới .

Ông Israel Katz, Bộ trưởng Quốc phòng Israel, cho biết các cuộc không kích mà Israel tiến hành vào các sân bay và cơ sở hạ tầng quân sự ở Syria hôm 2.4 là lời cảnh báo cho tương lai, theo Al Jazeera . Tổ chức Giám sát nhân quyền Syria cho hay ít nhất 4 người thiệt mạng và nhiều người bị thương trong các cuộc không kích trên. Bộ Ngoại giao Syria ngày 3.4 lên án các cuộc tấn công này, đồng thời cho hay sân bay quân sự Hama gần như bị phá hủy hoàn toàn và hàng chục người bị thương, theo Reuters.