Căng thẳng ngoại giao giữa Malaysia và Philippines về chủ quyền lãnh thổ

Malaysia mới đây đã gửi công hàm lên Liên Hợp Quốc phản đối tuyên bố chủ quyền lãnh thổ gây tranh cãi của Philippines đối với bang Sabah.

Trong một công hàm ngày 27/8 gửi tới Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, ông António Guterres, Phái đoàn thường trực của Malaysia cho biết, yêu sách của Philippines đối với Sabah, trước đây được gọi là Bắc Borneo là “không có cơ sở theo luật pháp quốc tế”.

“Malaysia chưa bao giờ công nhận tuyên bố chủ quyền của Cộng hòa Philippines đối với bang Sabah của Malaysia”. Công hàm cũng bác bỏ cái mà nó coi là “yêu sách hàng hải quá mức” của Manila đối với toàn bộ Nhóm đảo Kalayaan ở Biển Tây Philippines.

Bang Sabah, nằm trên dải đông bắc của đảo Borneo. Ảnh: CNN Philippines.

Trợ lý Ngoại trưởng Philippines, ông Ed Meez cho biết, chính phủ Philippines đang nghiên cứu về việc phản ứng lại động thái của Malaysia nếu như “phản ứng một cách công khai có lợi cho Philippines”.

Công hàm của Malaysia được đưa ra 1 tháng sau khi Ngoại trưởng Philippines, ông Teddy Locsin, trên tài khoản mạng xã hội twitter cá nhân ngày 27/7 nói rằng, “Sabah không thuộc Malaysia”, đồng thời khẳng định quyền kiểm soát của Philippines với vùng lãnh thổ này. Tuyên bố này được ông Locsin đưa ra để phản hồi một đoạn tweet của Đại sứ quán Mỹ tại Manila nói về sự kiện Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) viện trợ thiết bị y tế cho người dân Philippines “hồi hương” từ Sabah.

Malaysia lập tức phản ứng bằng cách triệu Đại sứ Philippines để giải thích các tuyên bố của ông Locsin ngày 29/7. Phản ứng tương tự, ngày 30/7, Ngoại trưởng Locsin nói rằng ông đã triệu hồi Đại sứ Malaysia tại Manila.

Trong một diễn biến liên quan, vào tháng 3, Manila cũng đã đệ trình một công hàm phản đối nỗ lực của Kuala Lumpur trong việc mở rộng giới hạn thềm lục địa, bao gồm các phần của nhóm đảo Kalayaan. Philippines nhấn mạnh nước này có chủ quyền với khu vực mà lâu nay là một phần của tỉnh Palawan.

Trong công hàm này, Philippines khẳng định: “Cộng hòa Philippines chưa bao giờ từ bỏ chủ quyền của mình” với các vùng thuộc Bắc Borneo.

Bang Sabah, nằm trên dải đông bắc của đảo Borneo. Malaysia kiểm soát thực tế bang Sabah từ năm 1963. Nhưng Philippines từ năm 1961 cũng tuyên bố chủ quyền với vùng lãnh thổ này, với lý do Sabah là “quà” mà Quốc vương Brunei tặng cho Quốc vương Sulu mà Sulu hiện nay là khu vực thuộc Philippines.

Năm 2016, Thủ tướng Malaysia Najib Razak và Tổng thống Rodrigo Duterte đã đồng ý gác lại bất đồng kéo dài hàng thập kỷ về Sabah để tăng cường hợp tác chống lại các mối đe dọa an ninh dọc theo biên giới biển chung./.