Căng thẳng Mỹ – Iran tăng nhiệt
Mỹ hôm qua đã áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm vào Iran, trong khi phía Tehran cảnh báo có thể lặp lại hành động bắn hạ máy bay Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh trừng phạt Iran ngày 24.6 . ẢNH: REUTERS
Khuya qua (theo giờ VN), Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức ký sắc lệnh hành pháp áp đặt các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Iran. Theo CNN, lệnh trừng phạt này sẽ ngăn lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei và nhiều quan chức cấp cao khác của Iran tiếp cận một số hệ thống tài chính. “Quyết định hôm nay theo sau một loạt hành vi gây hấn của chế độ Iran trong những tuần qua, bao gồm vụ bắn hạ máy bay không người lái Mỹ”, Tổng thống Trump nói, đồng thời khẳng định đây là những biện pháp vô cùng mạnh mẽ.
Trước đó cùng ngày, giới chức Iran đưa ra hàng loạt tuyên bố cứng rắn sau vụ bắn hạ máy bay không người lái (UAV) của Mỹ tại vùng Vịnh hôm 20.6. Tướng Gholam Ali Rashid thuộc lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran cho rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump “nên hành xử có trách nhiệm” để bảo vệ tính mạng của lực lượng Mỹ, đồng thời nhấn mạnh nếu chiến tranh xảy ra giữa hai bên thì đó là lỗi của chính sách can thiệp từ Washington. “Nếu một cuộc xung đột bùng nổ tại khu vực, không nước nào có thể kiểm soát được quy mô và thời điểm của nó”, Đài RT dẫn lời phát biểu của tướng Rashid. Cùng ngày, Chuẩn đô đốc hải quân Iran Hossein Khanzadi tuyên bố trên Tasnim News rằng vụ bắn rơi UAV Mỹ là “sự đáp trả cứng rắn” và nó hoàn toàn có thể lặp lại.
Cũng trong hôm qua, Bộ trưởng Thông tin và Công nghệ truyền thông Iran Mohammad Javad Azari Jahromi đưa ra tuyên bố được cho là nhằm bác bỏ thông tin mà tờ The Washington Post loan tải trước đó về việc Lầu Năm Góc đã tấn công mạng các hệ thống tên lửa, do thám của Tehran để trả đũa vụ bắn rơi UAV. “Họ đã thử mọi cách nhưng không có cuộc tấn công nào thành công. Năm ngoái, chúng tôi vô hiệu hóa 33 triệu cuộc tấn công mạng”, ông Jahromi viết trên Twitter.
Video đang HOT
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định không hề hủy bỏ cuộc tấn công đáp trả Iran sau vụ bắn hạ UAV mà chỉ ra lệnh tạm thời dừng lại vào thời điểm này. Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton thì cảnh báo Iran không nên hiểu sai hành động của Nhà Trắng là “sự yếu đuối”, đồng thời nhấn mạnh quân đội Mỹ luôn sẵn sàng và vẫn giữ quyền tấn công.
Trong hôm qua, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo có chuyến công du đến Ả Rập Xê Út và UAE để đối thoại với giới lãnh đạo các nước này về việc ngăn chặn Iran leo thang hành động khủng bố, phát triển vũ khí hạt nhân và tên lửa. AP dẫn lời ông Pompeo nói sẽ tìm cách xây dựng “liên quân toàn cầu”, từ vùng Vịnh đến phần còn lại của châu Á và châu Âu để nhận biết thách thức từ Iran và sẵn sàng đáp trả sự khiêu khích từ “nước tài trợ khủng bố lớn nhất thế giới”. Ông Pompeo nói Mỹ sẵn sàng đối thoại vô điều kiện với Iran dù sẽ tung ra đòn trừng phạt mới.
Đáp lại, cố vấn Tổng thống Iran Hesameddin Ashena tuyên bố các cuộc đàm phán chỉ diễn ra nếu Mỹ dỡ bỏ lệnh trừng phạt và ngừng đe dọa. Trong khi đó, phía Nga cho rằng những lệnh trừng phạt mới của Mỹ lên Iran là “trái phép”, sẽ gây gia tăng căng thẳng và cảnh báo Moscow cùng đồng minh sẽ có biện pháp phản đối, theo TASS.
IAEA: Dự trữ nguyên liệu hạt nhân của Iran vẫn trong giới hạn
Theo báo cáo thường kỳ IAEA, cơ quan này khẳng định Iran vẫn duy trì lượng dữ trữ urani làm giàu cũng như nước nặng dưới mức trần quy định trong JCPOA.
Kỹ thuật viên Iran làm việc tại nhà máy làm giàu urani ở Isfahan, tháng 11/2004. (Nguồn: AFP/TTXVN)
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) ngày 31/5 công bố báo cáo cho biết lượng dự trữ nguyên liệu hạt nhân của Iran vẫn trong phạm vi giới hạn của thỏa thuận hạt nhân được Tehran ký với các cường quốc phương Tây năm 2015, còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).
Trong báo cáo thường kỳ mới nhất gửi tới từng nước thành viên của IAEA, cơ quan này khẳng định Iran vẫn duy trì lượng dữ trữ urani làm giàu cũng như nước nặng dưới mức trần quy định trong JCPOA, mặc dù Tehran hồi đầu tháng Năm này tuyên bố Iran không còn bị ràng buộc vởi những quy định giới hạn trong thỏa thuận này.
Cụ thể, báo cáo trên cho biết tính đến ngày 26/5, Iran có 125,2 tấn nước nặng, tăng 0,4 tấn so với tháng 2/2019, song vẫn thấp hơn mức giới hạn 130 tấn theo quy định trong JCPOA.
Ngoài ra, nhà máy sản xuất nước nặng của Iran đã ngừng hoạt động từ ngày 25/4-22/5.
Tính đến ngày 20/5, Iran có 174,1 kg urani làm giàu, tăng hơn 10kg so với tháng Hai, song vẫn dưới mức giới hạn 300kg theo thỏa thuận.
Thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015 giữa Tehran và nhóm P5 1 (gồm Anh, Pháp, Trung Quốc, Nga, Mỹ và Đức), theo đó Iran hạn chế chương trình hạt nhân mà phương Tây lo ngại có thể sẽ dẫn tới việc phát triển bom hạt nhân.
Đổi lại, các quốc gia phươngTây đồng ý gỡ bỏ mọi biện pháp trừng phạt nhằm vào Tehran.
Tháng 5/2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Mỹ rút khỏi thỏa thuận, với lý do nội dung thỏa thuận "quá hào phóng" với Iran, không siết chặt các hoạt động thử tên lửa đạn đạo hay hạn chế việc Iran tham gia các cuộc xung đột trong khu vực. Theo đó, Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt Iran.
Sau động thái này của Washington, các quốc gia châu Âu đã nỗ lực tìm cách cứu vãn thỏa thuận này.
Liên minh châu Âu (EU) đã thông báo thiết lập Công cụ hỗ trợ trao đổi thương mại để đảm bảo duy trì các hoạt động thương mại với Iran, qua đó bảo vệ lợi ích của nước Cộng hòa Hồi giáo này trong bối cảnh Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt nước này.
Tuy nhiên, cho đến nay, cơ chế này vẫn chưa đi vào hoạt động và Iran nhiều lần thể hiện sự mất kiên nhẫn đối với EU.
Ngày 8/5, Iran tuyên bố ngừng thực thi một số cam kết trong thỏa thuận hạt nhân dù vẫn duy trì tuân thủ văn kiện, một động thái được cho là nhằm đáp trả các biện pháp trừng phạt của Mỹ cũng như gia tăng sức ép đối với các nước còn lại trong thỏa thuận hạt nhân trước sức ép từ phía Mỹ./.
Theo Lan Phương (TTXVN/Vietnam )
Nhóm P5+1 sẽ họp khẩn về thỏa thuận hạt nhân Iran Liên minh châu Âu (EU) ngày 20/6 cho biết những nước còn lại trong Nhóm P5 1, ngoại trừ Mỹ, từng ký thỏa thuận hạt nhân Iran hồi năm 2015 sẽ họp khẩn tại Vienna (Áo) vào tuần tới để thảo luận các biện pháp nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận này hồi năm...