Căng thẳng leo thang ở biển Hoa Đông

Trung Quốc chỉ trích Nhật Bản vì kế hoạch quốc hữu hóa các hòn đảo thuộc quần đảo tranh chấp và dọa có những biện pháp mạnh mẽ để bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ

Kế hoạch quốc hữu hóa các hòn đảo thuộc quần đảoSenkaku ở biển Hoa Đông của Chính phủ Nhật Bản đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ của Trung Quốc và Đài Loan.

Bắc Kinh cảnh báo Tokyo

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda hôm 7-7 tiết lộ ông đang cân nhắc việc quốc hữu hóa một vài đảo thuộc quần đảo Senkaku để tăng cường khả năng kiểm soát đối với các đảo này. Bốn trong số 5 đảo chính của Senkaku đang thuộc sở hữu tư nhân. Chính phủ Nhật Bản đang thuê 4 hòn đảo này để ngăn chúng bị bán cho những “khách hàng” đáng ngờ.

Các nghị sĩ và nhà hoạt động Nhật Bản quan sát quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trong một chuyến đi hôm 10-6. Ảnh: AP

Ngay lập tức, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Vi Dân tuyên bố quần đảo trên (Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư) thuộc về lãnh thổ nước này và không phải là “thứ đem ra mua bán”. Ông Lưu nói thêm rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục áp dụng những biện pháp cần thiết để “kiên quyết bảo vệ chủ quyền đối với Điếu Ngư cùng các đảo nhỏ kế cận”.

Giới truyền thông Trung Quốc cũng đồng loạt lên tiếng cảnh báo Nhật Bản về kế hoạch nói trên. Một bài xã luận của tờ China Daily cho rằng kế hoạch nói trên đã phát đi một “tín hiệu xấu”. Bài viết khẳng định: “Nếu Nhật Bản tiếp tục có những động thái khiêu khích, Trung Quốc sẽ có lý do chính đáng để tiến hành những biện pháp mạnh mẽ hơn nhằm bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ”.

Tương tự, tờ Global Times (Thời báo Hoàn Cầu) kêu gọi “những hành động cứng rắn hơn” bên cạnh việc phản đối thông qua kênh ngoại giao. Nhà lãnh đạo Đài Loan Mã Anh Cửu cũng tuyên bố sẽ không “nhường một tấc đất nào” đối với quần đảo mà vùng lãnh thổ này cũng nhận là của mình.

Nằm trong vùng nước có nguồn thủy sản dồi dào, quần đảo Senkaku/Điếu Ngư không người ở này thường xuyên là điểm nóng trong quan hệ ngoại giao giữa Nhật Bản, Trung Quốc và Đài Loan. Căng thẳng xung quanh vấn đề quần đảo tranh chấp đã leo thang sau khi Thống đốc Tokyo Shintaro Ishihara vào tháng 4 thông báo kế hoạch quyên tiền của người dân để mua quần đảo Senkaku. Bất chấp sự lên án của Bắc Kinh, Tokyo đã quyên góp được hơn 1,3 tỉ yen (tính đến đầu tháng 7) cho việc mua lại quần đảo nói trên, dự kiến có giá từ 2-3 tỉ yen.

Nguy cơ chiến tranh Trung – Nhật

Ông Kazuhiko Togo, một nhà ngoại giao Nhật Bản về hưu, hôm 4-7 cảnh báo rằng một cuộc chiến giữa Trung Quốc và Nhật Bản sớm muộn gì cũng xảy ra nếu vấn đề tranh chấp lãnh thổ vượt khỏi tầm kiểm soát. Theo website tin tức Want China Times (Đài Loan), nhận định trên đã khiến báo chí Nhật Bản đồng loạt đăng tải nhiều tin bài về sự hiện đại hóa và phát triển của quân đội Trung Quốc. Chẳng hạn như tạp chí Ships of The World đã đăng một bài viết chi tiết về chiếc tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc cùng với thông tin chi tiết về những tàu chiến khác của nước này.

Về phía Trung Quốc, sự quan tâm nói trên khiến không ít người liên tưởng đến cuộc chiến đầu tiên giữa Trung Quốc và Nhật Bản trong 2 năm 1894-1895. Vào thời điểm đó, hải quân Trung Quốc và Nhật Bản lần lượt đứng thứ 8 và 11 thế giới về mặt quy mô. Dù vậy, một số nhà phân tích Trung Quốc tin rằng khó có thể xảy ra một cuộc chiến tranh Trung – Nhật nữa trong tương lai do những xu hướng chính trị ở Nhật Bản. Vì thế, họ cho rằng Bắc Kinh không nên quá lo lắng về cuộc tranh chấp lãnh thổ ở biển Hoa Đông.

Trung Quốc tập trận bắn đạn thật ở biển Hoa Đông

Trong một động thái có thể nhằm răn đe Nhật Bản, Hải quân Trung Quốc thông báo kế hoạch tiến hành cuộc tập trận bắn đạn thật ở biển Hoa Đông trong ngày 10-7. Theo tờ Nhân dân Nhật báo, một lệnh cấm tàu thuyền đi lại trong vùng biển xung quanh đã được ban hành trước thềm cuộc tập trận kéo dài 5 ngày này. Giới phân tích quân sự Trung Quốc cho rằng cuộc tập trận này là cần thiết để tăng cường khả năng bảo vệ chủ quyền quần đảo Điếu Ngư.

Theo NLD