Canada từ chối trao đổi Mạnh Vãn Chu

Thủ tướng Justin Trudeau khẳng định Canada sẽ không chấp nhận thả Mạnh Vãn Chu để đổi lấy tự do cho hai công dân đang bị Trung Quốc bắt.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau hôm 25/6 bác bỏ lời kêu gọi của một nhóm công dân Canada nổi tiếng, trong đó có cựu thẩm phán tòa án tối cao, để chấm dứt vụ xét xử dẫn độ giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu nhằm đổi lấy việc Trung Quốc thả tự do cho hai công dân Canada.

“Chúng ta không thể cho phép áp lực chính trị hoặc các vụ bắt giữ tùy tiện công dân Canada ảnh hưởng tới hoạt động của hệ thống tư pháp”, ông nói. “Nếu chính phủ Trung Quốc cho rằng vụ trao đổi này và tình huống này là cách hiệu quả để tác động đến người dân và chính phủ Canada, bằng cách bắt giữ tùy tiện công dân Canada, thì sẽ không người Canada nào được an toàn trong tương lai nữa”.

Thủ tướng Canada phát biểu trong họp báo trước nhà riêng ở Ottawa hôm 27/5. Ảnh: Bloomberg.

Michael Spavor và Michael Kovrig, hai công dân Canada, bị Trung Quốc bắt giam chỉ vài tuần sau khi Mạnh Vãn Chu, giám đốc tài chính Huawei bị giới chức Canada bắt ở Vancouver hồi tháng 12/2018 theo đề nghị của Mỹ. Trung Quốc nhiều lần phủ nhận việc bắt Spavor và Kovrig là động thái trả đũa vụ xét xử Mạnh Vãn Chu, đồng thời truy tố hai người này tội gián điệp hồi đầu tháng.

Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn nói rõ số phận của họ liên quan tới Mạnh Vãn Chu, người bị bắt theo yêu cầu của chính quyền Mỹ vì cáo buộc gian lận và đang bị Mỹ tìm cách dẫn độ về nước.

Trong một buổi họp báo hôm 24/6, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho hay Trung Quốc tin rằng Bộ trưởng Tư pháp Canada có quyền ngăn chặn quá trình dẫn độ Mạnh Vãn Chu.

“Những lựa chọn kiểu này nằm trong phạm vi pháp luật, có thể mở ra không gian giải quyết tình thế hiện nay của hai công dân Canada”, ông Triệu nói.

Tuyên bố được Thủ tướng Trudeau đưa ra trong bối cảnh ông phải chịu áp lực gia tăng từ mọi phía, bao gồm đảng của chính mình. Hồi đầu tuần, 19 nhà ngoại giao cấp cao, bộ trưởng, quan chức và học giả đã ký vào thư kiến nghị, kêu gọi chính phủ can thiệp để chấm dứt thủ tục dẫn độ Mạnh Vãn Chu nhằm đưa hai công dân Canada về nước.

“Chấm dứt quá trình dẫn độ có thể khiến Mỹ khó chịu”, bức thư có đoạn. “Trong hoàn cảnh bình thường, lựa chọn an toàn là đồng lòng với đồng minh, bạn bè kiêm đối tác thương mại chính của chúng ta. Nhưng bây giờ không phải thời điểm bình thường, và đây cũng không phải vụ án bình thường. Bộ trưởng Tư pháp Canada nên can thiệp vào vụ Mạnh Vãn Chu ngay lập tức”.

Trudeau bác bỏ thẳng thừng ý kiến này. “Tôi tôn trọng những người Canada đã viết lá thư đó, nhưng tôi cũng cực kỳ không đồng ý với họ”, ông nói.