Cẩn trọng khi sử dụng các sản phẩm diệt muỗi

Vụ việc cả gia đình một người dân ở tỉnh Hòa Bình bị ngộ độc khi sử dụng tinh dầu đuổi muỗi xảy ra vào đầu tháng 4-2021 đã dấy lên lo ngại về chất lượng các loại thuốc diệt muỗi đang được bán tràn lan trên thị trường, nhất là trên các shop online.

Thuốc diệt muỗi được quảng cáo và rao bán tràn lan trên mạng xã hội. Chất lượng thế nào người mua rất khó phân định. Ảnh chụp màn hình

Thời tiết giao mùa tạo điều kiện cho muỗi sinh sản, trong đó có muỗi gây bệnh sốt xuất huyết. Do đó, các sản phẩm thuốc diệt muỗi đang được nhiều người dân quan tâm.

* Xây xẩm vì… thuốc diệt muỗi

Để phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết, bà Nguyễn Thị Tâm (ngụ P.Trung Dũng, TP.Biên Hòa) lên một trang thương mại điện tử đặt mua chai thuốc diệt muỗi hiệu Permethrin 50EC, dung tích 100ml với giá 70 ngàn đồng, được người bán giới thiệu là xuất xứ từ nước Anh, được Bộ Y tế khuyên dùng. Khi các con cháu bà đi làm, đi học, theo hướng dẫn, bà hòa chai thuốc với 5 lít nước rồi xịt từ trong nhà ra vườn cây.

Sau gần một ngày xịt thuốc, từ sáng đến chiều khi các thành viên trong gia đình bà trở về nhà, mọi người vẫn bị xây xẩm vì không chịu nổi mùi thuốc nồng nặc, hôi như thuốc trừ sâu lẩn quẩn trong nhà. Thấy vậy, gia đình bà phải bật quạt, mở toang cửa để mùi thuốc bay đi hết rồi mới dám vào nhà.

Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bạch Thái Bình khuyến cáo, khi phun xịt thuốc diệt muỗi, cần lưu ý một số điểm sau: chọn thời điểm phun xịt thuốc khi không có người ở nhà. Khi phun nên đi ngược từ trong ra ngoài để tránh tiếp xúc với hóa chất. Chỉ nên trở lại nhà từ 30-60 phút sau khi phun xịt; người già, phụ nữ mang thai và trẻ em nên trở lại nhà sau 2-4 giờ. Khi phun thuốc nên che đậy các đồ dùng nấu nướng, thực phẩm, nước uống…

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Đồng Nai, hiện nay, trên thị trường bán rất nhiều chế phẩm sinh học dùng diệt muỗi và các loại côn trùng khác. Các sản phẩm này rất đa dạng, loại dùng phổ biến trong nhiều gia đình hiện nay là chai xịt và nhang diệt muỗi.

Ngoài ra, còn có các chế phẩm diệt muỗi bằng nước hoặc bột, hòa với nước để phun xịt trên diện rộng hơn. Tuy nhiên, thị trường thuốc diệt muỗi cũng thật giả lẫn lộn, người dân không chú ý hoặc ham rẻ rất dễ mua phải hóa chất độc hại dưới mác quảng cáo “thuốc diệt muỗi” an toàn cho người.

Ông Năm Nghĩa, một người nhiều năm bán các loại hóa chất tẩy rửa ở chợ Biên Hòa (TP.Biên Hòa) cho biết, thuốc diệt muỗi của nước ngoài rất hay bị làm giả. Thuốc giả được làm dưới 2 dạng: dạng đúng chế phẩm sinh học diệt muỗi nhưng các đối tượng mua về pha loãng ra, 1 chai thành 2-3 chai để kiếm lời, loại này làm giảm công dụng diệt muỗi nhưng ít nguy hiểm cho người. Loại thứ hai là thuốc giả được làm từ thuốc trừ sâu, chiết ra những chai nhỏ, dán nhãn giả chế phẩm sinh học diệt muỗi và bán với giá rẻ hơn, loại này rất độc hại.

Theo ông Năm Nghĩa, hiện loại thuốc diệt muỗi nhãn hiệu Permethrin 50EC đang bán rất chạy vì tác dụng khá tốt. Nếu đúng hàng của Anh quốc, mùi nhẹ, không gây độc hại cho người, giá khoảng 250 ngàn đồng/chai 100ml. Loại này đang bị làm giả nhiều nhất và chỉ bán với giá bằng 1/3 giá đúng. Để nhận biết thuốc Permethrin 50EC hàng thật là loại nắp chai màu trắng, vỏ màu nâu sẫm, ở đáy chai có logo tên sản phẩm in nổi, còn hàng giả thì không có.

* Sử dụng thuốc diệt muỗi an toàn

“Không có một loại thuốc diệt muỗi nào được coi là an toàn tuyệt đối với sức khỏe con người, dù là thuốc diệt muỗi thật. Bởi tất cả các loại thuốc diệt muỗi hoặc thuốc xua đuổi muỗi hiện nay đều là hóa chất nên cũng có tác hại nhất định đối với người dùng, nếu dùng không đúng cách, nhất là đối với người già, phụ nữ mang thai và trẻ em. Nguy hiểm hơn nếu dùng phải thuốc diệt muỗi giả như thuốc trừ sâu đóng chai, tác hại sẽ khôn lường” – BS Bạch Thái Bình, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh khẳng định.

Theo BS Bạch Thái Bình, về nguyên tắc khi phun xịt thuốc diệt muỗi, hóa chất sẽ bám trên bề mặt tiếp xúc của vật dụng và bám trên da người dùng nếu không có sự cách ly hoặc bảo hộ tốt khi phun xịt. Nếu dùng thuốc nồng độ đậm đặc trên diện tích hẹp, dễ gây nguy cơ dị ứng hoặc kích ứng với da như nổi ban đỏ, ngứa, rát da hoặc sưng nề mắt, hắt hơi, chảy nước mũi…

Nếu dùng phải thuốc diệt muỗi làm bằng thuốc trừ sâu sẽ làm tăng khả năng ngộ độc hóa chất. Nhẹ có thể gây choáng váng, nôn ói; nặng có thể dẫn đến khó thở, hôn mê. Khi gặp những tình huống nhiễm hóa chất nhẹ, nên đi tắm ngay để loại bỏ các hạt hóa chất bám trên da. Trường hợp nặng, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc diệt muỗi và dịch vụ nhận phun xịt hóa chất diệt muỗi. Người dân có thể sử dụng thuốc hoặc thuê mướn dịch vụ, nhưng nên mua thuốc ở những cửa hàng, đại lý có địa chỉ rõ ràng, có nhãn mác, có nguồn gốc, xuất xứ, tem chứng nhận đạt tiêu chuẩn. Không nên ham rẻ mà mua hàng trôi nổi trên thị trường. Nếu tìm dịch vụ phun xịt trừ muỗi nên thuê các công ty có uy tín và địa chỉ cụ thể.

Tuy nhiên, theo BS Bạch Thái Bình, phun xịt hóa chất diệt muỗi chỉ là giải pháp cấp bách tạm thời. Về căn cơ nên chọn giải pháp thường xuyên vệ sinh sạch sẽ nơi sinh sống và khu vực xung quanh nơi mình sinh sống như: phát quang bụi rậm là nơi muỗi trú ngụ; đậy kín nắp các kênh mương, cống rãnh, các lu, chậu chứa nước, đổ bỏ nước ở các vật thải loại… để diệt lăng quăng; ngủ nên mắc màn.