Cần thu hẹp đối tượng bị tạm giam

Ngoài việc thu hẹp việc tạm giam thì cầt các căn cứ áp dụng các biện pháp ngăn chặn khác như phải chế tài với ngưi nhận bảo lãnh vi phạm nghĩa vụ cam đoan…

Khoản 2 Điu 88 BLTTHS quy đnh hạn chế tạm giam đối với ngưi chưa thành niên, phạm tội ít nghiêm trọng; không tạm giam phụ nữ thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, ngưi già yếu, ngưi b bệnh nặng nơi cư trú rõ ràng. Trừ cácp b can, b cáo bỏ trốn và b bắt theo lệnh truy nã… Tuy nhiên, theo đánh giá của nhiu chuyên gia pháp lý, nhiu ngưi phạm tội ít nghiêm trọng như gây ra tai nạn giao thông, tội phạm trẻ v thành niên hay phụ nữ thai vẫn b áp dụng chế độ này.

Sẩy thai vì b tạm giam

Tháng 9-2010, Q. b Công an TP N. bắt tạm giam v hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Q. trình giấy khám tại bệnh viện xác nhận mình đang thai sáu tuần. Dù không thuộc cácp loại trừ nào như trên nhưng theo công an, hành vi của b can thuộcp đặc biệt nghiêm trọng và dấu hiệu bỏ trốn nên vẫn bắt v trại. Trước khi trình ký lệnh bắt, điu tra viên không báo cho VKSND cùng cấp biết Q. giấy khám thai. Sau khi vào trại tạm giam mấy ngày, Q. dấu hiệu đau đớn và kiệt sức. Bác sĩ tại trại giam thăm khám cho biết Q. b mất con… Tiếp đó, b can cũng phải đưa đi cấp cứu tại một bệnh viện ngoài trại giam.

Cuối năm 2011, nhóm của NQD (học sinh lớp 11) cùng một nhóm khác hẹn “giải quyết mâu thuẫn” ngayớc cổngng. Trong lúc xô xát, D. dùng cây gỗ đánh gãy tay và gây nhiu thương thích khác cho một ngưi thuộc nhóm kia. Ngay sau đó D. b bắt tạm giam ba tháng, b khởi tố v tội cố ý gây thương tích. Quá trình điu tra, luật sư của b can và ngưi giám hộ nhiu lần làm đơn xin cho D. được tại nhưng đu b từ chối. Mãi đến khi hồ sơ vụ áược chuyển qua TAND huyện thì đ ngh của luật sư mới được chấp nhận.

Có ý kiến cho rằng không lạm dụng việc tạm giam đối với phụ nữ thai, trẻ v thành niên… Ảnh minh họa: T.TÙNG

Hạn chế với một số tội

Phát biểu tại Hội thảo mô hình tố tụng hình sự Việt Nam theo yêu cầu cải cách tư pháp (Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tổ chức) mới đây, TS Đỗ Văn Đương, Ủy viên Thưng trực Ủy ban Tư pháp, cho rằng quy đnh hiện hành không hạn chế tạm giam với những tội danh mà theo loại tội phạm và mức hình phạt tù. Thực tế cho thấy những loại tội không cần thiết phải tạm giam do b cáo nhất thi phạm tội, không trốn không gây trở ngại cho việc giải quyết vụ án nên việc hạn chế tạm giam với họ là cần thiết.

Từ đó TS Đương đ xuất nên hạn chế tạm giam với những loại tội phạm mà nếu để b can, b cáo ở ngoài xã hội thì họ không bỏ trốn, không cản trở điu tra hoặc tiếp tục phạm tội. Cụ, đó là các tội mà luật quy đnh phạt tin là hình phạt chính, tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng do vô ý và một số loại tội khác thuộc nhóm tội v môing, v chức vụ và nhóm xâm phạm hoạt động tư pháp mà ngưi phạm tội là cán bộ các cơ quan tư pháp.

Tuy nhiên, theo TS Đương, cùng với việc hạn chế thì cầt các căn cứ áp dụng các biện pháp ngăn chặn khác. Chẳng hạn, phải chế tài với ngưi nhận bảo lãnh vi phạm nghĩa vụ cam đoan, chi tiết trình tự thủ tục, mức tii đặt. Có như vậy mới bảo đảm, phát huy hiệu lực, hiệu quả của các biện pháp ngăn chặể thay thế tạm giam…

Khôi để sinh nở

Trước đây, trong phiên xử vụ làm giả cổ phiếu chứng khoán ở TAND TP Hải Phòng, nhiu ngưi dự kháã ngạc nhiên khi thấy một b cáo bụng bầu to nhưng vẫn b tạm giam. Đó là b cáo Lâm Thu Hương – lúc b bắt b cáo này mới mang thai, đến khi xét xử vụ án thì thai nhi đã ở tháng cuối gần sinh. Trong quá trình điu tra, Hương và gia đình nhiu lần gửi đơến các cơ quan tiến hành tố tụng xiược tại để điu tra. Tuy nhiên, theo cơ quan tố tụng, Hương phạm tội thuộcng đặc biệt nghiêm trọng nên không được xem xét đ ngh. Khi hồ sơ vụ án chuyển sang tòa để chuẩn b xét xử, luật sư của Hương cũng đơ ngh cho b cáo được tại phòng khi sinh nở nhưng cũng không được chấp nhận.

Phải mang tính nhâạo

Ngh quyết 49 của Bộ Chính tr v cải cách tư pháp nêu rõ cầổi mới biện pháp tạm giam. Cụ là xác đnh rõ căn cứ tạm giam, hạn chế việc áp dụng biện pháp tạm giam đối với một số loại tội phạm… Theo tôi, đây là chủơng lớn bảo đảm yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm và bảo vệ quyn con ngưi, phù hợp với xu thế phát triển chung của nhiu nước trên thế giới. Nhưng điu quan trọng chú ý khi hạn chế tạm giam là phải hiệược tính nhâạo sâu sắc của chính hình sự một quốc gia.

Luật sưHOÀNG KIM VINH,
Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bình Phước

Nếu không khéo sẽ b lạm dụng

Một thẩm phán TAND TP.HCM

Theo PLTP