Cần tạo ra bản sắc riêng trong mỗi tác phẩm báo chí

Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XIV năm 2019 được đánh giá là một mùa giải thành công, song cũng đặt ra nhiều yêu cầu mới về nâng cao chất lượng, để xứng đáng với mong đợi của công chúng và xã hội.

Đồng chí Thuận Hữu, Ủy viên T.Ư Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải BCQG, Chủ tịch Hội đồng Chung khảo Giải BCQG lần thứ XIV – năm 2019 phát biểu. Ảnh: Sơn Hải

Phóng viên Tạp chí người Làm Báo ghi lại ý kiến của một số thành viên hội đồng Chung khảo xung quanh vấn đề này.

NHÀ BÁO HÀ ĐĂNG, NGUYÊN ỦY VIÊN TRUNG ƯƠNG ĐẢNG, NGUYÊN TỔNG BIÊN TẬP BÁO NHÂN DÂN

Báo chí địa phương ngày càng vươn lên

Đến nay, qua 14 năm tổ chức, Giải Báo chí Quốc gia ngày càng thu hút sự tham gia chủ động, tích cực của các cấp Hội, các cơ quan báo chí và hội viên, nhà báo, cộng tác viên trong cả nước. Nhìn chung, các tác phẩm dự Giải năm nay có chất lượng khá đồng đều, giảm dần sự cách biệt lớn về chất lượng giữa các tác phẩm của các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương. Các tác phẩm đã phản ánh toàn diện và sâu sắc đời sống chính trị, kinh tế xã hội an ninh quốc phòng của đất nước trong năm 2019. Nhiều tác phẩm có tính phát hiện, phản biện sâu, bám vấn đề, có hiệu quả xã hội tích cực. Điều đáng mừng là chất lượng báo chí của các địa phương ngày càng được nâng lên. Nhiều đài địa phương có sự vượt trội. Theo tôi, khoảng cách báo in giữa Trung ương và địa phương năm nay gần như không có khoảng cách nhiều. Các tác phẩm phát thanh, truyền hình của các đài địa phương ngày càng được đầu tư, thu hẹp với các đài Trung ương.

NHÀ BÁO LÊ QUỐC TRUNG, NGUYÊN PHÓ CHỦ TỊCH THƯỜNG TRỰC HNB VIỆT NAM

Thiếu những tác phẩm mang tính đột phá

Chất lượng các tác phẩm dự Giải Báo chí Quốc gia 2019 so với các năm trước vẫn giữ được sự ổn định cả về nội dung và hình thức thể hiện. Các tác phẩm đã kịp thời phán ánh các vấn đề nóng của đời sống xã hội. Báo chí địa phương đã có sự vươn lên tương đối rõ nét so với báo chí Trung ương. Ví dụ, ở truyền hình, khá nhiều địa phương, các tác phẩm tham gia có chất lượng một chín một mười so với Trung ương. Điều này cho thấy các cơ quan báo chí địa phương ngày càng đầu tư chú trọng nâng cao cả nội dung lẫn hình thức. So với các năm trước, năm nay chất lượng các tác phẩm chưa thể hiện được sự nổi bật, cá tính của tác giả, nhưng về mặt loại hình thể hiện có những kỹ năng mới, cách thể hiện mới hấp dẫn bạn đọc. Năm nay báo điện tử tiếp tục đổi mới sử dụng các dạng bài Longform, Megastory,… kết nối đa phương tiện sử dụng kèm các hình ảnh động, tĩnh… Báo in nói chung chưa có sự thay đổi nhiều, các tác phẩm nhiều kỳ chiếm tỷ lệ ngày càng cao, cho thấy đề tài được đầu tư công phu, bài bản.

Những tuyến bài thể hiện được bản sắc riêng của mỗi nhà báo, cơ quan báo chí đều được hội đồng Giải Báo chí Quốc gia đánh giá cao. Ảnh: Sơn Hải

NHÀ BÁO HÀ MINH HUỆ, NGUYÊN PHÓ CHỦ TỊCH THƯỜNG TRỰC HỘI NHÀ BÁO VIỆT NAM

Cần sắc thái riêng trong mỗi tác phẩm

Các tác phẩm được chọn vào vòng Chung khảo là những tác phẩm tiêu biểu về nội dung hình thức, phản ánh đầy đủ tình hình của đất nước. Các địa phương đã được giải cao từ các năm trước tiếp tục phát huy, tuy vậy, các tác phẩm phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam vẫn tốt hơn cả về chất lượng lẫn chủ đề phản ánh. Các tác phẩm báo in, báo điện tử nên tạo ra một sắc thái riêng của một tác giả thì sẽ hay hơn là nhóm tác giả, nó sẽ thể hiện bản chất, góc nhìn xã hội của nhà báo. Còn nếu tác phẩm được thể hiện bởi một tập thể vấn đề nêu lên sẽ lớn đảm bảo tính chất thời sự. Một phóng sự điều tra có thể là của 1 nhóm tác giả nhưng đối với thể loại bình luận, xã luận mang bản sắc riêng của một tác giả đang thiếu ở mùa giải năm nay.

NHÀ BÁO NGUYỄN ANH TUẤN, NGUYÊN TỔNG BIÊN TẬP BÁO ĐẦU TƯ

Nhiều tác phẩm có chất lượng khá tốt

Các tác phẩm lọt vào vòng Chung khảo năm nay có đề tài phong phú đa dạng, bám sát thời sự. Về phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ chủ quyền biển đảo, câu chuyện chống tham nhũng, vấn đề phát triển bền vững. Năm nay, đề tài về các vấn nạn xã hội có nhiều tác phẩm lọt vòng Chung khảo. Chất lượng so với năm trước nhìn chung có tiến bộ, nhưng vẫn chưa có nhiều tác phẩm thật sự xuất sắc. Để đầu tư có những tác phẩm đặc biệt xuất sắc đang là vấn đề đặt ra của các Chi hội nhà báo, cơ quan tạp chí. Trong chủ đề về kinh tế năm nay, có rất nhiều bài viết về kinh tế, đặc biệt về tình trạng năng lượng liên quan đến phát triển bền vững, đây là chủ đề mới so với các năm trước, đề cập ít hơn. Những tác phẩm có chất lượng khá tốt ở thể loại phỏng vấn, đã thể hiện trình độ phỏng vấn cũng như người được phỏng vấn.

NGHỆ SĨ NHIẾP ẢNH VŨ QUỐC KHÁNH, CHỦ TỊCH HỘI NGHỆ SĨ NHIẾP ẢNH VIỆT NAM

Cần có sự đầu tư cho ảnh báo chí

Vẫn như các năm trước, ảnh báo chí tham gia dự thi vẫn cứ đều đều, bình bình. Chưa có sự đột phá. Năm nay, những tác phẩm ảnh đơn không nhiều, vì ảnh đơn là một trong những thể loại chủ lực của ảnh báo chí chứ không phải ảnh bộ. Điều này có thể được lý giải, bởi các tác giả cảm nhận chất lượng ảnh của mình tham gia vào Giải Báo chí Quốc gia chưa tới, đây thật sự là điều đáng tiếc. Tuy nhiên, phóng sự ảnh năm nay về cách kể chuyện cũng chưa thật hoàn hảo, có những câu chuyện cách mở đầu rất hay, nhưng thiếu đi những hình ảnh chính của sự kiện. Tôi cho rằng ảnh báo chí cần có sự đầu tư mạnh mẽ hơn .