Cân nhắc trong điều chỉnh quy hoạch chung các đô thị lớn ở Việt Nam
Những vấn đề đặt ra cho điều chỉnh quy hoạch chung các đô thị lớn ở Việt Nam trong điều kiện hiện nay là nội dung được nhiều cấp, ngành, người dân quan tâm.
Hàng loạt các công trình cao ốc, nhà ở cao tầng hiện đại tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh minh họa: An Hiếu/TTXVN
Đặc biệt là khi Bộ Xây dựng trình lên Chính phủ, Quốc hội chủ trương xây dựng Luật Quy hoạch đô thị nông thôn trên cơ sở 2 luật là Luật Quy hoạch và Luật Xây dựng sửa đổi.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn, phát triển đô thị là động lực tăng trưởng cho tất cả các quốc gia. Các đô thị đã có đóng góp to lớn cho công cuộc phát triển kinh tế – xã hội của cả nước. Do đó, quy hoạch xây dựng đô thị đóng vai trò rất quan trọng. Quy hoạch chung phân khu, quy hoạch chi tiết được thực hiện tốt thì mới có chương trình, dự án đầu tư hiệu quả. Hiện nay, việc điều chỉnh quy hoạch đang diễn ra phổ biến ở các địa phương, tuy nhiên lại gây ra nhiều ý kiến trái chiều.
Liên quan đến nội dung này, ông Trần Ngọc Chính – Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam nhận xét, ở mỗi quốc gia, quy hoạch luôn phải đi trước một bước, trở thành công cụ cần thiết để quản lý, kiểm soát quá trình đầu tư xây dựng, phát triển đô thị, nông thôn, hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi lập quy hoạch. Trong số đó, quy hoạch tỉnh được xác định là một trong những quy hoạch quan trọng, được các địa phương đặc biệt quan tâm.
Hiện nay, tính đến tháng 11/2022, mới có Bắc Giang và Hà Tĩnh được duyệt quy hoạch tỉnh và có khoảng 15 tỉnh đã nộp quy hoạch lên Bộ Kế hoạch và Đầu tư để chờ được phê duyệt. Như vậy, số lượng quy hoạch tỉnh cần được duyệt rất lớn. Nếu quy hoạch tỉnh được duyệt thì những quy hoạch khác có liên quan và các dự án trên địa bàn mới có căn cứ để triển khai.
Tuy nhiên, trong quá trình xem xét, duyệt hoặc điều chỉnh quy hoạch tỉnh đã có nhiều vướng mắc. Theo Luật Quy hoạch, quy hoạch tổng thể quốc gia phải có trước, sau đó đến quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch đất quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, thế nhưng hệ thống quy hoạch cấp trên hiện nay chưa có – ông Chính chia sẻ.
Việc chưa ban hành quy hoạch tổng thể quốc gia và quy hoạch cấp vùng đã và đang gây khó khăn cho các địa phương trong định hướng phát triển ngành, lĩnh vực trên địa bàn nhiều tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trong khi Luật Quy hoạch quy định quy hoạch cấp dưới phải tuân thủ quy hoạch cấp trên.
Bên cạnh đó, theo quy định của Luật Quy hoạch, việc lập quy hoạch tổng thể quốc gia nhằm đảm tính thống nhất, khớp nối hệ thống quy hoạch trong cả nước, làm căn cứ để lập quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh.
Video đang HOT
Thế nhưng, theo ông Chính, sau khi Luật Quy hoạch có hiệu lực đã bộc lộ nhiều vấn đề về quy trình thực hiện và nội dung quy hoạch, làm mất tính kết nối dẫn đến mâu thuẫn, chồng chéo. Việc chưa ban hành quy hoạch tổng thể quốc gia cũng đã gây thiếu căn cứ để phê duyệt quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh…
Các thành phố trực thuộc Trung ương gồm Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng đã được lập Quy hoạch chung xây dựng cho 20 năm và tầm nhìn đến 30, 40 năm. Trên thực tế, các quy hoạch này đã phát huy tác dụng trong việc triển khai xây dựng và quản lý đô thị có hiệu quả. Nếu thực hiện quy hoạch tỉnh cho 5 đô thị Trung ương theo Luật Quy hoạch thì lại khó thực thi do những nội dung quan trọng như tổ chức không gian, tổ chức cảnh quan, tổ chức hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật và tổ chức quản lý các khu chức năng khó thực hiện…
Nếu lập quy hoạch thành phố trực thuộc Trung ương theo Luật Quy hoạch thì khối lượng thông tin cần tích hợp là rất lớn… Ông Trần Ngọc Chính khẳng định, việc điều chỉnh quy hoạch ở các thành phố lớn; trong đó có 5 thành phố trực thuộc Trung ương có liên quan chặt chẽ đến Luật Quy hoạch 2017 và Luật Quy hoạch đô thị.
Phó Tổng Thư ký Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam Trương Văn Quảng phân tích, quy hoạch tỉnh chịu sự tác động của Luật Quy hoạch, quy hoạch thành phố trực thuộc Trung ương ở vị trí là cấp tỉnh chịu sự tác động của Luật Quy hoạch còn ở vị trí là đô thị, thành phố lại chịu tác động của Luật Quy hoạch đô thị.
Như vậy, quy hoạch tỉnh đang ở tình trạng tích hợp quy hoạch, tuy nhiên chưa đáp ứng phương pháp quy hoạch tích hợp. Bản chất của quy hoạch tỉnh vẫn thiên về quy hoạch tổng thể kinh tế – xã hội, có thêm phần tổ chức không gian nhưng chưa rõ ràng, còn mơ hồ.
Do đó, vấn đề đặt ra là cần phải làm rõ hơn nội dung về tính tích hợp của quy hoạch chung đô thị, khả năng trùng khớp nội dung giữa quy hoạch tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với quy hoạch chung thành phố trực thuộc Trung ương, cách tiếp cận 2 loại quy hoạch này và khả năng tích hợp 2 quy hoạch thành 1…
Đồng quan điểm, bà Phạm Thị Nhâm – Phó Viện trưởng phụ trách Viện Quy hoạch đô thị và Nông thôn quốc gia cho rằng, cần phải làm rõ khái niệm thành phố lớn. Một thành phố lớn được xác định theo các tiêu chí như dân số, đất xây dựng đô thị, nhân tố tạo nên sức hút hoạt động kinh tế, hạ tầng đô thị, kinh tế. Dân số của thành phố lớn là từ 5-10 triệu người.
Do mang tính phức tạp, quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch thành phố lớn cần có tính chiến lược. Tuy nhiên, trong Luật Quy hoạch và Luật Quy hoạch đô thị, quy hoạch thành phố lớn lại có sự khác nhau. Theo đó, khái niệm và quy định pháp luật giữa thành phố trực thuộc Trung ương với đơn vị hành chính tỉnh, nội dung cụ thể về quy hoạch chung thành phố trực thuộc Trung ương và quy hoạch tỉnh.
Như vậy, việc quy hoạch chung cho các thành phố lớn cần tập trung vào một số vấn đề như chuyển từ quy hoạch tổng thể theo chỉ tiêu kỹ thuật dựa trên dự báo sang quy hoạch chiến lược; chuyển từ quy hoạch thời điểm sang quy hoạch là quá trình với nội dung 3 bước lập quy hoạch chính; thực hiện quy hoạch và đán.h giá quy hoạch 5 năm một lần bởi bộ chỉ số theo dõi. Đồng thời, tìm hướng tiếp cận về kinh tế trong quy hoạch chung thành phố lớn…
Bộ Xây dựng đôn đốc rà soát, kiểm định chung cư cũ cần cải tạo
Để đẩy nhanh tiến độ cải tạo chung cư cũ, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương bố trí ngân sách và chỉ đạo Sở Xây dựng tổ chức rà soát, kiểm định, đán.h giá chất lượng nhà chung cư, làm cơ sở để sớm xác định những chung cư thuộc diện cải tạo, xây dựng lại.
Trên cơ sở đó, lập kế hoạch hoặc điều chỉnh kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ theo quy định.
Đây là một trong những nội dung vừa được Bộ Xây dựng gửi tới UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện Nghị định số 69/2021/NĐ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ về cải tạo xây dựng lại nhà chung cư.
Ảnh minh họa: Trung Nguyên/Báo Tin tức
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, việc đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn của Nhà nước; đồng thời để bảo đảm an toàn về tính mạng, tài sản của người dân trước mùa mưa bão năm 2022.
Cụ thể, Bộ Xây dựng yêu cầu các địa phương thực hiện kiểm định, đán.h giá chất lượng các nhà chung cư cũ trên địa bàn và lập danh mục các nhà chung cư, khu chung cư thuộc diện phải phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại đưa vào kế hoạch thực hiện của địa phương, làm cơ sở để triển khai các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
Bên cạnh đó, các địa phương cần khẩn trương tổ chức lập, phê duyệt quy hoạch tỷ lệ 1/500 khu vực có nhà chung cư cần cải tạo, xây dựng lại để nhà đầu tư có cơ sở tham gia xây dựng phương án đầu tư, phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi tham gia đăng ký làm chủ đầu tư dự án.
Đồng thời, các địa phương cần ban hành hệ số K bồi thường tại những khu vực, vị trí có nhà chung cư cần cải tạo, xây dựng lại để người dân biết khi tham gia lựa chọn doanh nghiệp kinh doanh bất động sản làm chủ đầu tư dự án cải tạo xây dựng lại nhà chung cư.
Cùng đó, việc ban hành các tiêu chí để lựa chọn chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũng rất cần thiết để làm cơ sở cho nhà đầu tư căn cứ vào năng lực, kinh nghiệm triển khai dự án của mình để tham gia đăng ký làm chủ đầu tư dự án.
Mặt khác, Bộ Xây dựng cũng yêu cầu các địa phương lập phương án, dự kiến các địa điểm để bố trí chỗ ở tạm thời phục vụ xây dựng lại trên địa bàn theo kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư đã được phê duyệt.
Ngoài việc tổ chức tập huấn, tuyên truyền rộng rãi đến các cấp, ngành và người dân đang sinh sống tại khu vực có nhà chung cư cũ cần cải tạo, xây dựng lại để tạo sự đồng thuận, tham gia rộng rãi của người dân, các địa phương cần tạo thuận lợi về cơ chế, chính sách cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của Nghị định số 69/2021/NĐ-CP.
Bộ Xây dựng giao Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản chủ động đôn đốc, phối hợp với các địa phương trong việc thực hiện quy định tại Nghị định số 69/2021/NĐ-CP nhằm đẩy nhanh hoạt động cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
Nghị định số 69/2021/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/9/2021 và thay thế cho Nghị định số 101/2015/NĐ-CP nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thực hiện cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư. Nghị định này sau khi Chính phủ ban hành đã được các địa phương cũng như người dân đang sinh sống trong nhiều nhà chung cư cũ trên cả nước đồng tình ủng hộ.
Vừa qua, nhằm thúc đẩy phục hồi kinh tế - xã hội do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 về chính sách tài khóa, tiề.n tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi kinh tế - xã hội.
Tiếp đó, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 11/2022/NQ-CP ngày 30/1/2022 về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15; trong đó có nội dung hỗ trợ đối với các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội và dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư thực hiện trong 2 năm (2022 và 2023).
Bộ Xây dựng nhận xét, hiện nay, tại một số địa phương có nhà chung cư cũ đã triển khai thực hiện một số bước theo quy định của Nghị định 69/2021/NĐ-CP như: bố trí ngân sách để thực hiện khảo sát, kiểm định, đán.h giá chất lượng nhà chung cư cũ; ban hành Đề án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư...
Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn còn nhiều địa phương, đặc biệt là tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh - nơi có nhiều nhà chung cư thuộc diện cải tạo, xây dựng lại thì việc triển khai các quy định của Nghị định 69/2021/NĐ-CP vẫn còn chậm như: chưa tổ chức lập, phê duyệt quy hoạch chi tiết khu vực có nhà chung cư cần cải tạo, xây dựng lại; chưa ban hành tiêu chí lựa chọn chủ đầu tư; chưa ban hành hệ số K bồi thường để làm cơ sở lập phương án bồi thường...
Quảng Ninh: Khởi công dự án nhà ở xã hội quy mô gần 1.000 căn hộ Sáng 30/10, UBND thành phố Hạ Long (Quảng Ninh) tổ chức Lễ khởi công dự án nhà ở xã hội với quy mô gần 1.000 căn hộ chung cư, với diện tích khoảng 67.802 m2 tại đồi Ngân hàng, thuộc địa phận các phường Hồng Hải, Cao Thắng (thành phố Hạ Long). Các đại biểu thực hiện nghi lễ khởi công nhà ở...