Cần đánh giá sâu sự lãng phí trong vụ kit test Việt Á

Dẫn số liệu trong thời gian 17 tháng được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, Công ty Việt Á đạt doanh thu gần 4.000 tỷ đồng, đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Sơn gọi đây là sự lãng phí to lớn, thất thoát nghiêm trọng cho ngân sách và ảnh hưởng công tác phòng, chống dịch.

Chiều 2/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về: Phê chuẩn quyết toán Ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2020; công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2021.

Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Minh Sơn ( Tiền Giang) đề nghị, cần có đánh giá, nhận định sâu kỹ hơn về việc để xảy ra tình trạng kit test COVID-19 không đạt chuẩn được lưu hành, không chỉ sử dụng cho tiêu dùng cá nhân mà còn sử dụng ở các CDC, cơ sở y tế, gây ra sự lãng phí to lớn, thất thoát nghiêm trọng cho NSNN và ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch.

ĐBQH Nguyễn Minh Sơn.

“Theo Cơ quan CSĐT Bộ Công an, sau 17 tháng Công ty Việt Á được Bộ Y tế cấp phép lưu hành kit test (từ tháng 4/2020 đến hết năm 2021), công ty này chỉ bán kit test cho CDC và cơ sở y tế cũng đã đạt doanh thu gần 4.000 tỷ đồng”, đại biểu viện dẫn.

Đồng thời, không kể tới những sai phạm nêu trên thì tại một số thời điểm trong thời gian phòng chống dịch, nhất là vào những tháng cuối năm 2021 – khi thực hiện bước chuyển chiến lược phòng, chống dịch sang thích ứng, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch COVID-19, việc bắt buộc xét nghiệm COVID-19, đưa ra yêu cầu test nhanh âm tính là một trong những điều kiện để đi lại và trở lại hoạt động truy vết nguồn lây chưa thực sự thuyết phục, tiêu tốn một nguồn lực rất lớn không chỉ gây tiêu tốn NSNN mà còn gây lãng phí nguồn lực của xã hội, gây áp lực cho người dân và tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh đó, việc áp dụng biện pháp cách ly, phong tỏa, hạn chế di chuyển ở một số địa phương trong một số giai đoạn cứng nhắc, nghiêm ngặt, nặng về thủ tục hành chính, “xin – cho” với hình thức giấy đi đường liên tục thay đổi, ban hành mới. Việc phối hợp, tổ chức thực hiện tại một số nơi còn thiếu tính nhất quán, linh hoạt gây ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch cũng như việc duy trì các chuỗi cung ứng, sản xuất, kinh doanh, gây lãng phí nguồn lực, ngân sách… Đại biểu đề nghị các bộ, ngành báo cáo rõ hơn vấn đề này.

ĐBQH Trần Thị Thu Hằng (Đắk Nông) cũng nhắc đến những sai phạm việc mua sắm phương tiện, vật tư, trang thiết bị phòng, chống dịch thời gian vừa qua; những vụ việc liên quan Công ty CP Tiến bộ Quốc tế AIC và đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan về cơ chế, chính sách để có các giải pháp khắc phục triệt để.

ĐBQH Nguyễn Quốc Hận.

Trong khi đó, ĐBQH Nguyễn Quốc Hận (Cà Mau) cho rằng, dịch bệnh COVID-19 kéo dài đã bào mòn sức chống chịu của doanh nghiệp và người dân, trong bối cảnh đó, việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là một giải pháp cơ bản, tối ưu. Tuy nhiên, ở nơi này nơi khác, lĩnh vực này lĩnh vực khác, việc lãng phí còn diễn ra trong một thời gian dài chưa có giải pháp khắc phục.

“Về quy hoạch treo, đây là nội dung “biết rồi, nói mãi”, nhưng “không nói không được” vì qua tiếp xúc cử tri, báo cáo của Mặt trận Tổ quốc, của Ban Dân nguyện thì nhiều lãng phí nghiêm trọng trong các quy hoạch treo. Dù rất bức xúc, được đề cập nhiều trong các báo cáo nhưng năm tháng qua đi quy hoạch treo vẫn “trơ gan cùng tuế nguyệt” – đại biểu ví von.

Theo ông, nước ta là nước nông nghiệp với tỷ trọng nông nghiệp chiếm tỷ lệ cao, do đó đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt quan trọng và có tính chất quyết định để tạo ra các giá trị vật chất cho xã hội. “Ông bà ta có câu “tấc đất tấc vàng”, thì nhiều dự án treo, hàng tỷ m2 đất bỏ hoang khiến lãng phí bao nhiêu tấc vàng; trong khi hàng ngàn ha đất bỏ hoang, bỏ không, không triển khai được dự án thì hàng ngàn, hàng chục ngàn gia đình không có đất mà ở, phải ở tạm gầm cầu, ven sông… tiềm ẩn rủi ro, hiểm nguy rình rập”, ĐBQH tỉnh Cà Mau đề cập thực tế.

Ông đề nghị cần sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền, có giải pháp khắc phục hữu hiệu, kiên quyết xử lý, thu hồi các dự án không đủ khả năng hoặc cố tình kéo dài dự án; có quy hoạch phù hợp, bám sát nhu cầu xã hội.

Cùng với đó, việc lập, triển khai kế hoạch đầu tư công còn nhiều bất cập, hạn chế; nhiều dự án chưa đủ thủ tục đầu tư, không đủ điều kiện nhưng vẫn được phân bổ vốn; trong khi đó nhiều dự án dở dang, bức xúc thì không được bố trí, dẫn đến không phát huy được tác dụng, mà dự đường Hồ Chí Minh là một minh chứng. Mặc dù được đã có chủ trương đầu tư từ cách đây 22 năm nhưng đoạn đường này vẫn tiếp tục được Quốc hội thảo luận để quyết định xem có đầu tư xây dựng các đoạn đường còn lại hay không..