“Cần chương trình giáo dục đặc biệt cho những thần đồng”
Nguyên Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Trần Hồng Quân nói: “Những trường hợp có trí tuyện phát triển sớm trước t.uổi, có chỉ số thông minh cao là một thứ búp non yếu cần phải được xã hội quan tâm, bảo vệ và phải có chương trình giáo dục đặc biệt”.
Để làm rõ hơn về vấn đề bồi dưỡng và phát triển những em bé được cho là “ thần đồng”, phóng viên Dân trí đã có cuộc trao đổi qua điện thoại với nguyên Bộ Trưởng Bộ Giáo Dục – Trần Hồng Quân.
Ông có đ.ánh giá gì về trường hợp cháu bé Phạm Tuấn Minh, mới 4 t.uổi có khả năng tính toán được nhiều chuyên gia đ.ánh giá là phi thường?
Phải nói rằng đây là một trường hợp rất đặc biệt.
Trên thực tế, những thiên tài có khả năng đặc biệt về lĩnh vực nào đó thì trên thế giới này cũng có nhiều. Về mặt khoa học, người ta chia ra làm 8 loại các năng khiếu khác nhau, ví dụ có em thông minh về mặt logic, có em thông minh về toán học hoặc là âm nhạc nghệ thuật. Tôi được biết có một trường hợp về một em học sinh tuy học rất kém toán nhưng lại vẽ cực kỳ giỏi, nhìn thấy bất cứ cái gì là em có thể vẽ lại ngay như thế. Đó cũng là một loại thông minh, mầm mống của thiên tài.
Hệ thống giáo dục tại các nước phát triển áp dụng phương pháp giáo dục gì với những trường hợp đặc biệt như ông vừa nhắc đến, thưa ông?
Trên thế giới với những trường hợp đặc biệt như thế này thì họ có cách giáo dục đặc biệt và mất rất nhiều công phu để tìm hiểu về khả năng này. Người ta thành lập những hội đồng đ.ánh giá và cử chuyên gia về lĩnh vực đó theo dõi, nâng đỡ giúp tài năng của em được phát triển trong một môi trường tốt nhất. Quá trình này họ thực hiện rất công phu, tỉ mỉ bởi họ coi đây là những vốn quý.
Vậy với nền giáo dục nước nhà, chúng ta đã có quy chế nào dành riêng cho những em có khả năng đặc biệt chưa thưa ông? Và theo ông, chúng ta có nên thành lập những trung tâm giáo dục dành riêng cho đối tượng này không?
Ở Việt Nam theo tôi được biết thì hiện chưa có một quy chế chung nào dành riêng cho những em có khả năng đặc biệt. Tuy nhiên, theo tôi với những trường hợp đặc biệt thì cần áp dụng theo cách đặc biệt và không nên đưa ra quy chế chung cho tất cả các em bé thông minh đó. Bởi vì mỗi em có một khả năng về một lĩnh vực riêng.
Nếu có những em bé như vậy thì đó là cá biệt, đặc thù và cần có phương pháp giáo dục cá biệt. Chúng ta cần phải khảo sát cụ thể và có một tập thể các nhà khoa học đ.ánh giá, theo dõi để đề xuất những phương pháp giáo dục giúp các em phát huy khả năng của mình.
Video đang HOT
Nguyên Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Trần Hồng Quân: “Với những em bé đặc biệt, cần có phương pháp giáo dục đặc biệt”
Thưa ông, nhiều người cho rằng ngành giáo dục nên áp dụng cách học vượt cấp đối với những em đặc biệt này?
Chúng ta không thể nói là nên hay không nên bởi mỗi em cần có những phương pháp giáo dục riêng, tùy vào khả năng của mỗi người. Cho học vượt cấp có khi là rất hại bởi bản thân cái đặc biệt của các em chỉ là một mặt nào đó thôi nhưng phương châm của giáo dục cần phải hình thành một con người với đầy đủ các khả năng, thích nghi cuộc sống để dần dần trưởng thành theo đúng lứa t.uổi của các em, đó mới là khoa học.
Theo tôi, chúng ta có thể giao các trường hợp đặc biệt như em Phạm Tuấn Minh cho một hoặc một nhóm các nhà khoa học theo dõi, đ.ánh giá để đưa ra những phương pháp giáo dục đặc biệt phù hợp với khả năng của các em. Đặc biệt, chúng ta cũng nên có những điều tra thống kê về quá trình phát triển của các em bé được cho là thần đồng để đ.ánh giá cái phương pháp giáo dục đưa ra đã thành công hay chưa?
Tôi lấy ví dụ những em bé thi Olympic được huy chương vàng thì cần phải có một cuộc khảo sát xem sau này em ấy phát triển, trưởng thành ra sao? Có phát triển được tài năng của mình hay không? Điều này chúng ta chưa làm được và đây cũng là một thiếu sót lớn.
Trao đổi với phóng viên về trường hợp cháu bé Phạm Tuấn Minh, nhiều chuyên gia đau đáu với nỗi niềm: “Tìm kiếm được nhân tài đã khó nhưng việc sử dụng nhân tài còn khó hơn”. Là người từng nhiều năm đứng đầu ngành giáo dục nước nhà, ông có chia sẻ gì về điều này thưa ông?
Nhiều xã hội văn minh từ lâu đã chú ý tới những người có trí tuệ phát triển trên mức bình thường, nhất là các thần đồng. Các nhà tâm lý học thường xếp trẻ có IQ cao vào loại cần phải chăm sóc đặc biệt.
Hiện nay hệ thống giáo dục của nước ta được thiết kế nhằm phục vụ quần thể phổ thông của đa số dân, vì thế rất khó đáp ứng nhu cầu phát triển của một số trẻ có tiềm lực phát triển riêng. Chúng ta mới chỉ có hệ thống các trường chuyên lớp chọn, để đào tạo, bồi dưỡng những em học sinh giỏi. Riêng đối với những trường hợp đặc biệt cần có cách giáo dục đặc biệt.
Những t.rẻ e.m có trí tuệ phát triển sớm trước t.uổi, có chỉ số thông minh cao là một thứ búp non yếu cần phải được xã hội quan tâm, bảo vệ.
Ở đây cần phải nhấn mạnh, việc quan trọng là cách giáo dục để phát triển các em đó thành nhân tài như thế nào? Lâu nay chúng ta vẫn mắc một sai lầm là tách các em đặc biệt ra khỏi môi trường phát triển đúng lứa t.uổi. Việc bồi dưỡng nhân tài là một việc khoa học và cần phải cân nhắc nhiều mặt, cần phải có sự quan tâm kết hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
Chúng ta nhiều khi không cần phải thành lập một hội đồng to tát mà chỉ cần một vài nhà khoa học có chuyên môn theo dõi, đ.ánh giá để kịp thời đưa ra những đề xuất phù hợp với tài năng của các em.
Có một thực tế, rất nhiều phụ huynh có con sở hữu những khả năng đặc biệt lại e ngại và không muốn con mình tiếp xúc với báo chí bởi e ngại những tác động tiêu cực từ dư luận, truyền thông. Ông đ.ánh giá gì về điều này? Và dư luận nên có cách phản ứng như thế nào đối với những thần đồng như thế này?
Việc thận trọng trước truyền thông theo tôi là cần thiết bởi sự quan tâm thái quá của báo chí đôi khi sẽ ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển của các em bé đó. Nhiều trường hợp, các bà mẹ thường ngộ nhận con mình thông minh nhưng thực tế thì không phải như vậy. Trước hết, những phụ huynh này cần liên hệ với các nhà khoa học có chuyên môn để kiểm tra, đ.ánh giá khả năng của con mình. Và việc giữ kín thông tin chính là cách tốt nhất bảo vệ những tài năng mới chớm nở.
Về phía chúng ta, nếu có phát hiện những trường hợp đặc biệt cũng không nên làm rùm beng và tung hô một cách thái quá. Hãy nên tôn trọng sự yên bình của các cháu. Một xã hội văn minh phải biết hết sức nâng niu t.rẻ e.m, tôn trọng sự yên bình của chúng, nhất là những trẻ thông minh hơn người.
Theo Dantri
Mẹ "thần đồng 4 tuổi" chia sẻ về khả năng đặc biệt của con
Chị Phạm Thị Hà - mẹ cháu bé "thần đồng" Phạm Tuấn Minh - chia sẻ, chị không muốn con mình nổi tiếng trên báo chí mà chỉ mong tìm được môi trường giáo dục giúp con có điều kiện phát triển một cách tốt nhất.
"Tôi kinh ngạc hết sức"
Chị Hà chia sẻ, sau khi video về khả năng đặc biệt của con mình được đăng tải trên Dân trí, mỗi ngày chị nhận được hàng chục cuộc điện thoại hỏi thăm. Hai mẹ con đi đến bất cứ đâu cũng đều bị phát hiện, thậm chí những đ.ứa t.rẻ hàng xóm cũng thích thú và đòi Tuấn Minh quy đổi các ngày lễ trong năm khiến nhiều lần cậu bé này "phát cáu".
"Rất nhiều người san sẻ với tôi niềm hạnh phúc khi có được đứa con ngoan ngoãn, thông minh. Thực tâm tôi rất cảm ơn những chia sẻ, động việc đó, với tôi và gia đình, Tuấn Minh luôn là niềm hạnh phúc và tự hào nhất. Nhưng quả thực, nỗi lo lắng luôn song hành cùng niềm vui. Và quả tình, đôi lúc sự lo sợ vô hình còn có phần lấn át cả niềm vui. Việc cháu Tuấn Minh bỗng nhiên trở thành tâm điểm của dư luận nằm ngoài mọi mong muốn của tôi và gia đình. Tôi lo sợ rằng, những dư chấn sau đây sẽ lâu dài và ảnh hưởng đến cháu một cách tiêu cực. Tôi nghĩ rằng, tâm trạng của tôi lúc này, những bậc làm cha làm mẹ chắc chắn sẽ thông hiểu và cảm thông hơn hết", chị Hà nói.
Lặng lẽ nhìn Tuấn Minh đang vui cười cùng đám bạn ngoài sân, chị Hà nói: "Nhiều người hỏi tôi rằng, gia đình có cách giáo dục thế nào, có bắt cháu học thuộc lòng lịch hay không? Sự thực là, tư duy của cháu khác so với các bạn cùng trang lứa, mặc dù gia đình không muốn con học hay hiểu biết một cách quá sớm so với lứa t.uổi của cháu nhưng... tôi biết phải nói sao để dư luận có thể hiểu hơn tâm trạng lúc này của gia đình.
Tự bản thân cháu đã tò mò, tự mình tìm hiểu. Nhiều khi tôi phải giấu sách, giấu lịch nhưng rồi chỉ được một ngày con lại đòi và tìm cho bằng được... Cháu là một đ.ứa t.rẻ rất hay hỏi tại sao, bản thân tôi phải mua mấy quyển từđiển để giải đáp phần nào nhưng vẫn không thể trả lời hết các thắc mắc của cháu. Với sự hiểu biết hiện tại, tôi sợ rằng nếu học trong môi trường bình thường con sẽ chủ quan, chểnh mảng việc học vì một phần những gì cô dạy con đều đã biết, dần dần tư duy và sự sáng tạo sẽ mất đi... Điều tôi lo lắng lúc này là với sự "tìm tòi" những vấn đề quá tầm với lứa t.uổi con hiện tại có ảnh hưởng đến sức khỏe của con hay không vì theo tôi được biết nhiều đ.ứa t.rẻ rất dễ rơi vào trạng thái tự kỷ khi thấy mình quá khác biệt so với những bạn bằng tuổi".
Chị Phạm Thị Hà: "Tôi lo sợ rằng, những dư chấn sau đây sẽ lâu dài và ảnh hưởng đến cháu một cách tiêu cực"
Chia sẻ về khả năng đặc biệt của cháu Tuấn Minh, chị Phạm Thị Hà - mẹ bé cho biết, ngay từ lúc 1 t.uổi, bé Tuấn Minh đã có khả năng ghi nhớ rất nhanh và bắt chước y chang những hành động của người lớn. Khi đến nhà hàng xóm, thấy quyển bản đồ ghi cờ các nước, Minh thích thú xin về bằng được và kỳ lạ thay chỉ trong thời gian ngắn cháu đã có thể ghi nhớ tất các quốc kỳ của các quốc gia trên thế giới. Không những thế, khi nghe ông ngoại nhắc qua về thủ đô các nước, cậu bé cũng có thể nhập tâm và nhắc lại chính xác không sai một từ.
Khác với những đ.ứa t.rẻ bằng t.uổi thích chơi đồ chơi, mô tô, xếp hình cậu bé Tuấn Minh lại chỉ thích làm bạn với sách vở và các con số. Được các anh chị họ cho sách toán và tiếng Việt lớp 1, cả ngày Minh chỉ cặm cụi nghiên cứu, mò mẫm. Trong một lần đi siêu thị, khi mẹ chọn mua một bồ đồ chơi thì cậu bé nhất định không chịu mà chạy thẳng đến hàng sách nằng nặc đòi mua quyển sách đ.ánh vần, học chữ. Không muốn con học sớm nên chị Hà từ chối.
Tuy nhiên, lần thứ hai đi siêu thị bé cũng tìm đến quyển sách hôm trước và khóc đòi mẹ mua bằng được. Về nhà, Minh bắt ông ngoại dạy học thuộc bảng chữ cái và mỗi tối trước khi đi ngủ đều bắt mẹ đ.ánh vần những chữ mà mình thích: "Thấy cháu ngồi ghép chữ say sưa rồi tự đọc mình cũng không để ý nghĩ cháu chỉ nghịch ngợm thế thôi. Ai ngờ hôm đi xe bus cùng mẹ lên Hà Nội, tôi thấy cháu đọc vanh vách từng khu phố, rồi từng câu danh ngôn, sự kiện lịch sử trong cuốn lịch thì mình cũng khá ngạc nhiên và bất ngờ. Khi mình bảo cháu đ.ánh vần lại thì cháu cũng đ.ánh vần được và mình có hỏi làm thế nào con đọc được thì con có nói là tự con học...".
Duyên cơ với lịch
Tuấn Minh là đ.ứa t.rẻ rất thích hỏi "tại sao" và luôn luôn đi đến tận cùng những vấn đề mà bé chưa biết. Có lần Tuấn Minh hỏi ông là: Đối thoại chính sách là gì? Tự do là gì? Độc lập là gì? Bất kỳ một từ nào bé phát hiện ra đầu tiên cháu đều hỏi.
Về khả năng tính lịch của bé, chị Phạm Thị Hà cho biết chỉ bắt đầu vào khoảng năm 2012, khi cậu mợ đằng ngoại có thêm một em bé thì tự nhiên Minh để ý và hỏi mẹ: Tại sao năm nay lại là năm Nhâm Thìn, tại sao lại là Quý Tỵ? Rồi tự con mày mò, xem lịch, ông ngoại có những quyển lịch cũ nào, Minh cũng lôi ra tự nhiên cứu. Có khi cả sáng chỉ ngồi xem và tính nhẩm lịch. Sau đó, thì gặp ai Minh cũng hỏi: Chú sinh năm gì? cô sinh năm gì? và có thể nói chính xác được ngày âm lịch và thứ của ngày hôm đó khiến nhiều người bất ngờ và ngạc nhiên.
Mọi người xung quanh ví Minh như một cuốn từ điển sống, danh bạ điện thoại của cả khu phố. Minh có thể lưu nhớ trong đầu và đưa ra chính xác gần 100 số điện thoại. Đi đến đâu, con cùng hỏi số điện thoại của từng người và về nhà có thể đọc vanh vách, chính xác mặc dù mới nghe lần đầu.Nhiều lần, bị mất số điện thoại của bạn bè, người thân chị Hà đều phải "nhờ" đến bộ óc siêu việt của con để tìm lại.
Khả năng ghi nhớ nhanh của Minh theo chị Hà không phải là kiểu máy móc mà cháu có sự suy luận và áp dụng vào những trường hợp cụ thể của thực tiễn. Ví dụ khi nghe mẹ giải thích từ "tự do", hôm sau khi một bạn khác đòi nằng nặc đồ chơi của con thì con nhất định không chịu và nói rằng đó là tự do của con.
Do hoàn cảnh riêng của gia đình, ngay từ bé "thần đồng" Tuấn Minh đã thiệt thòi so với các bạn cùng trang lứa. Chính vì thế, cả gia đình dồn hết tình yêu thương và mong bù đắp cho bé sự thiếu thốn này. Chị Hà khẳng định: Không muốn con lên báo chí hay các phương tiện truyền thông để nổi tiếng mà chỉ hi vọng tìm được một môi trường giáo dục để con có thể phát triển đúng khả năng của mình.
Thời gian gần đây, Minh lại thích thú tìm hiểu về vũ trụ, khoa học từ nhiệt độ, sức nóng của mặt trời đến đặc điểm của các hành tinh xung quanh trái đất.Với sự phát triển quá nhanh của con so với bạn bè cùng trang lứa, chị Hà không biết tìm một môi trường giáo như thế nào cho phù hợp và có nên cho con phát triển những gì con thích hay phải hạn chế những khả năng này?
"Phải nói thật là tôi rất ngại và lo lắng khi báo chí đăng tải thông tin về con mình. Thứ nhất, tôi sợ ảnh hưởng làm cháu phát triển lệch lạc, thứ nữa không biết sau này cháu có ham học như bây giờ không? Tôi rất hoang mang và mong nhận được sự giúp đỡ, tư vấn của các nhà làm giáo dục để tìm được một môi trường tốt nhất cho con".
Theo Dantri
Xôn xao về "thần đồng" 4 t.uổi có khả năng tính toán phi thường Không chỉ có thể đọc rõ vanh vách can chi của từng năm ở bất kỳ thế kỷ nào, cậu bé Phạm Tuấn Minh còn có thể đổi từ ngày dương sang ngày âm hoặc ngược lại một cách chính xác chỉ trong tích tắc. Thời gian gần đây, dư luận tại tỉnh Bắc Ninh xôn xao về trường hợp bé Phạm Tuấn...