Cận cảnh những nỗi đau từ bản chế.t

Ai có thể tưởng tượng được trong một bản chưa đến 100 hộ dân, vậy mà có những năm số người chế.t vì m.a tú.y, HIV đã lên đến con số 24 người

Nằm trên vành đai biên giới Việt – Lào, đã từng được coi là xứ sở của những cánh đồng nở đầy hoa anh túc, Mường Lát (Quan Hoá- Thanh Hoá) nổi lên như một điểm nóng m.a tú.y vào loại bậc nhất Việt Nam. Cây anh túc có thể bị triệt phá, tình trạng buôn bán sử dụng m.a tú.y có thể bị ngăn chặn nhưng nỗi đau mà nó để lại chưa một phút giây nào thôi nhức nhối trên vùng đất miền biên viễn này.

Những đứ.a tr.ẻ lặng câm

Nhiều người dân xứ này cả đời chẳng bao giờ nghĩ đến việc bước chân ra khỏi cái cổng làng và cũng chẳng bao giờ biết còn có bao điều mới lạ ở những phương trời xa để mà mong đợi một ngày kia sẽ được khám phá. Tất nhiên ở bất cứ nơi đâu, bất cứ vùng đất nào cũng luôn có sẵn những điều kỳ diệu dành tặng cho những người chịu khó kiếm tìm. Trên vùng đất Mường Lát hoang sơ đầy huyền bí này cũng vậy. Người ta đã khám phá ra một loài hoa có vẻ đẹp mê hồn mà họ vẫn nghĩ rằng đó chính là một món quà tuyệt vời mà tạo hóa ban tặng. Họ đâu ngờ rằng đó lại là một loài hoa ẩn chứa bao sự chế.t chóc, một cái bẫy ma quỷ đã hủy hoại hạnh phúc của bao gia đình, đã cướp đi mạng sống và linh hồn của biết bao con người vốn dĩ rất hiền lành, khỏe mạnh.

Nếu nói về những hậu quả ghê gớm nhất trong cơn bão m.a tú.y ở Mường Lát thì bản Pọng (xã Tam Chung) là một minh chứng “đắt” nhất cho những nỗi đau mà người dân phải gồng mình gánh chịu. Ai có thể tưởng tượng được trong một bản chưa đến 100 hộ dân, vậy mà có những năm số người chế.t vì m.a tú.y, HIV đã lên đến con số 24 người. Khắp nơi, từ đầu bản đến cuối bản chỉ một màu tang tóc, tiếng mẹ khóc con, vợ khóc chồng, con khóc mẹ… não nùng, nỉ non khắp núi rừng biên giới. Từ thị trấn Mường Lát, đi thêm hơn chục cây số đường mòn, cuối cùng tôi cũng chạm đất bản Pọng.

Bản nghèo vắng vẻ đến nao lòng trong ngày thứ 7 ảm đạm. Càng đi vào sâu trong bản, tôi càng thấy rõ một không khí quạnh hiu bao trùm. Thấy người lạ, những đứ.a tr.ẻ cở.i truồn.g, nước da xám ngoét vì gió lạnh đang hì hụi nghịch đất bên đường vội chạy trốn sau những cột nhà sàn èo uột, hé mắt nhìn ra vẻ sợ sệt. Phía sau ô cửa, một vài chị em vừa ôm con vừa nhìn theo tôi với ánh mắt tò mò, không mấy thiện cảm. Trước những ánh mắt đầy cảnh giác ấy, nụ cười trên môi chỉ muốn tắt lịm với vô số câu hỏi mỗi lúc càng thêm nhộn nhạo trong đầu.

Bà Khàn cùng cháu ngoại mồ côi

Bằng tất cả thiện chí, tôi cố gắng bắt chuyện với một vài đứ.a tr.ẻ đang thập thò sau thang cửa nhưng không nhận được gì ngoài những cái nhìn gần như vô cảm. Nhìn những ánh mắt lạnh lùng, ngây dại của chúng, tôi không dám tin đó là ánh mắt của trẻ thơ. Trong những đôi mắt ấy chỉ có nỗi sợ sệt và sự lo lắng như xoáy sâu vào trái tim người đối diện với một nỗi ám ảnh mãi không thôi. Có lẽ phải trải qua những nỗi đau quá lớn, phải chứng kiến sự chế.t chóc của người thân, phải lớn lên trong quanh năm nghèo đói đã khiến những năm tháng tuổ.i thơ của chúng trở thành một ác mộng buồn.

Cảnh đời và những nỗi đau

Vốn là một người dân lương thiện, chịu thương chịu khó, anh Hà Văn Thướng sớm kết hôn cùng chị Hà Thị Phiền và sống hạnh phúc với nhau bên bờ sông Mã. Sẽ không có những nuối tiếc, đau thương nếu như anh Thướng không vướng vào m.a tú.y khi cơn bão trắng ập đến bản làng. Vì tiêm chích m.a tú.y, anh bị nhiễm căn bệnh thế kỷ rồi vô tình truyền bệnh cho vợ. Trong vòng chưa đầy một năm, hai đứa con của anh chị đã phải chứng kiến cái chế.t của cả cha lẫn mẹ. Khi ấy, đứa con gái lớn là Hà Thị Thoái mới lên 10, còn đứa con trai nhỏ tên Hà Văn Thường vừa mới lên ba. Hiện nay, cả hai chị em đang sống với bà ngoại Hà Thị Khàn.

Bà ngoại của các em đã ngoài 70 tuổ.i, không còn đủ sức làm các công việc nặng nhọc để kiế.m tiề.n nuôi cháu. Ngày ngày, bà vẫn phải cặm cụi lên rừng nhặt nhạnh mươi khúc củi vụn, đổi lấy vài ba nắm gạo, bà cháu bữa rau, bữa cháo nuôi nhau. Khi tôi đến, chỉ có bà cụ cùng cháu nhỏ đang sửa soạn trong nhà, còn cô chị thì đã theo người lớn lên nương từ sớm. Theo đó tôi được biết, bé lớn năm nay mới 13 tuổ.i nhưng không được đến trường như một số bạn bè cùng trang lứa mà phải đi làm thuê làm mướn phụ bà kiếm gạo nuôi em. Đã ba năm trôi qua kể từ ngày bố mẹ chế.t vì căn bệnh thế kỷ nhưng cho đến tận bây giờ, đêm đêm bé Thường vẫn nằm mơ ú ớ gọi mẹ. Mỗi lần như vậy, bà lại thao thức đến sáng cùng một nỗi đau đã hằn sâu theo năm tháng.

Cách đó ba nhà là nhà ông Ngần Văn Toại. Trong căn nhà sàn trống hoác, dựng sơ sài bằng tre, nứa, lá, gió núi thổi vào lồng lộng, ông đang sống cùng hai đứa cháu nhỏ mồ côi. Cũng là nạ.n nhâ.n của cơn bão trắng, bố mẹ các em đều chế.t do căn bệnh HIV vào năm 2008. Khi ấy, cô chị mới lên 10, còn cậu em chưa đầy 8 tuổ.i. Từ bấy đến nay, ba ông cháu phải nương tựa vào nhau mà sống trong cái đói, cái nghèo quay quắt quanh năm.

Hai chị em đều phải lao động vất vả như người lớn từ khi còn rất nhỏ, chưa từng biết đến niềm hạnh phúc mà lẽ ra ở lứa tuổ.i ấy, các em xứng đáng được hưởng. Nhắc đến cái chế.t của bố mẹ chúng, ông Toại chỉ biết lặng thinh cùng những nếp nhăn cong oằn trên gương mặt. Lát sau, ông đưa bàn tay đồi mồi gạt ngang đôi mắt đã mờ đục, ông ngậm ngùi: “Bố mẹ cháu chế.t cách nhau có vài tháng đều vì căn bệnh đáng sợ ấy cả. Thương mấy đứa nhỏ quá mà không thể làm gì cho chúng nó. Tôi không còn sống được bao nhiêu nữa, biết mai này chúng sẽ ra sao?”.

Ở bản Pọng nói riêng và một số bản nghèo ở Tam Chung nói chung, không ít những đứ.a tr.ẻ mồ côi có hoàn cảnh khó khăn như vậy. Những đứ.a tr.ẻ mà tôi vừa nhắc đến ít ra cũng còn có người thân bên cạnh, dù đó chỉ là người ông, người bà già yếu như trái chín trên cành chẳng biết khi nào rụng nhưng vẫn còn có thể cho chúng hơi ấm của tình thương, sự che chở. Tôi biết, có những đứ.a tr.ẻ, sau khi cả bố và mẹ đều chế.t vì căn bệnh thế kỷ thì chỉ còn một mình chúng bơ vơ, côi cút giữa sóng gió cuộc đời. Chúng như những cây con trơ trọi trên đỉnh Sài Khao, biết có chống chọi nổi với điều kiện khắc nghiệt hay sẽ gục ngã giữa muôn trùng sương gió?

Ông Hà Văn Thiên cho biết: “Xã đã có chính sách hỗ trợ đối với các em nhỏ mồ côi có hoàn cảnh khó khăn như tặng gạo, tặng quà, miễn học phí… Nhưng vì điều kiện kinh tế xã còn nghèo trong khi số em nhỏ cần được giúp đỡ là vô cùng lớn cho nên sự hỗ trợ của chính quyền cũng chỉ ở trong một giới hạn cho phép”. Do đó, các em rất cần sự chung tay giúp đỡ của cả cộng đồng để có cơ hội được đến trường, được có một cuộc sống tốt đẹp hơn. Và khi ấy, tôi sẽ lại được thấy những đôi mắt trẻ thơ hồn nhiên, trong sáng và trên môi rạng rỡ những nụ cười.

Thời kỳ cao điể.m gần 100 người chế.t vì ma tuý và AIDS

Ông Hà Văn Thiên (phó chủ tịch xã Tam Chung) cho biết, Tam Chung là một địa bàn nón.g bỏn.g về vấn đề buôn bán, sử dụng chất m.a tú.y. Đây cũng là xã có số người chế.t liên quan đến may túy, HIV vào loại cao nhất của huyện. Cao điểm nhất là thời điểm năm 2009 và 2010, tổng số người chế.t lên đến 86 người trong đó 24 người được xác định là chế.t vì căn bệnh thế kỷ AIDS, còn lại là chế.t trong quá trình sử dụng m.a tú.y. Bản Pọng là bản có số người chế.t cao nhất xã. Do người chế.t chủ yếu là thanh niên trai tráng, trong đó nhiều người đã có gia đình, con cái cho nên rất nhiều tr.ẻ e.m trong bản đã trở thành mồ côi sau cái chế.t đau lòng của cha mẹ chúng. Nhiều em mất cả bố lẫn mẹ khi mới được vài tháng tuổ.i, phải sống với ông, bà già yếu trong cảnh đói khát triền miên

Hun hút đường vào bản chế.t

Cách trung tâm huyện Quan Hóa 100km đường bộ nhưng Mường Lát là một đích đến không dễ gì chinh phục được. Những người đã từng có cơ hội đặt chân đến xứ Mường đều không khỏi ái ngại mỗi khi nghĩ đến việc quay trở lại trên con đường đất đầy gian truân ấy. Ngày trời nắng, bụi đất mù mịt như bão cát sa mạc khiến khách bộ hành vừa đi vừa giàn dụa nước mắt. Ngày trời mưa, đường trơn như đổ mỡ hoặc dính bết vào bánh xe như những tảng cơm nếp không sao chuyển động được. Nhiều người chỉ cần nhìn xuống những vực sâu hun hút bên đường cũng đủ choáng váng, lạnh sống lưng khi nghĩ đến việc chẳng may rơi xuống đó. Chỉ khi đi trên con đường này, người ta mới thực sự hiểu thế nào là “Dốc lên khúc khủy, dốc thăm thẳm/Heo hút cồn mây sún.g ngửi trời”. (Tây tiến – Quang Dũng).

Theo vietbao