Căn bệnh nguy hiểm do thời tiết lạnh, chỉ đứng sau tim mạch và ung thư
Tại trung tâm hô hấp Bệnh viện Bạch Mai, trong một tuần qua, lượng bệnh nhân nhập viện đa phần phải thở máy tăng 15 – 20% so với ngày thường. Thời tiết lạnh là một tác nhân gây nên những cơn khởi phát nguy hiểm của bệnh nhân.
Ảnh minh hoạ. (Nguồn: Internet)
GS.TS Ngô Quý Châu, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là 4,2% và tỷ lệ mắc hen phế quản là 4,1%.
Tỉ lệ tử vong vì căn bệnh này chỉ đứng sau bệnh mạch vành, ung thư và tai biến mạch máu não với trên 3 triệu bệnh nhân tử vong mỗi năm. Đối tượng mắc thường ở tuổi từ 40 trở lên. Bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nặng thường kèm theo các bệnh lý như suy kiệt, tăng huyết áp, đái tháo đường, suy tim… phải điều trị liên tục, tốn kém.
Đặc biệt, trong thời tiết lạnh của mùa đông miền Bắc, số bệnh nhân mắc căn bệnh này càng có xu hướng gia tăng, diễn biến nặng. Thế nhưng việc phát hiện sớm còn hạn chế, có tới 25 – 50% bệnh nhân không được chẩn đoán đúng trước khi nhập viện điều trị và còn tỉ lệ rất lớn bệnh nhân không tuân thủ điều trị dự phòng, chỉ điều trị khi có cơn kịch phát.
Bác sĩ Đào Duy Tuyên – Khoa Lao và bệnh Phổi – Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là một bệnh hô hấp phổ biến có thể phòng và điều trị được.
Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng hô hấp dai dẳng và giới hạn luồng khí, là hậu quả của phản ứng viêm bất thường của đường thở và/hoặc phế nang do phơi nhiễm với các hạt hoặc khí độc hại. Các bệnh đồng mắc và các đợt kịch phát làm nặng thêm tình trạng bệnh.
Bệnh hay gặp ở nam giới trên 40 tuổi. Những người dễ mắc bệnh này là bệnh nhân có tiền sử: hút thuốc lá, thuốc lào. Ô nhiễm môi trường sống: Khói bếp và chất đốt, bụi hữu cơ, vô cơ, hơi khí độc hóa chất.
Khi có các dấu hiệu như ho, khạc đờm kéo dài. Ho lúc đầu có thể là ngắt quãng, về sau ho dai dẳng hoặc ho mỗi ngày, ho khan hoặc ho có đờm, thường về buổi sáng. Ho đờm mủ là một trong các dấu hiệu của đợt cấp do bội nhiễm.
Khó thở: tiến triển nặng dần theo thời gian, lúc đầu là khó thở khi gắng sức, sau khó thở cả khi nghỉ ngơi và khó thở liên tục. Lúc này, bệnh nhân phải gắng sức để thở, cảm giác thiếu không khí, hụt hơi nặng ngực hoặc thở hổn hển, thở khò khè.
Ở giai đoạn muộn của bệnh có thể thấy: Lồng ngực có dạng hình thùng, tần số thở tăng, bệnh nhân thở ra phải mím môi lại, co rút các cơ hô hấp ở cổ như rút lõm hố trên ức, trên đòn, các khe gian sườn bị rút lõm.
Khi có các triệu chứng nghi ngờ bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính như trên, bác sĩ khuyến cáo người bệnh cần đến bệnh viện bác sỹ khám và làm thêm các thăm dò: đo chức năng thông khí, chụp X-quang phổi, điện tim… nhằm chẩn đoán xác định và loại trừ những nguyên nhân khác có triệu chứng lâm sàng giống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Theo bác sĩ Tuyên, khi điều trị, bệnh nhân phải ngừng tiếp xúc với khói thuốc lá thuốc lào, bụi, khói bếp rơm, củi, than, khí độc… Cai thuốc là biện pháp rất quan trọng ngăn chặn bệnh phổi tắc nghẽn tiến triển nặng lên. Tiêm phòng vắc xin cúm hàng năm, vắc xin phế cầu mỗi 5 năm 1 lần.
Ngoài ra, thuốc giãn phế quản được coi là nền tảng trong điều trị. Ưu tiên các loại thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài, đường phun hít hoặc khí dung.
Bệnh nhân cần vệ sinh mũi họng thường xuyên, giữ ấm cổ ngực về mùa lạnh, phát hiện sớm và điều trị kịp thời các nhiễm trùng tai mũi họng, răng hàm mặt, điều trị các bệnh đồng mắc.
Tập phục hồi chức năng: Giúp giảm triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống. Chương trình tập cần do bác sỹ chỉ định dựa trên lượng giá bệnh nhân và theo dõi đánh giá liên tục.
Theo infonet
Rét lạnh, nhiều bệnh nhân phổi tắc nghẽn mãn tính nhập viện vì cơn kịch phát, phải thở máy
PGS.TS Chu Thị Hạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp (BV Bạch Mai) cho biết, trong một tuần qua, lượng bệnh nhân nặng nhập viện đa phần phải thở máy, tăng 15 - 20% so với ngày thường. Thời tiết lạnh là một tác nhân gây nên những cơn khởi phát nguy hiểm của bệnh nhân.
Ngày 15/12, PGS Hạnh cho biết, thời tiết như hiện nay, đặc biệt kèm theo mưa ẩm là yếu tố thuận lợi làm gia tăng đợt kịch phát của bệnh nhân hen phế quản, viêm phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
Bệnh nhân được đo hô hấp ký miễn phí tại buổi khám. Ảnh: H.Hải
Tại Trung tâm, mỗi năm tiếp nhận khoảng 7.000 bệnh nhân hô hấp nhập viện, trong đó có tới 30% bệnh nhân COPD. Đặc biệt những ngày đông lạnh như hiện nay, có những ngày lên đến 15 - 20 bệnh nhân COPD nhập viện, đa phần là những cơn kịch phát diễn biến rất nặng, phải thở máy. Trong tuần rét vừa qua, có khoảng 170 - 190 bệnh nhân COPD nhập viện điều trị.
Trong ngày 15/12, trong khuôn khổ các hoạt động của dự án phòng chống Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và Hen phế quản, BV Bạch Mai tổ chức khám, tư vấn và phát thuốc miễn phí cho bệnh nhân COPD.
Bác Chu Quốc H. (60 tuổi Ba Đình, Hà Nội) cho biết 3 ngày gần đây, ông liên tục có các cơn ho, tức thở, nặng ngực và được gia đình đưa vào khám sáng nay. Từ đầu mùa rét, đây cũng là lần kịch phát cơn khó thở đầu tiên. Bác dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nhưng cũng không đều đặn, thường chỉ dùng thuốc đều trong đợt kích phát bệnh, khi "êm êm" rồi lại hay quên.
Bệnh nhân COPD được đo hô hấp ký đánh giá tình trạng bệnh.
Theo PGS Hạnh, đó là một trong những sai lầm rất phổ biến của bệnh nhân COPD khiến bệnh nhân trở nặng, chi phí điều trị tốn kém.
Bởi khi ở đợt nặng, chỉ tính đơn giản một bộ máy thở không xâm nhập và máy triết xuất oxy chi phí lên đến 50 - 100 triệu đồng. Những bệnh nhân COPD có suy hô hấp mãn tính và CO2 máu tăng cao, bệnh nhân mệt cơ hô hấp, bệnh nhân có hiện tượng ngừng thở khi ngủ... thường phải chỉ định thở máy không xâm nhập tại nhà sẽ phải mua bộ máy này. Trong khi đó, nếu tuân thủ tốt điều trị dự phòng, nguy cơ này sẽ ít đi.
"Rất nhiều bệnh nhân khi ho, khó thở, tức ngực nhập viện được chỉ định dùng thuốc, nhưng chỉ sau khoảng 1 tháng, khi bệnh tình đỡ hơn thì tự ý dùng thuốc cũng không đi tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ. Trong khi đó, COPD là bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính phải điều trị cả đời. Chúng tôi luôn giải thích với bệnh nhân, khi đã chẩn bệnh là phải sống chung với bệnh, dùng thuốc dự phòng như một thói quen ăn cơm, uống nước hàng ngày để phòng bệnh.
Bởi bình thường, bất cứ bệnh nào rồi cũng sẽ đi đến đích, nếu không điều trị đều, đích đến (là giai đoạn nặng) chỉ khoảng 5 năm, trong khi đó nếu điều trị, phải từ 10 - 20 năm, thậm chí lâu hơn mới đến đích, nhưng nhiều người bệnh vẫn chủ quan bỏ thuốc khi thấy tình trạng ổn định hơn", PGS Hạnh cho biết.
Ngoài ra, sai lầm nữa người bệnh hay mắc phải, đó là có dùng thuốc nhưng không đúng kĩ thuật nên hiệu quả kém. Bệnh nhân cần sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, kỹ thuật đúng, thuốc phân bổ vào phổi tốt nhất sẽ mang lại hiệu quả điều trị tối đa.
"Đặc biệt là tình trạng bệnh nhân vẫn tiếp xúc với yếu tố nguy cơ như: vẫn hút thuốc lá, thuốc lào chủ động hoặc thụ động (ngồi trong có người hút thuốc); Tiếp tục đun bếp củi, bếp than. Chưa kể, nhiều gia đình sử dụng bếp than sưởi ấm, ngoài nguy cơ bị ngộ độc khí CO thì đây cũng là tác nhân gây nên các đợt cấp của COPD", PGS Hạnh cho biết.
Bác sĩ khám cho bệnh nhân COPD. Ảnh: H.Hải
Bệnh nhân COPD cũng chủ quan không thực hiện các khuyến cáo của bác sĩ, như tiêm phòng cúm, sử dụng thuốc tăng cường miễn dịch trong mùa lạnh. Bởi khi bị cúm, nhiễm vi khuẩn, vi rút, không khí lạnh là một dạng stress gây khởi phát cơn cấp.
BS Hạnh cũng khuyến cáo người bệnh COPD cần phải có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, ăn đồ loãng, nóng, thức ăn mềm dễ hấp thu. Chế độ ăn cần đủ chất dinh dưỡng và bổ sung thêm nước hoa quả, trái cây, rau xanh.
Với bệnh nhân COPD, việc luyện tập phục hồi chức năng rất quan trọng. Người bệnh COPD mức độ nhẹ hoặc trung bình nên duy trì luyện tập các bộ môn như đạp xe, đi bộ, thảm lăn mức độ vừa phải từ 30-60 phút tùy theo khả năng.
Với bệnh nhân nặng có thể giảm thời gian luyện tập, hoặc có các phương pháp tập luyện khác luyện sức bền với tạ nhỏ; hoặc tập thở cơ hoành bằng cách hít sâu và thở mạnh ra hết sức, tập ho khạc đờm chủ động.
Tuy nhiên, PGS Hạnh lưu ý thời tiết lạnh mùa đông miền Bắc, bệnh nhân đặc biệt lưu ý giữ ấm, áo ấm, tất ấm, khăn quàng ấm và tuyệt đối không đi thể dục ngoài trời lúc 5 - 6 giờ sáng.
"Khi tuân thủ điều trị, kỹ thuật dùng thuốc đúng cách, dinh dưỡng đầy đủ, tiêm dự phòng vắc xin cúm, tránh xa các yếu tố nguy cơ (thuốc lá, khói bụi, khói than...) bệnh nhân COPD sẽ ổn định, giảm nguy cơ lên đợt cấp nguy hiểm. Thời tiết lạnh như hiện nay, bệnh nhân cũng cần ăn đồ nóng ấm, tuyệt đối không ăn đồ đá lạnh", PGS Hạnh khuyến cáo.
GS.TS Ngô Quý Châu, Phó Giám đốc BV Bạch Mai cho biết, tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là 4,2% và tỷ lệ mắc hen phế quản là 4,1%.
Tỉ lệ tử vong vì căn bệnh này chỉ đứng sau bệnh mạch vành, ung thư và tai biến mạch máu não với trên 3 triệu bệnh nhân tử vong mỗi năm. Đối tượng mắc thường ở tuổi từ 40 trở lên. Bệnh nhân mắc COPD nặng thường kèm theo các bệnh lý như suy kiệt, tăng huyết áp, đái tháo đường, suy tim... phải điều trị liên tục, tốn kém.
Đặc biệt, trong thời tiết lạnh của mùa đông miền Bắc, số bệnh nhân mắc căn bệnh này càng có xu hướng gia tăng, diễn biến nặng. Thế nhưng việc phát hiện sớm còn hạn chế, có tới 25 - 50% bệnh nhân COPD không được chẩn đoán đúng trước khi nhập viện điều trị và còn tỉ lệ rất lớn bệnh nhân không tuân thủ điều trị dự phòng, chỉ điều trị khi có cơn kịch phát.
Hồng Hải
Theo Dân trí
Làm thế nào để có làn môi mềm mại trong suốt mùa đông? Nhiệt độ đang giảm và độ ẩm trong không khí cũng thấp hơn, và điều đó đồng nghĩa với việc môi bắt đầu bị khô, ngứa, và nứt nẻ. Tuy nhiên, trong khi biết rõ môi nứt nẻ là như thế nào, thì bạn có thể không biết chính xác điều gì làm cho đôi môi lại bị nứt nẻ như vậy. Hóa...