Cảm phục câu chuyện chàng trai Y Tý, vượt nghèo vươn lên làm du lịch
Chàng trai Y Tý “liều mình” vay ngân hàng 50 triệu để làm du lịch
Mong muốn giữ được nét đẹp truyền thống của làng, bản quê hương, anh Ly Xá Xuy thôn Mò Phú Chải, xã Ý Tý, huyện Bát Xát đã chọn cách xây dựng homestay để khởi nghiệp nhằm truyền cảm hứng về không gian văn hóa dân tộc trên quê hương và gây dựng kinh tế gia đình.
Ly Xá Xuy ngồi trò chuyện với khách du lịch tại homestay Y Tý Clouds.
Sinh năm 1991, trong một gia đình nghèo với tuổi thơ sớm lo toan, vất vả, sau khi tốt nghiệp trường Đại học Xây dựng Hà Nội, chàng trai Ly Xá Xuy – người Hà Nhì xã Ý Tý đã trở về quê hương khởi nghiệp làm lịch cộng đồng. Rời bỏ cuộc sống nơi Thủ đô, Xuy trở về quê hương và bắt đầu xây dựng homestay.
Để thực hiện mô hình này, năm 2017, anh vay ngân hàng chính sách 50 triệu đồng, bán 2 con trâu để đầu tư số vốn liếng ít ỏi làm nên một ngôi nhà mới đúng truyền thống để du khách đến tìm hiểu và nghỉ ngơi trải nghiệm ngay trong ngôi nhà.
Một góc bên ngoài của homestay Y Tý Clouds.
Đúng ngày Quốc khánh 2/9/2018, sau 1 năm xây dựng, homestay của anh chính thức khai trương và đi vào hoạt động với cái tên “Y Tý Clouds”. Bước đầu đi vào hoạt động gặp rất nhiều khó khăn, thử thách, nhưng không vì thế mà bản thân anh giảm đi ý chí về phát triển du lịch cộng đồng. Từ những lượt khách đầu tiên với sự đóng góp ý kiến của du khách, bạn bè, gia đình anh đã chỉnh sửa, hoàn thiện và ngày càng nâng cao chất lượng dịch vụ.
Video đang HOT
Mây trắng tuyết đẹp được ngắm nhìn từ homestay Y Tý Clouds.
Mô hình homestay của Xuy được xây dựng theo kiểu nhà trình tường của người Hà Nhì được xây với 2 phòng ngủ dành cho nhiều người và một phòng ngủ riêng cùng nhà vệ sinh khép kín phục vụ được 15 đến 20 khách. Ngoài ra, Xuy còn nấu những bữa ăn mang đậm bản sắc của người Hà Nhì để phục vụ du khách khi đến tham quan nghỉ dưỡng tại đây, giúp du khách được đắm mình vào không gian văn hóa của người Hà Nhì.
View ngày trời nắng đẹp tại homestay Y Tý Clouds.
Chung quanh khu nhà, Xuy cho kè đá để làm tường bao vừa chắc chắn vừa tạo ấn tượng. Trong khuôn viên của khu homestay Xuy cho đặt một số ghế ngồi bằng gốc cây, tảng đá lạ mắt, tạo một số tiểu cảnh, trồng hoa và một số cây lấy bóng râm.v.v…. Làm nghề bằng đam mê, tự mày mò học hỏi, nhưng đến nay Ly Xá Xuy đã trở thành hướng dẫn viên du lịch khá chuyên nghiệp có thể tự tin giới thiệu cho du khách những điều thú vị về dân tộc, về quê hương.
Khách du lịch có thể ngắm nhìn mây trắng ở bất cứ đâu ở Homestay Y Tý Clouds.
Trong quá trình mở homestay, Ly Xá Xuy cũng tuyên truyền và trao đổi kinh nghiệm, một số hộ gia đình qua học tập. Việc anh mở được một số homestay tại các thôn bản để phục vụ khách du lịch đi tham quan, tăng thu nhập cho bà con. 5 năm làm du lịch, sau khi trừ hết chi phí, trung bình anh cũng thu về được khoảng 600-700 triệu đồng, tạo công ăn việc làm cho từ 5-8 lao động địa phương với mức thu nhập bình quân từ 3-8 triệu đồng/ người/ tháng.
Y Tý mùa lúa chín vàng hút hồn khách du lịch.
Con đường vào bản được nhìn từ homestay Y Tý Clouds.
Với sự nhiệt huyết của tuổi trẻ, cùng những cẩm nang về du lịch đã học hỏi được, Ly Xá Xuy mong muốn giới thiệu được văn hóa bản địa, nét riêng, độc đáo của Ý Tý cho du khách trong và ngoài nước với văn hóa, đa dạng phong phú về bản sắc với các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, bản sắc văn hóa đặc sắc của 3 dân tộc Mông, Dao, Hà Nhì cùng chung sống được tạo nên bởi những lễ hội dân gian, cùng nhiều nghi lễ tín ngưỡng tâm linh phong phú, gắn bó cùng với quá trình hình thành và phát triển của Ý Tý đã góp phần tạo nên bức tranh đa sắc mầu, ấn tượng và lôi cuốn du khách khi đến với mảnh đất sương mù.
Những homestays ẩn mình trong hàng cây và mây trắng.
Theo anh Ly Xá Xuy, thời điểm tháng 9 bắt đầu mùa săn mây, được ngắm nhìn những tầng mây trắng tinh khôi, quyến rũ. Sẽ là thời điểm khách du lịch có những bức ảnh tuyệt đẹp, đúng chốn bồng lai tiên giới.
Bữa ăn đậm chất vùng cao với cá suối, gà đồi.
Vẫn biết, còn nhiều khó khăn phía trước bởi dịch bệnh Covid-19 và kinh nghiệm trong quản lý vận hành, nhưng bằng sự đam mê và nhiệt huyết của mình, chàng trai trẻ người Hà Nhì – Ly Xá Xuy mong muốn phát triển du lịch nhưng không làm mất đi cảnh sắc thiên nhiên, văn hóa của dân tộc, không những làm thay đổi cuộc sống gia đình mình, mà còn góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa của cả cộng đồng. Anh không chỉ dám nghĩ, dám làm, khởi nghiệp thành công mô hình du lịch cộng đồng, mà còn tạo việc làm và làm thay đổi nhận thức của đồng bào dân tộc Hà Nhì nơi đây.
Hái mận máu dưới chân núi Lảo Thẩn
Những cơn mưa mùa hạ tới cũng là lúc người H'Mông thu hoạch mận máu, đặc sản của vùng cao Phìn Hồ, Y Tý.
Đầu tháng 7, vườn mận máu của gia đình anh Vàng A Hồ (26 tuổi, người H'Mông) trưởng thôn Phìn Hồ vào vụ trái chín, đỏ tím trĩu cành. Thôn Phìn Hồ nằm dưới chân núi Lảo Thẩn, ngọn núi cao 2.860 m, nơi được mệnh danh là "thiên đường săn mây" của nóc nhà Y Tý, huyện Bát Xát, cách thị xã Sa Pa khoảng 80 km về phía tây.
Anh Vàng A Hồ cho biết cho biết thôn Phìn Hồ có 78 hộ dân, người dân ở thôn trồng mận xung quanh nhà, có hộ trồng vài cây, có hộ trồng gần 100 cây. Trái mận từ lúc xanh chuyển sang chín có màu đỏ tím vào khoảng 4 tháng, lúc này người dân chuẩn bị vào vụ thu hoạch.
Cô Hầu Thị Súa, một người dân Phìn Hồ cho hay: "Mận máu là trái đặc sản của Y Tý. Khí hậu vùng cao mát mẻ cùng với thổ nhưỡng đặc thù ở Y Tý tạo điều kiện thích hợp cho cây mận máu phát triển".
Mận máu hái tại vườn ở Phìn Hồ có giá 20.000 đồng/kg, do ảnh hưởng của Covid-19 nên giá mận này giảm so với trước và còn 25.000 - 40.000 đồng/kg tùy quả to nhỏ.
Năm nay người dân Phìn Hồ được mùa mận máu. Ngoài mận máu Phìn Hồ, khắp tỉnh Lào Cai trồng rất nhiều loại mận, cho thu hoạch tùy loại từ tháng 5 đến tháng 7, như mận Tam Hoa, mận Tả Van, mận Hoàng Thu Phố. Đặc biệt, mận máu chín khi ăn sẽ có vị như lên men nên rất được ưa chuộng để ngâm rượu.
Vàng A Hồ cho hay, cây mận máu trồng và phát triển tự nhiên, ít tốn công chăm sóc. Dân bản địa gọi là "mận máu chó", do màu đỏ khi tiết ra đặc và bám chặt như màu máu. Quả chín to tròn đều, mỗi độ trái chín có hương vị khác nhau. Người dân bắt đầu thu hoạch mận từ giữa tháng 6, nhưng rộ nhất là đầu tháng 7.
Ngoài mận, người dân Phìn Hồ còn trồng xen kẽ lê. Nếu tới Lào Cai mùa hè này, du khách có dịp thưởng thức các loại trái cây đặc sản từ táo mèo, mận, đào, cho tới mắc cọp, lê.
Chị Quỳnh, một du khách đến từ miền Trung, mải mê check-in bên cây mận trĩu quả. Chị và nhóm bạn chia sẻ rằng rất thú khi vừa được thăm vườn mận tuyệt vời như thế, vừa thưởng thức và mua làm quà mang về. "Trái mận chín mềm, hơi chua nhưng thơm, giòn, mọng nước, ăn một lần là nhớ mãi".
Thôn Choản Thèn, xã Y Tý được công nhận là điểm du lịch Ngày 7/6/2021, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1926/QĐ-UBND công nhận thôn Choản Thèn, xã Y Tý, huyện Bát Xát là điểm du lịch. Choản Thèn có khung cảnh thiên nhiên thơ mộng. Đây là kết quả sau nhiều năm huyện Bát Xát vận động nhân dân địa phương bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống bản địa;...