Cách xử lý kịp thời khi bé bị đầy bụng và nôn trớ

Nếu bé bị đầy bụng và nôn thì mẹ không nên chỉ coi nhẹ mà bỏ qua. Việc chẩn đoán các vấn đề xảy ra xung quanh trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh không hề dễ.

Tuy nhiên, vẫn có một số dấu hiệu đặc trưng để giúp bố mẹ đưa ra những cách xử lý đúng đắn khi trẻ bị đầy bụng và nôn trớ.

Truyền khí và ợ hơi là một phần bình thường trong quá trình tiêu hóa của trẻ, nhưng đôi khi khí dư thừa có thể gây đầy hơi, đầy bụng và khó chịu. Một trường hợp không nghiêm trọng của tự khắc phục; tuy nhiên, nôn kết hợp với các triệu chứng này là một nguyên nhân gây lo ngại. Trong một số trường hợp nhất định, nôn có thể cho thấy bé nhà bạn cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.

Triệu chứng khi bé bị đầy bụng và nôn

Khí được tạo ra khi bé nuốt không khí trong khi ăn và uống quá nhanh. Nó cũng hình thành khi vi khuẩn trong cơ thể phá vỡ một số loại thực phẩm để tiêu hóa. Phần lớn không khí từ dạ dày bị ợ ra, nhưng một phần khác đi qua hệ thống tiêu hóa để được giải phóng dưới dạng khí.

Mặc dù vậy, các triệu chứng của khí dư thừa, đầy hơi và nôn có thể chỉ ra tác dụng phụ của thuốc đang sử dụng hoặc trẻ bị rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, trẻ sơ sinh bị khí và nôn sau khi ăn có thể do không dung nạp đường sữa.

Đôi khi khí dư thừa có thể gây đầy hơi, đầy bụng và khó chịu ở trẻ.(Ảnh minh họa)

Khi trẻ bị đầy bụng nôn trớ, trước tiên, mẹ cần phải quan sát các triệu chứng và biểu hiện thường thấy của trẻ để có thể bắt bệnh ngay khi nhận thấy dấu hiệu lạ của trẻ. Khi trẻ bị đầy bụng, trẻ thường có những dấu hiệu sau:

- Sau khi ăn khoảng 1-2 giờ, bụng bé vẫn căng tròn do đầy khí.

- Khi vỗ nhẹ vào bụng của trẻ sẽ thấy bụng phát ra âm thanh giống như tiếng trống.

- Đột nhiên thấy bé bị khó chịu, bứt rứt, quấy khóc, bỏ ăn hoặc chán ăn hơn so với bình thường.

- Bé trằn trọc khó ngủ về đêm do bụng bị đau lâm râm, ấm ách, khó chịu, lỏng bụng.

- Bé bị đi tiêu phân lỏng hoặc hơn sền sệt, xì hơi nhiều lần, đôi khi có thể bị táo bón nhiều lần trong ngày.

- Bé bị nôn trớ liên tục và bụng chướng to hơn mức bình thường. Ngoài ra, cũng có thể bé bị đầy bụng nôn trớ đi ngoài cùng một lúc.

Nguyên nhân trẻ bị đầy bụng và nôn trớ

Khi bé gặp phải tình trạng như vậy, nhiều mẹ thường trở nên bối rối và không biết nguyên nhân trẻ bị đầy bụng nôn trớ là do đâu. Trong khi đó, việc biết nguyên nhân sẽ giúp mẹ tìm được giải pháp trị chứng đầy bụng của trẻ nhanh hơn. Một số nguyên nhân khiến bé bị đầy bụng và nôn thường được đề cập đến nhiều nhất như:

- Do trẻ không dung nạp được đường lactose: Hiện tượng này xảy ra với bé bú sữa công thức do cơ thể trẻ không dung nạp được đường lactose trong các loại thực phẩm có chứa lactose, trong đó nhiều nhất là sữa. Khi cơ thể trẻ không tiết hoặc tiết nhưng không đáp ứng lượng men lactase sẽ khiến các vi khuẩn lên men tạo khí, gây nên hiện tượng đầy bụng, chướng bụng, đầy hơi, nôn trớ.

- Do chế độ ăn của mẹ: Đối với trẻ sơ sinh, trong những tháng đầu sau sinh, nguồn dinh dưỡng chủ yếu và nhiều nhất là ở sữa mẹ. Vì thế, khi trẻ sơ sinh bú mẹ có các dấu hiệu khó tiêu, chướng bụng, mẹ nên nghĩ ngay đến nguyên nhân từ chế độ ăn của mẹ. Có thể do mẹ ăn phải những đồ ăn, thực phẩm có tính hàn cao.

Việc biết nguyên nhân sẽ giúp mẹ tìm được giải pháp trị chứng đầy bụng của trẻ nhanh hơn. (Ảnh minh họa)

- Do trẻ bị thay đổi chế độ ăn đột ngột: Trong những năm đầu đời, hệ tiêu hóa của trẻ còn khá non nớt và nhạy cảm nên khi bị thay đổi chế độ ăn đột ngột sẽ khiến cho cơ thể trẻ không kịp thích nghi. Tình trạng này phổ biến nhất là trẻ đang bú sữa mẹ mà chuyển sang bú sữa công thức hoàn toàn hoặc sang ăn dặm.

- Do trẻ dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc: Khi tiếp thu một lượng thuốc kháng sinh vào đường tiêu hóa sẽ làm rối loạn hệ vi sinh tại đường ruột, bao gồm cả lợi khuẩn và hại khuẩn. Việc này sẽ gây trục trặc cho hệ tiêu hóa của trẻ, đặc biệt là tiêu chảy.

- Do trẻ bị rối loạn tiêu hóa (táo bón, tiêu chảy hoặc trào ngược dạ dày): Đặc biệt nếu bé bị trào ngược dạ dày, hơi khi sẽ bị tống theo chiều ngược lại so với thông thường. Vì thế sẽ khiến cho bé bị đầy bụng, ợ hơi, dễ bị nôn trớ.

Ngoài ra, khi bị ứ phân do táo bón sẽ mang đến điều kiện thuận lợi để các vi khuẩn yếm khí lên men tạo khí, gây tình trạng đầy hơi cho trẻ. Còn khi bị tiêu chảy, sẽ gây nên tình trạng bé bị nôn trớ liên tục bụng chướng to.

Cách xử lý kịp thời khi bé bị đầy bụng và nôn trớ

Thông thường, trẻ bị đầy bụng, chướng bụng có thể tự khỏi sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu bé bị nôn trớ liên tục và bụng chướng to, bị khó chịu, mệt mỏi thì mẹ có thể thực hiện những cách sau đây để cải thiện tình trạng:

- Hãy để bé thường xuyên ợ hơi

Một trong những cách để giảm khí cho trẻ sơ sinh là thử giữ em bé ở các tư thế khác nhau giúp loại bỏ một số không khí mà trẻ nuốt phải khi ăn. Cố gắng sử dụng các vị trí khác nhau trong khi ợ mà cảm thấy thoải mái cho cả hai mẹ con. Hãy thử một trong ba cách này để giảm khí:

Ngồi thẳng và giữ trẻ trên ngực của bạn: Ở vị trí này, cằm của bé sẽ ở trên vai bạn trong khi bạn dùng tay đỡ chúng. Nhẹ nhàng vỗ nhẹ vào lưng bé.

Giữ trẻ sơ sinh ngồi lên trên đầu gối hoặc trong lòng của bạn: Ở vị trí này, bạn sẽ nhẹ nhàng nâng đỡ đầu và ngực của bé bằng cách giữ cằm. Đặt gót bàn tay lên ngực em bé, hãy cẩn thận giữ cằm của em bé và không phải cổ họng của chúng. Mặt khác, vỗ nhẹ vào lưng bé.

Đặt em bé úp mặt vào lòng: Ở vị trí này, hỗ trợ đầu của bé và đảm bảo rằng nó cao hơn ngực của chúng. Vỗ nhẹ lưng bé.

Cách vỗ ợ hơi cho bé khi bé bị đầy bụng. (Ảnh minh họa)

- Điều chỉnh vị trí cho ăn

Trong khi bú bình hoặc cho con bú, hãy điều chỉnh tư thế bú của bé để tránh bụng bé bị đầy hơi. Giữ đầu của bé cao hơn dạ dày của bé.

Tư thế này giúp sữa di chuyển xuống đáy dạ dày và không khí lên đỉnh giúp bé ợ hơi dễ dàng hơn. Bạn cũng có thể sử dụng gối đỡ sơ sinh chuyên dụng để cung cấp hỗ trợ và đưa nhẹ bình sữa lên để không có bọt khí trong núm vú.

- Cẩn thận về thực phẩm khi sử dụng

Trẻ bị chướng bụng đầy hơi nên ăn gì? Để giúp trẻ giảm đầy bụng và nôn trớ, mẹ nên tránh sử dụng các loại thực phẩm có thể gây ra thêm khí. Một số loại nước ép trái cây có chứa sorbitol hoặc rượu đường mà em bé không thể hấp thụ, gây ra khí gas. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn để nhận được lời khuyên về các chất dinh dưỡng cần thiết.

Nếu bạn đang cho con bạn bú mẹ trực tiếp, những thực phẩm bạn đã ăn cũng có thể khiến bé bị ngấy hoặc ảnh hưởng đến tiêu hóa của bé nên hãy thật cẩn thận khi nạp vào. Nếu bạn cho bé uống sữa công thức, bạn có thể thử chuyển đổi nhãn hiệu sữa khác. Một số thương hiệu sữa có khả năng ngăn chặn khí rất tốt.

Bé sẽ ngủ ngon hơn khi được xử lý đầy bụng, ợ hơi. (Ảnh minh họa)

Khi nào cần phải đưa bé đến gặp bác sĩ?

Hầu hết trẻ sơ sinh bị đầy bụng đều là điều bình thường. Trong một số trường hợp hiếm gặp, các vấn đề nghiêm trọng hơn của đường tiêu hóa cũng có thể gây ra khí. Bạn nên liên hệ với bác sĩ ngay lập tức nếu trẻ gặp bất kỳ điều sau đây:

- Bé bị đầy bụng và nôn liên tục, không đi đại tiện hoặc có máu trong phân.

- Bé cáu gắt, khó chịu, không dỗ dành được, bác sĩ có thể kiểm tra để loại trừ bất kỳ vấn đề nào.

- Trẻ sốt cao, nếu nhiệt độ của bé là 38C hoặc cao hơn, bé có thể bị nhiễm trùng.

- Nôn ra chất lỏng màu xanh lá cây hoặc màu xanh lá cây, màu vàng tươi, máu, hoặc màu nâu giống như bã cà phê (có thể là dấu hiệu của máu trộn với axit dạ dày).

- Nếu bé nhỏ hơn ba tháng tuổi và bị sốt, hãy đưa chúng đến bác sĩ ngay lập tức.

Trong những trường hợp hiếm hoi, một số triệu chứng nhất định khi bé bị đầy bụng và nôn có thể chỉ ra một vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Nếu em bé của bạn đang gặp vấn đề này cùng với các triệu chứng khác nghiêm trọng hơn, hãy nhờ bác sĩ kiểm tra ngay.