Cách ông Trump có thể định hình lại chính sách và chính trị Mỹ năm 2025

Ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ với những kế hoạch táo bạo về thuế quan, nhập cư và đối ngoại.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo những chính sách này có thể gây tác động tiêu cực đến nền kinh tế Mỹ và vai trò lãnh đạo toàn cầu của Washington.

Ông Donald Trump phát biểu tại Maryland, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Theo hãng thông tấn Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ), sau khi đắc cử nhiệm kỳ thứ hai và chuẩn bị trở lại Nhà Trắng, ông Trump đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc thực hiện các cam kết tranh cử của mình. Với lời hứa sẽ cải thiện đời sống của người dân Mỹ ngay từ ngày đầu tiên nhậm chức vào 20/1/2025, Tổng thống đắc cử Trump đang đặt ra một chương trình nghị sự đầy tham vọng trên nhiều lĩnh vực.

Trong lĩnh vực kinh tế, một trong những ưu tiên hàng đầu của ông Trump là giải quyết vấn đề lạm phát và giá cả cao. Tại buổi lễ vinh danh ông là Nhân vật của năm do Tạp chí Time bình chọn vào ngày 12/12 tại New York, ông Trump tuyên bố người dân Mỹ “sẽ sớm có đủ khả năng mua thực phẩm”. Tuy nhiên, theo nhận định của Ed Hirs, chuyên gia nghiên cứu năng lượng tại Đại học Houston, kế hoạch áp thuế 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada của ông Trump có thể khiến giá cả tăng cao hơn.

Với tổng giá trị thương mại và đầu tư lên tới 1,8 nghìn tỷ USD mỗi năm giữa ba nước, việc tăng thuế sẽ tác động trực tiếp đến người tiêu dùng Mỹ, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng khi mà Mỹ nhập khẩu khoảng 4 triệu thùng dầu mỗi ngày từ Canada.

Về chính sách nhập cư, ông Trump cam kết sẽ cải tổ toàn diện thông qua các biện pháp như trục xuất hàng loạt người nhập cư không giấy tờ và chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh. Tuy nhiên, theo chuyên gia Hirs, chính sách này có thể gây ra những tác động tiêu cực đến nền kinh tế Mỹ do thiếu hụt lao động trong nhiều ngành nghề, đặc biệt là các công việc chân tay như chăm sóc bãi cỏ, rửa bát đĩa tại nhà hàng hay làm việc tại các mỏ dầu trong điều kiện nhiệt độ lên tới 48 độ C.

Trong quan hệ với Trung Quốc, mặc dù ông Trump bày tỏ mong muốn cải thiện mối quan hệ với Bắc Kinh và gọi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là “bạn” hay “một người tuyệt vời”, nhưng kế hoạch áp thuế từ 60% đến 100% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có thể châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại mới.

Kinh nghiệm từ nhiệm kỳ đầu của ông Trump cho thấy, điều này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cả hai nền kinh tế và thương mại toàn cầu, như việc Trung Quốc ngừng nhập khẩu ngũ cốc từ Mỹ đã khiến nông sản Mỹ chất đống trong suốt hai năm.

Về chính sách đối ngoại, ông Trump phải đối mặt với nhiều thách thức quan trọng, trong đó có cuộc xung đột Nga – Ukraine và giao tranh giữa Israel với các lực lượng khác nhau ở Trung Đông. Với tư cách là đồng minh thân cận của Israel và là người đầu tiên công nhận quyền kiểm soát của Israel đối với Cao nguyên Golan, cách ông Trump xử lý vấn đề Gaza sẽ được theo dõi chặt chẽ, đặc biệt là trong bối cảnh có hơn 45.000 người Palestine đã thiệt mạng. Đồng thời, ông Trump cũng bày tỏ mong muốn đàm phán với cả Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky để chấm dứt cuộc chiến đã kéo dài gần ba năm.

Về vấn đề biến đổi khí hậu, mặc dù ông Trump tỏ ra hoài nghi và gọi đây là “sự lừa dối của đảng Dân chủ”, việc hủy bỏ Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) – dự kiến giảm 40% lượng khí thải của Mỹ vào năm 2030 với khoản đầu tư hơn 300 tỷ USD – có thể gặp khó khăn do nhiều khu vực của đảng Cộng hòa đã bắt đầu thực hiện các dự án năng lượng sạch. Theo chuyên gia Hirs, khoảng 80% chi tiêu cho IRA tập trung ở các khu vực của đảng Cộng hòa, do đó việc rút lại các khoản đầu tư này có thể gây tác động nghiêm trọng đến kinh tế địa phương.

Tóm lại, thành công của Trump trong việc thực hiện các chính sách trên sẽ được đánh giá rõ ràng hơn vào cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2026, khi cử tri Mỹ một lần nữa quyết định cấu trúc quyền lực giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ tại Quốc hội. Với những thách thức đang đặt ra, nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump hứa hẹn sẽ có nhiều biến động đáng chú ý trong chính trường Mỹ.