Cách điện ảnh Hàn Quốc phục hồi nhanh giữa đại dịch
Hàn Quốc thuộc nhóm quốc gia có nền điện ảnh phát triển hàng đầu châu Á. Thành tích có được là nhờ sự đầu tư bài bản và có chiều sâu của chính phủ.
Đại dịch Covid-19 bùng phát để lại hậu quả nghiêm trọng ở nhiều lĩnh vực, trong đó có nền công nghiệp điện ảnh. Việc hạn chế tụ tập nơi đông người một mặt khiến các đoàn phim phải tạm dừng sản xuất, rạp chiếu phim buộc phải đóng cửa. Mặt khác, dịch bệnh cũng tạo ra tâm lý ngần ngại nơi khán giả khi cân nhắc việc tới rạp xem phim.
Khi Hollywood, Bollywood và nhiều nền điện ảnh lớn mãi loay hoay với bài toán tìm thời điểm và kênh lý tưởng để phát hành phim mới, nền công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc đã bước đầu hồi phục bằng chùm phim ăn khách công phá phòng vé châu Á.
Chiến lược đầu tư bài bản và có chiều sâu
Năm 2020, Parasite của đạo diễn Bong Joon Ho làm nên lịch sử khi trở thành phim Hàn Quốc đầu tiên chiến thắng tại Oscar. Parasite cũng là bộ phim nói tiếng nước ngoài đầu tiên giành giải Phim xuất sắc.
Thành công là kết quả từ sự đầu tư bài bản và có chiều sâu của chính phủ và các công ty lớn vào ngành công nghiệp điện ảnh. Trong cuộc với phỏng vấn với Zing vào tháng 2, ông Jung Tae Sun, Tổng giám đốc CJ HK Entertainment, cho biết để bồi đắp nguồn nhân lực, Cục Điện ảnh Hàn Quốc thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn và dài hạn.
Ông Jung Tae Sun, Tổng giám đốc CJ HK Entertainment. Ảnh: Bá Ngọc.
Đối tượng chính của các khóa học là đội ngũ hoạt động trong ngành điện ảnh, từ đạo diễn, diễn viên, biên kịch tới nhân viên hậu trường… Bên cạnh đó, các cá nhân ưu tú cũng được tạo điều kiện đi tham quan, học hỏi tại kinh đô điện ảnh Hollywood và các quốc gia có nền điện ảnh phát triển khác.
Cùng với chính sách hỗ trợ của chính phủ là sự đầu tư về vốn từ nhiều doanh nghiệp lớn của Hàn Quốc cho ngành điện ảnh. Theo lời ông Jung, các tập đoàn kinh tế không ngần ngại đầu tư số tiền lớn để sản xuất các phim bom tấn hay tác phẩm có đề tài hay và cách tiếp cận mới mẻ.
Đây không chỉ là bài toán kinh doanh – đầu tư vào đâu và đầu tư thế nào để mang lại hiệu quả. Sự đầu tư bài bản còn phản ánh tham vọng đưa điện ảnh Hàn Quốc sánh vai với các cường quốc điện ảnh lớn trên thế giới của các ông lớn ngành thương nghiệp.
Phim điện ảnh Hàn làm ra không chỉ trình chiếu phục vụ khán giả mà còn gửi đi tham dự cũng như tranh giải tại nhiều liên hoan phim quốc tế lớn nhỏ. Đây cũng là một cách để các nhà làm phim Hàn cọ xát và học hỏi kinh nghiệm từ bạn bè quốc tế.
Nhờ vậy, trong hai thập kỷ qua, từ một nền điện ảnh nổi tiếng với những phim tình cảm hài nhẹ nhàng, Hàn Quốc đã ghi dấu ấn với bạn bè năm châu bằng những tác phẩm đa dạng trong đề tài cũng như phong cách thể hiện.
Hồi phục nhanh trong hoàn cảnh Covid-19
Ảnh hưởng của Covid-19 tới điện ảnh Hàn Quốc là không thể phủ nhận. Theo thống kê của Hiệp hội Điện ảnh Hàn Quốc, chỉ có hơn 1,5 triệu vé xem phim được bán ra trên toàn lãnh thổ Hàn Quốc vào tháng 5 – giảm 11,3 lần so với con số 17 triệu vé của tháng 1. Thế nhưng, đây vẫn là tín hiệu hồi phục so với 970.000 vé bán ra hồi tháng 4.
Hàn Quốc thuộc nhóm quốc gia có nền điện ảnh phục hồi với tốc độ nhanh giữa bối cảnh dịch bệnh chưa được kiểm soát. Từ nửa cuối tháng 6, rạp chiếu phim tại Hàn Quốc đã liên tiếp xuất hiện những kỷ lục phòng vé mới.
Peninsula là bộ phim mang hy vọng “hồi sinh” phòng vé châu Á giữa mùa dịch. Ảnh: Lotte Entertainment.
Bộ phim sinh tồn đề tài xác sống #Alive có sự góp mặt của Yoo Ah In và Park Shin Hye đại thắng khi ra rạp từ 24/6. Theo thống kê của Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc, bộ phim thu hút 204.071 lượt khán giả tới rạp trong ngày đầu ra mắt.
#Alive cũng là phim có lượt người xem trong ngày chiếu đầu tiên cao thứ hai tại Hàn Quốc 6 tháng đầu năm 2020, chỉ thua The Man Standing Next của Lee Byung Hun.
Chưa đầy một tháng sau, Peninsula – hậu truyện của tác phẩm ăn khách Train to Busan – ra mắt. Theo Korea Herald, Peninsula bán được 350.000 vé trong ngày đầu ra mắt tại quê nhà, trở thành phim có lượng vé bán ra trong ngày khởi chiếu cao nhất tại Hàn Quốc trong năm 2020.
Điều đáng nói, vào thời điểm nhạy cảm khi đại dịch chưa được kiểm soát, Peninsula đã xô đổ kỷ lục về lượng vé bán ra trong ngày khởi chiếu mà phim của Lee Byung Hun từng đạt được hồi đầu năm khi mọi hoạt động vẫn ở trạng thái bình thường.
Contents Panda hồi cuối tháng 7 đã thống kê doanh thu toàn cầu của Peninsula trong tuần đầu công chiếu là 20,82 triệu USD. Phim thu hút 3 triệu lượt khán giả tới rạp sau hai tuần. Theo thống kê của IMDb, con số doanh thu phòng vé toàn cầu của Peninsula hiện tại là 35,81 triệu USD với hơn 1 triệu USD từ thị trường Bắc Mỹ.
Deliver Us From Devil là tác phẩm nội địa cán mốc 2 triệu người xem nhanh nhất mùa phim hè 2020 tại Hàn Quốc. Ảnh: CJ Entertaiment.
Từ 29/7, chuỗi chiến thắng của phim Hàn tại phòng vé giữa đại dịch tiếp nối với Steel Rain 2: Summit. Hậu truyện của bộ phim Hàn ăn khách Steel Rain đã soán ngôi Peninsula, trở thành tựa phim ăn khách nhất tại phòng vé nội địa chỉ sau hai tuần ra mắt.
Tới 4/8, Steel Rain 2: Summit bán được tổng cộng 1,02 triệu vé, thu về 7,03 triệu USD. Theo thống kê của IMDb, doanh thu phòng vé toàn cầu của bộ phim hiện tại là 12,33 triệu USD.
Cuối tháng 8, bộ phim Deliver Us From Devil với sự góp mặt của tài tử Hwang Jung Min gây ấn tượng với 26,5 triệu USD doanh thu sau 11 ngày ra mắt. Trước đó, từ 5/8 tới 8/8, bộ phim đã mang về cho nhà sản xuất 10,6 triệu USD từ tiền bán vé.
Ngày 22/8, Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc thông báo Deliver Us From Devil đã thu hút 4 triệu lượt khán giả tới rạp thưởng thức. Bộ phim cũng vượt mặt Peninsula, trở thành tác phẩm nội địa cán mốc 2 triệu người xem nhanh nhất mùa phim hè 2020 tại Hàn Quốc.
Sự thật, không phải tất cả tác phẩm thuộc chùm phim Hàn thành công rực rỡ thời gian qua đều có chất lượng nghệ thuật cao. Điển hình, dù được mệnh danh là bom tấn giúp phòng vé “hồi sinh” giữa mùa dịch, Peninsula đã gây thất vọng cho giới phê bình và khán giả. Bom tấn bị nhận xét là cái xác không hồn với nội dung khiên cưỡng, nhân vật không ấn tượng và cốt truyện phi lý, nhạt nhòa.
Tới tháng 9, #Alive được phát hành trực tuyến trên nền tảng Netflix. Trái với kỳ vọng của khán giả, bom tấn từng thu hút hơn 204 nghìn khán giả trong ngày công chiếu là một tác phẩm dài dòng với nhiều tình tiết phi lý.
Nhờ đâu điện ảnh Hàn nhanh chóng hồi phục?
Dù chóng nở, sớm tàn, không thể phủ nhận cả #Alive và Peninsula đã thành công trong việc thổi làn gió mới vào tình hình đìu hiu của phòng vé Hàn Quốc nói riêng và châu Á nói chung giữa đại dịch. Tung ra các tựa phim kinh phí lớn giữa lúc phòng vé đìu hiu khán giả là một quyết định liều lĩnh của các nhà phát hành.
Tuy nhiên, sự liều lĩnh lại trở thành quyết định thức thời. Không phải cạnh tranh vất vả với các tựa phim Hollywood, lại vừa vặn thỏa mãn “cơn khát” các sản phẩm giải trí của khán giả sau thời gian dài chôn chân trong nhà để ngăn chặn dịch bệnh lây lan, các tựa phim Hàn ra mắt từ tháng 6 tới tháng 8 đều nhanh chóng gặt hái thành công.
Dù thành công ngày mới ra mắt, nhưng #Alive bị chê dở và nhạt khi phát hành trực tuyến. Ảnh: IMDb.
Đóng góp vào thành công chung của điện ảnh Hàn Quốc thời đại dịch không chỉ là sự thức thời của nhà phát hành hay lòng ủng hộ nhiệt tình của khán giả. Thành công chung còn có sự đóng góp của những chính sách kịp thời của chính phủ trong việc tạo ra không gian thưởng thức nghệ thuật an toàn cho khán giả và san sẻ gánh nặng kinh tế với nhà đầu tư và hệ thống rạp chiếu.
Ngày 15/3, Yonhap đưa tin Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc ban hành bộ quy định chi tiết áp dụng cho các rạp chiếu phim và khán giả giữa đại dịch Covid-19. Trước đó, hồi tháng 2, chính quyền Hàn Quốc cũng đưa ra những biện pháp kích cầu ngành công nghiệp điện ảnh.
Theo The Hollywood Reporter, trung tâm của các chính sách này là quyết định miễn giảm cho hệ thống các rạp chiếu phim lớn khoản tiền đóng góp vào quỹ phát triển điện ảnh Hàn Quốc.
Luật hiện hành yêu cầu các rạp chiếu phim trích 3% doanh thu bán vé để ủng hộ quỹ phát triển điện ảnh của Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc. Trung bình, mỗi năm quỹ này nhận tổng số tiền đóng góp khoảng 45 triệu USD. Quyết định miễn trừ được áp dụng từ tháng 2.
Bên cạnh đó, chính phủ cũng đưa ra nhiều biện pháp hỗ trợ dành cho nhà sản xuất và đơn vị phát hành. Cụ thể, sẽ có 20 bộ phim buộc phải hoãn hoặc hủy kế hoạch phát hành trong quý I vì dịch bệnh được chính phủ trợ cấp một phần kinh phí quảng bá.
Chính phủ cũng sẽ chọn ra 20 dự án phim khác buộc phải hoãn ghi hình vì dịch bệnh. Các đơn vị chịu trách nhiệm sản xuất các phim này sẽ nhận được một khoản kinh phí hỗ trợ khi quay trở lại sản xuất.
Ở cấp độ cá thể, khoảng 400 nhà làm phim bị mất việc hoặc không tìm được dự án mới do ảnh hưởng của Covid-19 sẽ được chính phủ tạo điều kiện để tham gia các khóa đào tạo việc làm miễn phí.
Người đứng sau những thây ma cử động
Biên đạo múa là thành phần không thể thiếu đối với các bộ phim xác sống. Họ sẽ hướng dẫn các diễn viên thể hiện hình ảnh zombie một cách chân thực thông qua chuyển động cơ thể.
Trong những năm gần đây, phim zombie của Hàn Quốc giành được khá nhiều sự chú ý từ khán giả nhờ vào thành công của Kingdom hay các bộ phim điện ảnh như Dạ quỷ, Train to Busan, #Alive và mới đây nhất là Peninsula.
Trailer Peninsula
Theo Korea JoongAng Daily, ngoài kịch bản, diễn xuất của các ngôi sao chính, phần thể hiện (chuyển động cơ thể, điệu bộ, cử chỉ...) của các xác sống ở loạt phim trên cũng là yếu tố cần được quan tâm. Để zombie sinh động và có hồn, bên cạnh việc hóa trang, ê-kíp sản xuất còn cần đến một biên đạo múa. Họ sẽ là người sáng tạo và tính toán tất cả động tác của binh đoàn thây ma.
"Vũ điệu" của zombie
Run rẩy, duỗi tay về phía trước, uốn cong chân, uốn cong phần thân trên, chộp lấy tay nắm cửa, rồi lại run rẩy dữ dội hơn - đó là loạt hành động đòi hỏi cơ thể linh hoạt, mềm dẻo mà một zombie có tên Sang Chul (Lee Hyun Wook) đã thực hiện lúc xâm nhập vào nhà của nhân vật Joon Woo (Yoo Ah In) trong phim #Alive.
Nam diễn viên Lee Hyun Wook không thể mường tượng ra mọi bước đi và chuyển động cơ thể cho nhân vật của mình. Ye Hyo Seung - một vũ công dày dặn kinh nghiệm - chính là "cha đẻ" của "vũ điệu" đó. Yoo Ah In đã phát hiện ra tài năng của Ye Hyo Seung khi thưởng thức một buổi biểu diễn của anh. Sau đó, tài tử giới thiệu chàng vũ công họ Ye với đạo diễn Cho Il Hyung.
Ye Hyo Seung là "cha đẻ" của các "vũ điệu zombie" ở #Alive.
Tuy là lần đầu tiên làm biên đạo cho các diễn viên đóng vai xác sống ở #Alive, song Ye Hyo Seung tỏ ra khá tự tin. Điều này xuất phát từ kiến thức và kinh nghiệm làm việc của anh.
Ye Hyo Seung từng theo học chuyên ngành nhảy hiện đại và hiện là người đứng đầu Blue Poet Dance Theater. Trước đó, anh từng làm việc liên quan đến múa và ba lê tại Bỉ, Pháp. Anh còn từng tham gia biên đạo cho lễ bế mạc Thế vận hội Mùa đông Sochi (2014).
Ye Hyo Seung đã dành rất nhiều thời gian nghiên cứu và thiết kế ra "vũ điệu" riêng cho binh đoàn xác sống ở #Alive.
"Vũ điệu đó chính là bước đầu tiên để khán giả chìm đắm vào câu chuyện", anh nói. Theo chàng vũ công này, bí quyết quan trọng để các zombie có thể có được những bước đi, chuyển động mượt mà và chân thực là kiểm soát hơi thở.
Yoo Ah In đã tìm ra một biên đạo tài năng cho binh đoàn xác sống trong bộ phim của mình.
Ye Hyo Seung thuật lại các động tác cơ bản của quá trình biến thành zombie: "Đầu tiên, hơi thở của bạn (các diễn viên hóa thân thành xác sống) phải trở nên nặng nề như thể các tế bào dị thường trong cơ thể đang va đập vào nhau. Sau đó, bạn phải run rẩy dữ dội. Cuối cùng, cơ thể phải vặn vẹo, gập hoặc xoắn lại một cách dị thường. Chỉ khi bạn đi theo đúng trình tự này, cả quá trình biến đổi mới có thể trở nên tự nhiên".
Trong số hàng trăm xác sống xuất hiện ở #Alive, có khoảng 10 zombie được trao cho vai trò trung tâm. Theo đó, 10 diễn viên tương ứng sẽ tiếp nhận khóa huấn luyện kéo dài khoảng một tháng. Trong quãng thời gian ấy, họ phải học cách chuyển động sao cho giống một thây ma.
Ye Hyo Seung đã tham khảo nhiều tài liệu và xem hàng chục bộ phim kinh dị, xác sống để hoàn thành nhiệm vụ sáng tạo "vũ điệu" cho các thây ma ở #Alive. Nếu như nhiều tác phẩm khác chủ yếu để binh đoàn zombie "tung hoành" dưới màn đêm thì thời gian hoạt động của xác sống ở #Alive đa phần là vào ban ngày. Do đó, động tác, cử chỉ, điệu bộ của các thây ma càng phải chuẩn chỉnh và rõ ràng, không thể làm qua loa.
Tùy vào từng tình huống, các zombie sẽ được hướng dẫn "vũ điệu" phù hợp.
Tùy vào từng tình huống, Ye Hyo Seung sẽ nghĩ ra "vũ điệu" phù hợp cho các zombie.
Biên đạo múa - nhân vật không thể thiếu phía sau các zombie
Không chỉ #Alive, nhiều bộ phim xác sống khác cũng chiêu mộ biên đạo múa riêng cho các zombie. Jeon Young là biên đạo quen mặt với nhiều đạo diễn phim xác sống, cũng là người dẫn đầu trào lưu tạo nên "thây ma kiểu Hàn". Tài năng của Jeon đã được chứng minh qua loạt tác phẩm như Train to Busan của đạo diễn Yeon Sang Ho hay Rampant của đạo diễn Kim Sung Hoon.
Bằng những "vũ điệu" đặc biệt, có sự tính toán tỉ mỉ, Jeon Young cùng với một biên đạo dày dặn kinh nghiệm khác là Park Jae In đã góp phần tạo nên sức hút, sức lan tỏa trên toàn cầu cho bom tấn truyền hình của Netflix - Kingdom.
Biên đạo múa là người không thể thiếu trong quá trình tạo nên những zombie chân thực và sinh động.
Jeon còn tiếp tục góp mặt vào hậu truyện Train to Busan - Peninsula - vừa ra rạp vào hồi giữa tháng 7 với vai trò quen thuộc.
Các biên đạo múa đôi khi không chỉ đảm nhận nhiệm vụ thiết kế "vũ điệu" cho các zombie mà còn tự mình hóa thân thành một thây ma nào đó. Ye Hyo Seung - biên đạo của #Alive - đã thực hiện một số động tác do chính anh sáng tạo ra - khi được trao một vai quần chúng (xác sống) trong phim.
Tại sao zombie trong các bộ phim truyền hình và điện ảnh Hàn Quốc lại có 'vũ đạo' giống hệt như K-Pop? Trái với suy nghĩ của nhiều người, vũ đạo không chỉ quan trọng đối với ngành công nghiệp âm nhạc Hàn Quốc - nó còn là một phần của ngành công nghiệp phim ảnh. Hãy tưởng tượng zombie nhảy giống các idol K-Pop. Vũ đạo tuyệt vời là một trong những điểm định hình lên ấn tượng K-Pop đối với khán giả trên...