Cách bang Ấn Độ ‘làm phẳng đường cong’ Covid-19

Trong vài giờ, Sheeba T.M. đã thu thập xong thông tin về sức khỏe và sinh hoạt của hơn 50 người, thậm chí con số này từng lên đến 200.

Sheeba T.M. nằm trong số hơn 30.000 nhân viên y tế ở bang Kerala, tây nam Ấn Độ, đang nỗ lực ứng phó mạnh mẽ với Covid-19. Họ đặt một loạt câu hỏi cho người dân như sức khỏe thế nào, tâm trạng ra sao, hoặc có thiếu thực phẩm hay không. Những biện pháp khác bao gồm thúc đẩy xét nghiệm, truy dấu tiếp xúc, cách ly lâu hơn, xây hàng nghìn nhà tạm trú cho người nhập cư, phát hàng triệu bữa ăn cho người nghèo.

Mặc dù là bang đầu tiên của Ấn Độ ghi nhận người nhiễm nCoV hồi cuối tháng một, số ca nhiễm mới tại Kerala trong tuần đầu tiên của tháng 4 đã giảm 30% so với tuần trước đó. Bang này cũng chỉ báo cáo hai người chết, trong khi 52% bệnh nhân đã bình phục, tỷ lệ cao hơn những nơi khác tại Ấn Độ.

“Cách tiếp cận của Kerala hiệu quả bởi chúng vừa nghiêm khắc, vừa nhân văn. Việc tích cực xét nghiệm, cách ly, truy dấu và điều trị đã giúp kiềm chế dịch bệnh”, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm Shahid Jameel, giám đốc quỹ y tế Wellcome Trust ở Ấn Độ, nhận định.

Nhân viên y tế lấy mẫu tại một trạm xét nghiệm Covid-19 lưu động ở thành phố Kochi, bang Kerala, Ấn Độ hôm 6/4. Ảnh: AFP.

Nổi tiếng với hệ thống sông ngòi yên bình và dịch vụ y tế phát triển, Kerala đón hơn một triệu du khách mỗi năm. 1/6 trong số 33 triệu người đang sinh sống tại bang này cũng là người nước ngoài. Do vậy, số lượng người nước ngoài nhập cảnh là thách thức lớn với Kerala khi Covid-19 bùng phát.

Quá trình giám sát y tế tại các sân bay của bang sớm được thắt chặt. Hành khách từ 9 quốc gia, bao gồm những “điểm nóng” nCoV như Iran và Hàn Quốc, phải cách ly tại nhà từ ngày 10/2, hai tuần trước khi chính phủ Ấn Độ ban hành mệnh lệnh tương tự trên toàn quốc. Các cơ sở cách ly tạm thời được thiết lập để cung cấp nơi cư trú cho du khách và người nước ngoài.

Henk Bekedam, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Ấn Độ, đánh giá phản ứng nhanh chóng của bang Kerala xuất phát từ “sự đầu tư và kinh nghiệm” của họ trong việc chuẩn bị cho tình huống khẩn cấp. K.K. Shailaja, người đứng đầu cơ quan y tế Kerala, cho biết 6 bang khác đã liên lạc với họ để xin lời khuyên. Tuy nhiên, bài học từ Kerala có thể không dễ nhân rộng tại những khu vực khác ở Ấn Độ.

Chính quyền Kerala lâu nay đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục cộng đồng và chăm sóc sức khỏe toàn dân. Đây là bang có tỷ lệ biết chữ cao nhất Ấn Độ. Người dân cũng được hưởng lợi từ hệ thống y tế cộng đồng hoạt động hiệu quả nhất cả nước. Sức mạnh của hệ thống này giúp Kerala tăng cường xét nghiệm, dù chính quyền trung ương cho rằng việc xét nghiệm hàng loạt không khả thi tại một quốc gia như Ấn Độ.

Vào tuần đầu tiên của tháng 4, Kerala đã tiến hành hơn 15.000 xét nghiệm nCoV. Trong khi đó, Andhra Pradesh, bang đông dân hơn với số lượng ca nhiễm tương tự, chỉ đạt gần 8.000 xét nghiệm. Bang Tamil Nadu, nơi ghi nhận số bệnh nhân hơn gấp đôi Kerala, tiến hành hơn 12.700 xét nghiệm.

Kerala cũng tiên phong trong việc triển khai xét nghiệm nhanh. Giới chức cho biết họ sẽ tiếp tục sử dụng kit xét nghiệm nhanh tại những “điểm nóng” để giám sát tình trạng lây lan virus trong cộng đồng. Tuần trước, Kerala bắt đầu thiết lập trạm xét nghiệm lưu động, giúp giảm nhu cầu đồ bảo hộ cho nhân viên y tế.

Trước khi Ấn Độ áp lệnh phong tỏa toàn quốc khiến nhiều địa phương gặp khó khăn, chính quyền Kerala đã tung gói hỗ trợ kinh tế trị giá 2,6 tỷ USD nhằm đối phó đại dịch. Họ cung cấp bữa trưa cho học sinh, liên lạc với các nhà mạng để tăng dung lượng Internet, cam kết trả trước hai tháng lương hưu cho người dân.

Tuy nhiên, công tác chống dịch của Kerala vẫn còn một số lỗ hổng. Bang này từng hứng chỉ trích vì cho phép tổ chức một lễ hội địa phương với hàng nghìn người tham dự hồi đầu tháng 3. Amar Fettle, quan chức phụ trách các trường hợp y tế khẩn cấp của bang, cũng thừa nhận họ vẫn cần cải thiện nhiều khía cạnh, như cách biệt cộng đồng trong các khu chợ hay thực hiện phong tỏa.

“Chúng tôi hy vọng về điều tốt đẹp nhất và lên kế hoạch cho trường hợp tồi tệ nhất”, Shailaja cho hay, đồng thời cảnh báo đại dịch tại Kerala vẫn chưa kết thúc. “Giờ đây, đường cong đã được làm phẳng, nhưng chúng tôi không thể dự đoán điều gì sẽ xảy ra vào tuần tới”.

Chính quyền Kerala cũng từng để lọt vài trường hợp. Một cặp vợ chồng địa phương trở về từ Italy hồi cuối tháng 2 không khai báo với giới chức y tế đã gây ra tình trạng báo động. Vào thời điểm được phát hiện, họ đã tham gia một số buổi tụ tập và di chuyển nhiều nơi. Chính quyền đã phải truy vết gần 900 người liên quan và đưa đi cách ly.

Robin Thomas, con rể của cặp vợ chồng, người cũng trở về từ Italy, dương tính với nCoV. Vợ anh và ông bà của cô này cũng nhận kết quả tương tự. Thomas cho biết ngoài sự chăm sóc tận tình, đội ngũ nhân viên y tế còn giúp gia đình anh vượt qua sự kỳ thị của cộng đồng. “Nhiều người lên mạng xã hội và đổ lỗi cho chúng tôi, trong khi những người tư vấn thường xuyên gọi điện đến để củng cố niềm tin”, người đàn ông 34 tuổi kể lại.

Thomas và vợ đã bình phục. Ông bà của người vợ, một người 88 tuổi và một người 93 tuổi, cũng được xuất viện tuần trước.

“Chúng tôi vô cùng lo lắng về họ và từng nghĩ rằng họ có khả năng không thể sống sót. Nhưng ngay cả khi ông của vợ tôi bị bệnh tim, các bác sĩ vẫn nói rằng họ sẽ tiếp tục cố gắng”, Thomas cho hay.

Ánh Ngọc