Các nước Phương Tây quan ngại về chương trình phát triển hạt nhân của Iran
Ngày 28/12, Mỹ cùng Anh, Pháp và Đức đã bày tỏ quan ngại trước việc Iran đang tăng lượng urani làm giàu ở mức 60% sau vài tháng chững lại, căn cứ vào báo cáo do Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế ( IAEA) công bố mới đây.
Các máy ly tâm tại cơ sở hạt nhân Natanz, Iran. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trong tuyên bố chung, Mỹ cùng các quốc gia phương Tây cho rằng việc Iran tăng mức độ làm giàu urani lên 60% là “bước leo thang mới nghiêm trọng hơn trong chương trình phát triển hạt nhân của Iran và không thể biện minh là vì mục đích dân sự”.
Tuyên bố trên được đưa ra chỉ 2 ngày sau khi IAEA công bố báo cáo cho biết Iran “đã tăng sản lượng urani được làm giàu ở cấp độ cao, sau một thời gian giảm sản lượng từ giữa năm 2023″.
Video đang HOT
Theo báo báo, từ cuối tháng 11, Iran đã tăng lượng urani làm giàu 60% lên khoảng 9kg/tháng, tăng 3kg so với hồi tháng 6 và quay trở về mức sản lượng của nửa đầu năm 2023. Hồi tháng 6, Iran thông báo về các cuộc đàm phán gián tiếp với Mỹ và nêu điều kiện giảm tốc chương trình làm giàu urani. Sau đó, vào tháng 8, khi hai nước đạt được thỏa thuận trao đổi tù nhân, Iran cam kết không làm giàu ở mức trên 60% và hợp tác với các thanh sát viên của IAEA. Đổi lại, Washington sẽ không siết chặt các lệnh trừng phạt kinh tế với Iran, dỡ bỏ phong tỏa đối với tài sản trị giá hàng tỷ USD ở nước ngoài của Iran với điều kiện số t.iền này chỉ được dùng vào mục đích nhân đạo.
Cấp độ làm giàu 60% thấp hơn mức 90% cần thiết để chế tạo vũ khí hạt nhân, song lại cao hơn nhiều so với mức giới hạn 3,67% mà Iran cam kết trong thỏa thuận đã ký với Nhóm P5 1 (gồm 5 nước Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Anh, Pháp, Mỹ, Nga và Trung Quốc cùng với Đức) năm 2015.
Ngày 27/12, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran, ông Mohammad Eslami khẳng định nước này không “làm gì mới và chỉ đang triển khai các hoạt động theo quy định”.
Iran luôn bác bỏ mọi cáo buộc cho rằng nước này đang tìm cách sản xuất vũ khí hạt nhân, đồng thời khẳng định các hoạt động liên quan đến hạt nhân của họ chỉ nhằm phục vụ mục đích hòa bình. Tehran khẳng định luôn theo đuổi các biện pháp ngoại giao thông qua các cuộc đàm phán và vẫn tuân thủ các quy định trong Kế hoạch Hành động toàn diện chung ( JCPOA).
Iran tiếp tục nêu điều kiện để thực hiện đầy đủ JCPOA
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, Chủ tịch Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) Mohammad Eslami ngày 13/9 cho biết Iran sẽ không thực hiện đầy đủ thỏa thuận hạt nhân năm 2015 nếu các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Tehran không được dỡ bỏ hoàn toàn và các bên khác không tôn trọng nghĩa vụ của họ theo thỏa thuận này.
Chủ tịch Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) Mohammad Eslami. Ảnh tư liệu: IRNA/TTXVN
Theo hãng thông tấn chính thức IRNA, phát biểu bên lề cuộc họp Nội các ở Tehran ngày 13/9, ông Eslami cũng đề cập đến các hoạt động hạt nhận của Iran và sự hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA). Ông cho biết Nhóm E3 (gồm Pháp, Anh và Đức) không thể mong đợi Iran thực hiện đầy đủ thỏa thuận hạt nhân, được gọi chính thức là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), vì không nước nào trong số này thực hiện nghĩa vụ theo JCPOA.
Người đứng đầu AEOI lưu ý rằng các biện pháp hạt nhân của Iran đang được thực hiện dựa trên một đạo luật được Quốc hội Iran thông qua vào năm 2020 nhằm chống lại các lệnh trừng phạt của Mỹ. Ông Eslami cho biết thêm Iran sẽ tiếp tục xu hướng này chừng nào các lệnh trừng phạt chưa được dỡ bỏ hoàn toàn. Đạo Luật do Quốc hội Iran thông qua cho phép chính phủ nước này hạn chế hoạt động thanh sát của IAEA đối với các cơ sở hạt nhân của Iran và đẩy nhanh việc phát triển chương trình hạt nhân vượt ra ngoài các giới hạn theo JCPOA.
Về hợp tác giữa AEOI và IAEA trong khuôn khổ các thỏa thuận thanh sát, ông Eslami cho hay Iran đã đưa ra những giải thích cần thiết và cung cấp nhiều tài liệu cho IAEA trong quá trình đàm phán, đồng thời nhấn mạnh các vụ việc tồn đọng và những vấn đề khác biệt giữa hai bên đã được giảm từ 4 xuống còn 2.
Iran đã ký JCPOA với các cường quốc thế giới vào tháng 7/2015, theo đó Tehran nhất trí hạn chế chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với quốc gia Trung Đông này.
Tuy nhiên, Mỹ đã rút khỏi thỏa thuận này vào tháng 5/2018 và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đơn phương chống lại Iran, khiến Tehran buộc phải từ bỏ một số cam kết hạt nhân theo thỏa thuận. Các cuộc đàm phán về việc khôi phục JCPOA được bắt đầu vào tháng 4/2021 tại thủ đô Vienna của Áo. Mặc dù các bên liên quan đã trải qua nhiều vòng đàm phán nhưng vẫn không đạt được đột phá đáng kể nào kể từ khi vòng đàm phán cuối cùng kết thúc vào tháng 8/2022.
Iran: Việc giảm tốc chương trình làm giàu uranium phụ thuộc vào Mỹ Phó Tổng thống kiêm Giám đốc chương trình hạt nhân Iran Mohammad Eslami ngày 25/7 cho biết việc giảm tốc chương trình làm giàu uranium của nước này tùy thuộc vào các đề xuất của Mỹ nhằm khôi phục lại thỏa thuận hạt nhân vốn đang bị đình trệ. Bên cạnh đó, Iran cũng muốn tái khởi động lại hợp tác an toàn...
