Các nước NATO sẽ đáp ứng đề nghị tăng chi tiêu quân sự của Mỹ như thế nào?

Đức Hoàng19:59 11/08/2025

Để đáp ứng đề nghị từ Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc tăng chi tiêu quốc phòng, các nước NATO được cho sẽ có những cách sáng tạo để thực hiện yêu cầu này.

Các binh sĩ tham gia cuộc tập trận của NATO (Ảnh minh họa: AFP).

NATO thông báo vào cuối tháng 6 rằng các quốc gia thành viên đã đồng ý cam kết chi 5% GDP cho ngân sách quốc phòng sau khi Tổng thống Trump nhiều lần cho rằng các thành viên châu Âu chưa phân bổ đủ cho an ninh của liên minh xuyên Đại Tây Dương.

Đây là mức tăng mạnh so với cam kết 2% được thống nhất vào năm 2014.

Video đang HOT

Tổng thống Donald Trump đã thành công trong việc thuyết phục các quốc gia thành viên NATO tăng chi tiêu quốc phòng. Theo các chuyên gia, một điểm ngoại lệ quan trọng cho phép các đồng minh chi một phần ngân sách này vào những dự án “liên quan đến quốc phòng” đã mở đường cho các sáng kiến của các nước thành viên.

Cụ thể, con số 5% này được chia thành hai phần: 3,5% dành cho “nhu cầu quốc phòng cốt lõi và đáp ứng các mục tiêu năng lực của NATO” và 1,5% dành để “bảo vệ cơ sở hạ tầng trọng yếu, phòng thủ mạng lưới, đảm bảo khả năng chuẩn bị dân sự và khả năng chống chịu, đổi mới, và củng cố nền tảng công nghiệp quốc phòng”.

Elie Perot, trợ lý giáo sư tại Trường Quản trị Brussels (Đại học Tự do Brussels, Bỉ), dự đoán làn sóng dự án hạ tầng sẽ bùng nổ, đặc biệt ở các nước Tây và Nam Âu sau diễn biến trên.

Một ví dụ nổi bật nhất chính là dự án xây cầu bắc qua eo biển Messina của Italy trị giá 15,5 tỷ USD. Dự án này đang được xem xét đưa vào chi tiêu quốc phòng của Italy, với lập luận rằng nó đủ tiêu chuẩn là “cơ sở hạ tầng tăng cường an ninh” ở sườn phía nam Địa Trung Hải của liên minh.

Các dự án được tính vào ngân sách NATO không chỉ giới hạn ở hạ tầng. Một số nước còn tìm cách nâng số liệu về ngân sách quốc phòng bằng các hạng mục khác.

Vào năm 2016, Anh tính cả lương hưu quân đội và hoạt động tình báo vào cam kết 2% GDP cho NATO. Tây Ban Nha muốn tính cả chi phí kiểm soát biên giới, giám sát bờ biển, và đóng góp cho các nhiệm vụ an ninh của EU vào khoản ngân sách này.

Ông Perot cho biết, “một số nước NATO lập luận rằng nỗ lực chống biến đổi khí hậu cũng nên được tính, vì sẽ giảm tác động của thiên tai tương lai, qua đó đóng góp vào an ninh chung của liên minh”.

Theo các chuyên gia, bằng cách này, một số nước NATO có thể sẽ tìm cách để hợp lý hóa các dự án vào ngân sách quốc phòng. Lý do được đưa ra là NATO tới nay chưa đưa ra hướng dẫn rõ ràng và công khai về những gì được coi là chi tiêu quốc phòng.

Điều này dẫn đến việc mỗi nước sẽ có cách diễn giải riêng về chi phí quốc phòng, miễn là nó hợp lý với từng quốc gia. Ngoài ra, NATO cũng chỉ công bố con số tổng quát và vài tỷ lệ phần trăm cơ bản nhưng không chi tiết từng khoản mà các nước thành viên đã chi cho quốc phòng.

Theo chuyên gia Todd Harrison thuộc Viện Di sản Mỹ, NATO nên thay đổi cách đánh giá của liên minh, tập trung vào năng lực và mức độ sẵn sàng chiến đấu thay vì chỉ bằng phần trăm GDP đầu tư cho quốc phòng.

Châu Âu đứng trước lựa chọn đầu tư vào quân sự hay củng cố nền tảng xã hội

Theo bài bình luận trên Politico ngày 31/7, đề xuất của các lãnh đạo NATO nâng chi tiêu quốc phòng lên mức 5% GDP đang đặt châu Âu trước một lựa chọn khó khăn đó là ưu tiên củng cố sức mạnh quân sự hay dành nguồn lực để tăng cường các trụ cột xã hội.

Xe chiến đấu Puma trong quá trình kiểm tra bảo trì tại cơ sở của nhà sản xuất Rheinmetall ở Unterluess, Đức. Ảnh: AFP/TTXVN

Tại hội nghị thượng đỉnh gần đây, chỉ có Tây Ban Nha bày tỏ hoài nghi về tính hợp lý của mục tiêu mới, trong khi phần lớn các nước thành viên NATO ủng hộ việc tăng mạnh ngân sách quốc phòng. Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo rằng trong bối cảnh chi phí sinh hoạt leo thang, giá thuê nhà tăng, dịch vụ công xuống cấp và hạ tầng giao thông quá tải, việc ưu tiên quân sự hóa có thể làm suy yếu sự gắn kết và ổn định xã hội.

Các tác giả Begum Zorlu, Gulseren Onanc và Ediz Topcuoglu cho rằng mối đe dọa thường trực đối với người dân châu Âu không chỉ xuất phát từ nguy cơ xung đột hay đe dọa lãnh thổ, mà còn đến từ những vấn đề kinh tế - xã hội như thiếu nhà ở, chi phí chăm sóc trẻ em cao, hệ thống giáo dục và y tế thiếu đầu tư. Một xã hội chịu nhiều sức ép dân sinh sẽ khó duy trì sự ổn định chỉ bằng sức mạnh quân sự.

Bài viết dẫn chứng từ New York (Mỹ), nơi ứng cử viên thuộc thế hệ chính trị gia trẻ theo đường lối xã hội dân chủ, Zohran Mamdani, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ nhờ chương trình tranh cử bao gồm các chính sách như giao thông công cộng miễn phí, chăm sóc trẻ em toàn dân, kiểm soát giá thuê nhà và đánh thuế tài sản. Những chính sách này, dù bị coi là "cấp tiến" trong quan điểm kinh tế thị trường truyền thống, vẫn nhận được sự ủng hộ rộng rãi. Theo các tác giả, điều đó cho thấy tiềm năng áp dụng những mô hình phúc lợi xã hội mạnh mẽ hơn tại các thành phố châu Âu như Naples (Italy), Marseille (Pháp) hay Athens (Hy Lạp).

Bài bình luận cũng nhấn mạnh vai trò then chốt của chính quyền địa phương trong việc bảo vệ các giá trị dân chủ. Tại Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan bị cáo buộc gia tăng sức ép với các thị trưởng đối lập, trong đó có việc bắt giữ Thị trưởng Istanbul Ekrem Imamoglu cùng hơn chục lãnh đạo đô thị khác với cáo buộc bị cho là mang động cơ chính trị. Trước tình hình này, dù một số chính phủ châu Âu lựa chọn im lặng, các thị trưởng tại Paris, Berlin và Budapest vẫn công khai lên tiếng bảo vệ nguyên tắc dân chủ, qua đó khẳng định vai trò của chính quyền đô thị như "trái tim" của quốc gia.

Theo nhóm tác giả, khái niệm "xã hội Châu Âu" không chỉ là một khẩu hiệu chính trị mà còn là chiến lược sống còn nhằm duy trì sự cân bằng giữa tự do kinh tế và công bằng xã hội. Nếu ngân sách quốc phòng hơn các nguồn lực dành cho những ưu tiên dài hạn như ứng phó biến đổi khí hậu, thu hẹp khoảng cách số, phát triển nhà ở và mở rộng dịch vụ chăm sóc trẻ nhỏ, EU sẽ khó giữ vững được lòng tin của công chúng.

Chiến lược phòng thủ mới của NATO có gì đáng chú ý? Tại cuộc họp mới đây, các Bộ trưởng Quốc phòng thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã đạt được sự đồng thuận về một loạt mục tiêu mới nhằm củng cố năng lực phòng thủ tập thể. Mặc dù chi tiết vẫn được giữ kín, truyền thông châu Âu cho rằng liên minh quân sự này đang chuẩn bị...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Chủ đề: châu âu an ninh đại tây dương tổng thống mỹ binh sĩ nato donald trump tập trận ngân sách quốc phòng tổng thống trump

Xem thêm Share

Xem nhiều

Video: Sóng thần tấn công quần đảo Kuril của Nga01:22

Sóng thần cao 1,5 m đổ bộ Hawaii01:57

Trung Quốc: Tiệm vàng bị lũ cuốn, người dân đổ xô tìm 20kg vàng dưới bùn00:57

Trái đất đã nghiêng 80 cm, điều lẽ ra không nên xảy ra09:50

Quan chức Trung Quốc lên tiếng về sự tái sinh của Đạt Lai Lạt Ma08:16

Người dân vội vã sơ tán sau cảnh báo sóng thần ở Nga, Nhật Bản00:31

Thanh niên ngã từ độ cao 4,5m, xe máy không người lái vẫn lao vun vút00:35

Tàu Đài Loan và tàu Trung Quốc đối đầu căng thẳng 22 giờ ở Biển Đông?00:47

Sóng thần xuất hiện ở Nhật Bản, chuyên gia cảnh báo đợt sau mạnh hơn01:36

Bà Harris đưa ra bình luận sốc về nền chính trị Mỹ08:34

Xu hướng nuôi sư tử làm thú cưng gây tranh cãi ở Thái Lan08:40

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Ukraine lên tiếng về đề xuất hòa bình của Tổng thống Trump

20:43:35 11/08/2025

Ngoại trưởng Ukraine đã nêu rõ lập trường sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất một thỏa thuận hòa bình tiềm năng giữa Moscow và Kiev.

Phát hiện dòng chữ Aram cổ hiếm gặp trong hang động tại Israel

20:34:02 11/08/2025

Một nhóm học giả Israel vừa công bố phát hiện trên, theo đó dòng đầu tiên của văn bản ghi: Abba của làng Naburya đã chết. Ba dòng còn lại chỉ mới giải mã được một số từ rời rạc như trên chúng tôi, hắn lấy và cái.

Cuộc sống của người dân Iran chao đảo khi phải cùng lúc đối mặt ba cuộc khủng hoảng

20:33:25 11/08/2025

Nhà nghiên cứu về quản trị nguồn nước Mohammad Arshadi tại viện nghiên cứu Tadbir-E-Abe Iran, cũng cho rằng cần thay đổi căn cơ trong thói quen sử dụng để xử lý khủng hoảng nước ở Iran.

Thuế quan mới của Mỹ sẽ ảnh hưởng đến kinh tế Nga thế nào?

20:32:29 11/08/2025

Mức thuế quan 50% của Mỹ nhắm vào Ấn Độ, kèm lời cảnh báo với Trung Quốc, đang thử thách sức bền của các quan hệ đối tác thương mại với Nga.

Hơn 15.000 người ở Trùng Khánh (Trung Quốc) phải sơ tán do mưa lớn

20:30:14 11/08/2025

Theo Sở Khí tượng thành phố, mưa lớn ảnh hưởng đến 16 quận, huyện của thành phố này từ 7h00 ngày 10/8 đến 7h00 ngày 11/8. Lượng mưa lớn nhất được ghi nhận tại quận Hechuan, lên tới 167 mm.

Nắng nóng gần 50C đe dọa Israel

20:20:18 11/08/2025

Dù nhiệt độ tại vùng duyên hải và đồng bằng thấp, bao gồm cả Tel Aviv, cũng sẽ tăng mạnh, nhưng theo IMS, các khu vực này ít có khả năng đạt mức nhiệt kỷ lục do ảnh hưởng điều hòa của Địa Trung Hải.

Lời cảnh báo trước 'cơn sóng thần' vi nhựa

20:06:15 11/08/2025

Với thông điệp Không còn cá - không còn hải cẩu: không còn thức ăn, bà Pungowiyi nhấn mạnh các hóa chất độc hại đang gây bệnh cho các loài chim và động vật có vú, và cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến chính con người, cả hiện tại và các thế hệ ...

Indonesia dẫn đầu nỗ lực bảo tồn hai loài tê giác quý hiếm

20:02:09 11/08/2025

Theo Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), tê giác Java được xếp vào nhóm cực kỳ nguy cấp với quần thể chỉ còn chưa đầy 100 cá thể.

Quan chức Ukraine nói Tổng thống Trump nên mời Tổng thống Zelensky tới Alaska

19:50:41 11/08/2025

Trợ lý Điện Kremlin, ông Yury Ushakov cũng xác nhận và cho biết trong vài ngày tới, Nhà Trắng và Điện Kremlin sẽ làm việc khẩn trương để xây dựng chương trình nghị sự.

Quân đội Israel phá kế hoạch tuồn lậu vũ khí qua biên giới bằng UAV

19:49:10 11/08/2025

Trong năm qua, đã có nhiều nỗ lực vận chuyển vũ khí và ma túy qua biên giới Ai Cập bằng thiết bị bay không người lái. Ngoài ra, cũng có âm mưu buôn lậu vũ khí tương tự từ Israel vào Gaza bằng thiết bị bay không người lái.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ: Thuế quan sẽ giảm dần nếu thương mại cân bằng trở lại

19:47:11 11/08/2025

Chính sách thuế quan cũng được sử dụng như một công cụ chính sách đối ngoại. Ông Bessent lấy ví dụ về việc Mỹ cảnh báo áp thêm thuế 25% để nâng tổng mức lên 50% đối với Ấn Độ vì tiếp tục mua dầu của Nga.

Australia công nhận Nhà nước Palestine

19:45:49 11/08/2025

Các động thái ngoại giao trên diễn ra trong bối cảnh Liên đoàn Arập và nhiều nước tại LHQ liên tục kêu gọi thực thi giải pháp hai nhà nước, chấm dứt chiến sự và khủng hoảng nhân đạo tại Gaza.