Các nhà ngoại giao cảnh báo Afghanistan sụp đổ từ tháng 7-2021

Hơn 20 nhà ngoại giao Mỹ ở Afghanistan đã gửi cảnh báo về Bộ Ngoại giao Mỹ từ tháng 7-2021 về nguy cơ Taliban sẽ chiếm quyền kiểm soát khi lực lượng Mỹ rút khỏi Afghanistan vào cuối tháng 8-2021.

Các tay súng Taliban tuần tra ở Kabul bằng xe quân sự ngày 17-8 – Ảnh: AFP

Ngày 19-8, báo Wall Street Journal dẫn các nguồn tin cho biết bản thông tin nội bộ đề ngày 13-7 đã dùng những từ ngữ mạnh mẽ để mô tả tốc độ đánh chiếm các lãnh thổ của Taliban và sự sụp đổ của lực lượng an ninh Afghanistan.

Các nhà ngoại giao Mỹ cũng đưa ra các đề xuất để giảm thiểu cuộc khủng hoảng và đẩy nhanh việc di tản.

Theo đó, họ hối thúc chính quyền Mỹ bắt đầu di tản trước ngày 1-8, tức trước 1 tháng so với hạn chót rút quân vào 31-8. Thông tin đã được gửi tới Ngoại trưởng Antony Blinken và giám đốc hoạch định chính sách Salman Ahmed.

Thông tin này tiếp tục khơi thêm những tranh cãi về vấn đề rút quân khỏi Afghanistan ở Mỹ đang khiến chính quyền Tổng thống Joe Biden vấp phải nhiều chỉ trích.

Trong phát biểu hồi tháng 7-2021, ông Biden từng nói khả năng Afghanistan sụp đổ là rất thấp với một lực lượng an ninh lớn được Mỹ đào tạo và cung cấp các thiết bị quân sự.

Sau khi Kabul rơi vào tay Taliban ngày 15-8, tổng thống Mỹ cho biết không có cách nào rút quân khỏi Afghanistan mà không gây ra hỗn loạn.

Trong khi đó, Hãng tin Reuters ngày 19-8 tiết lộ chính quyền Mỹ đang cân nhắc không kích để phá hủy các thiết bị quân sự, không cho chúng rơi vào tay Taliban nhưng lo ngại việc này có thể chọc giận Taliban trong khi vẫn đang phải sơ tán công dân ở Kabul.

Nhiều quan chức Mỹ thời gian qua lo ngại số vũ khí hiện đại của Mỹ ở Afghanistan có thể bị dùng để giết hại dân thường, hoặc rơi vào tay các đối thủ như Trung Quốc, Nga.

Một đánh giá tình báo mới đây ước tính Taliban hiện đang kiểm soát 2.000 xe chống đạn và khoảng 40 máy bay, bao gồm nhiều chiếc UH-60 Black Hawk, các trực thăng tấn công và máy bay không người lái.

“Chúng ta đã thấy các tay súng Taliban với vũ khí do Mỹ chế tạo mà chúng thu được từ các lực lượng Afghanistan. Điều này đặt ra mối đe dọa đáng kể với Mỹ và các đồng minh” – nghị sĩ Cộng hòa Michael McCaul, thành viên Ủy ban đối ngoại Hạ viện Mỹ, cho biết.