Các nhà nghiên cứu tập trung đánh giá hiệu quả của thuốc chữa đậu mùa khỉ
Ngày 23/8, một nhóm nghiên cứu của Đại học Oxford (Anh) đã công bố thử nghiệm mới mang tên “PLATINUM” để xác nhận xem thuốc kháng virus tecovirimat (Tpoxx) của SIGA Technologies (Mỹ) có phải là phương pháp điều trị hiệu quả bệnh đậu mùa khỉ hay không.
Đây cũng là nhóm nghiên cứu đứng sau cuộc thử nghiệm mang tên “RECOVERY” nhằm đánh giá 4 phương pháp điều trị COVID-19 hiệu quả hiện nay.
Thuốc kháng virus Tecovirimat được một bệnh nhân sử dụng để điều trị bệnh đậu mùa khỉ, tại New York, Mỹ, ngày 19/7/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Dù hiện đã có vaccine phòng đậu mùa giúp giảm nguy cơ mắc đậu mùa khỉ, song vẫn chưa có phương pháp nào chứng minh được khả năng đẩy nhanh quá trình phục hồi ở những người mắc bệnh.
Thuốc kháng virus tecovirimat của SIGA Technologies đã được Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ xác nhận hiệu quả trong việc điều trị các bệnh thuộc họ orthopoxvirus, bao gồm đậu mùa, đậu mùa khỉ và đậu mùa ở súc vật. Tuy nhiên, do số liệu thí nghiệm hạn chế, nên thuốc chỉ được dùng cho những trường hợp nặng tại Anh. Tại Mỹ và Canada, thuốc chỉ được cấp phép sử dụng để chữa trị đậu mùa.
Do bệnh đậu mùa đã bị xóa sổ và số ca mắc đậu mùa ở súc vật thường chỉ lác đác xuất hiện, nên các nghiên cứu đánh giá hiệu quả của thuốc này ở những người mắc bệnh đã không được tiến hành. Hiệu quả của thuốc chỉ dựa trên nghiên cứu ở động vật bị nhiễm orthopoxvirus hoặc thử nghiệm hiệu quả của thuốc ở những người khỏe mạnh.
Chính phủ Anh đã hỗ trợ 3,7 triệu bảng Anh (4,35 triệu USD) cho dự án thử nghiệm PLATINUM. Dự án sẽ tuyển ít nhất 500 người tham gia. Những người tham gia sẽ sử dụng thuốc tecovirimat 2 lần/ngày trong 14 ngày hoặc sử dụng giả dược. Để đánh giá hiệu quả của thuốc, các nhà khoa học sẽ theo dõi tỷ lệ lành vết thương, thời gian để bệnh nhân có kết quả âm tính với virus, tỷ lệ bệnh nhân nhập viện do biến chứng. Giáo sư về các bệnh truyền nhiễm khẩn cấp và y tế toàn cầu tại Đại học Oxford, Peter Horby bày tỏ hy vọng sẽ có kết quả thử nghiệm trước Giáng sinh, song điều này còn phụ thuộc vào khả năng tuyển người tham gia.
Đầu tháng này, giới chức Mỹ cho biết đang lên kế hoạch tiến hành thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên để quyết định xem liệu tecovirimat có được Mỹ cấp phép để điều trị đậu mùa khỉ hay không.
SIGA Technologies bán cả thuốc tecovirimat dạng uống và dạng tiêm. Công ty này đã nhận được đơn đặt hàng trị giá 60 triệu USD đối với thuốc tecovirimat dạng uống trong năm nay. Trong khi đó, vaccine ngừa đậu mùa khỉ do công ty Bavarian Nordic (Đan Mạch) sản xuất lại đang khan hiếm nguồn cung, khiến nhiều nước phải tiết kiệm liều tiêm chủng.
Ngày 23/7 vừa qua, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đã tuyên bố tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu vì dịch đậu mùa khỉ. Đây là cấp độ cảnh báo cao nhất đối với một đợt bùng phát dịch bệnh. Đến nay, bệnh đậu mùa khỉ đã lan tới 89 quốc gia và khu vực, với trên 40.000 ca mắc bệnh và 12 trường hợp tử vong. Châu Âu và châu Mỹ là những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Trong bối cảnh nguồn cung vaccine hạn chế trên toàn cầu, các nhà chức trách đang chạy đua để ngăn chặn bệnh đậu mùa khỉ trước khi căn bệnh này bùng phát thành đại dịch.
Video đang HOT
Nguyên do khiến việc xét nghiệm và điều trị đậu mùa khỉ tại Mỹ chậm trễ?
Mặc dù đã 2 tháng kể từ khi Mỹ ghi nhận ca mắc đậu mùa khỉ đầu tiên song dường như vẫn còn nhiều trở ngại ngăn cản người bệnh xét nghiệm và tiếp cận phương thức điều trị căn bệnh này.
Nhân viên y tế tiêm vaccine ngừa bệnh đậu mùa khỉ cho người dân tại New York, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tạp chí The Time, trong tháng 6, giới chức y tế thông báo một mạng lưới cơ sở hạ tầng xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ đã được triển khai thông qua Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) và Mạng lưới Phòng Thí nghiệm Ứng phó (LRN), bao gồm 67 phòng thí nghiệm ở 48 tiểu bang, có khả năng xử lý hơn 8.000 mẫu xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ mỗi tuần.
Tuy nhiên, chỉ sau 1 tháng, viễn cảnh về việc xét nghiệm và điều trị cho các bệnh nhân đã bớt lạc quan. Các chuyên gia chỉ ra sự thất bại trong hệ thống xét nghiệm đối với bệnh đậu mùa khỉ tương tự như những gì xảy ra trong lần phản ứng của y tế Mỹ đối với làn sóng COVID-19 đầu tiên.
Tính đến ngày 21/7, Mỹ ghi nhận tổng cộng 2.593 ca mắc đậu mùa khỉ tại 44 bang và Puerto Rico, song con số thực tế có thể lớn hơn nhiều.
"Chúng ta chỉ nhìn thấy phần nổi của tảng băng chìm. Chúng ta biết rõ đây là loại virus dễ lây lan trong cộng đồng ngay bây giờ, ít nhất là trong những nhóm cộng đồng nhất định", Michael Mina - giáo sư chuyên về dịch tễ tại Học viện Y tế Công cộng T.H.Chan Harvard - nói.
Không đủ phòng xét nghiệm
Các phòng xét nghiệm LRN gần như không đủ để đáp ứng nhu cầu xét nghiệm ngày càng tăng đối với bệnh đậu mùa khỉ ở một số vùng. Ngày 22/6, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS) đã ủy quyền cho 5 phòng thí nghiệm tư nhân, là Aegis Science, Labcorp, Mayo Clinic Laboratories, Quest Diagnostic và Sonic Healthcare, thực hiện xét nghiệm. Với sự giúp đỡ của các phòng thí nghiệm tư nhân, công suất xét nghiệm hàng tuần trên toàn quốc đã tăng gần 10 lần, từ 8.000 lên 70.000 ca.
Tuy nhiên, con số đó vẫn là chưa đủ, đặc biệt là tại các điểm nóng trong đợt dịch bùng phát Joseph Osmundson, nhà sinh học phân tử tại Đại học New York, cho biết: "Phòng xét nghiệm tại thành phố New York kiểm tra 20 mẫu phẩm mỗi ngày, gần đạt công suất cho phép. Nhưng tại thành phố Oklahoma, nhu cầu xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ không nhiều như vậy".
Theo CDC, bang New York hiện ghi nhận 581 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ, trong khi chỉ có 5 ca mắc ở Oklahoma. Điều đó khiến phòng xét nghiệm tại một số nơi bị quá tải trong khi phòng xét nghiệm ở nơi khác lại rảnh rỗi.
Người dân xếp hàng chờ tiêm vaccine phòng đậu mùa khỉ ở San Francisco, Mỹ ngày 22/7/2022. Ảnh: AP/TTXVN
Quy trình xét nghiệm đậu mùa khỉ quá lâu
Xét nghiệm hiện tại chỉ có thể phát hiện virus orthopoxvirus, một họ virus bao gồm virus gây ra đậu mùa khỉ. Sau đó, bất kỳ kết quả xét nghiệm dương tính nào với virus orthopoxvirus sẽ phải được gửi đến CDC để xác nhận loại virus cụ thể của từng bệnh nhân.
Quy trình "thắt nút cổ chai" đó đã làm gia tăng nguy cơ virus lây lan. James Krellenstein, một nhà hoạt động cộng đồng phòng chống AIDS, cho biết: "Điều quan trọng cần nắm rõ trong bất kỳ đợt bùng phát bệnh truyền nhiễm nào là thời gian lây lan".
Ngày 15/7, Giám đốc CDC - Tiến sĩ Rochelle Walensky - công bố những thay đổi về quy định chẩn đoán bệnh. Mặc dù kết quả dương tính vẫn sẽ được gửi đến CDC để xác nhận song kết quả ban đầu sẽ được tính là một trường hợp giả định mắc bệnh đậu mùa khỉ. Chẩn đoán sớm đồng nghĩa với việc người bệnh nên bắt đầu cách ly tại nhà cho đến khi lành tất cả vết thương trên người.
Khoanh vùng đối tượng quá hẹp
Ban đầu, bệnh đậu mùa khỉ được cho là phổ biến trong cộng đồng đồng tính nam, cho nên trong tháng 5, tháng 6, phần lớn xét nghiệm chỉ dành cho nhóm người này.
Tuy nhiên, bệnh đậu mùa khỉ cũng có thể lây lan khi tiếp xúc với những vết ban hoặc vảy mụn của người bệnh, tiếp xúc qua đường hô hấp hoặc thậm chí chỉ chạm vào quần áo hoặc khăn trải giường có dịch tiết của người bệnh. Virus cũng có thể lây từ mẹ bầu sang con qua nhau thai. Cho đến nay, 8 phụ nữ ở Mỹ có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh đậu mùa khỉ. Trên thế giới cũng xác nhận có ít nhất 2 trẻ em mắc đậu mùa khỉ. Chính vì vậy, bức tường ngăn cản xét nghiệm giữa các nhóm cộng đồng đã được dỡ bỏ.
Hình ảnh dưới kính hiển vi do Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh công bố về virus đậu mùa khỉ. Ảnh: AP/TTXVN
Chỉ những người nổi ban mới được xét nghiệm
Thời gian ủ bệnh của virus gây đậu mùa khỉ có thể lên tới 2 tuần. Mặc dù sau khi xâm nhập vào cơ thể người, virus có thể tồn tại trong chất lỏng cơ thể như nước bọt và nước tiểu, nhưng các xét nghiệm hiện tại không thể phát hiện ra virus nếu ở mức nồng độ thấp như vậy. Điều này cũng đồng nghĩa với việc xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ không có tác dụng khi người bệnh có những triệu chứng đầu tiên, bao gồm sốt, nhức đầu, ớn lạnh, sưng hạch bạch huyết. Phải cho đến khi phát ban, nhân viên y tế có thể lấy tăm bông thấm trực tiếp lên vết mủ và đưa đi xét nghiệm.
"Nếu không có mụn mủ, mụn nước, thì rất khó để xét nghiệm", Jennifer McQuiston, bác sĩ thuộc đội phản ứng với bệnh đậu mùa khỉ của CDC, cho hay.
Bên cạnh đó, ban đầu, CDC cũng chỉ chỉ định người bệnh nổi ban tại một số vùng cơ thể nhất định mới được phép xét nghiệm.
Chuyên gia Osmundson cho hay bệnh đậu mùa khỉ có thể xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trên cơ thể, nhưng CDC quy định chỉ có thể dùng tăm bông để kiểm tra các tổn thương bên ngoài. Hướng dẫn đó được cho là không phù hợp với thực tế y tế vì các tổn thương bên trong - đặc biệt là ở hậu môn hoặc trực tràng - cũng có thể xảy ra do lây truyền qua đường tình dục.
Osmundson nêu ví dụ một trường hợp mắc đậu mùa khỉ bị đau dữ dội do tổn thương trực tràng. Tuy nhiên, người bệnh đó đã phải chờ 1 tuần mới được xét nghiệm do ban đầu, các bác sĩ nghi ngờ anh ta bị ung thư. "Thật không thể tin được quy trình lại khó khăn như thế. Bệnh nhân sau đó đã được xác nhận mắc bệnh đậu mùa khỉ", vị chuyên gia chỉ ra.
Một khi người bệnh phát ban và đi xét nghiệm, thời gian nhận lại kết quả có thể mất vài ngày. Osmundson cho biết các trung tâm chăm sóc khẩn cấp mất khoảng 3 ngày để trả kết quả. Tại thành phố New York, Bộ Y tế tiến hành xét nghiệm miễn phí, nhưng thời gian trả kết quả có thể lên tới 10 ngày.
Xét nghiệm chậm trễ kéo theo điều trị chậm trễ
Tiếp cận điều trị trong thời gian chờ đợi kết quả cũng nảy sinh vấn đề. Tecovirimat được gọi là TPOXX là loại thuốc hàng đầu được phê duyệt để điều trị bệnh đậu mùa khỉ. Tương tự thuốc kháng virus COVID-19 Paxlovid, thuốc TPOXX hoạt động hiệu quả nhất khi các triệu chứng mới bắt đầu. Bệnh nhân dùng thuốc càng sớm thì tình trạng nhiễm trùng có thể được kiểm soát càng nhanh.
Nhưng ở hầu hết các nơi, bác sĩ không kê đơn thuốc cho đến khi kết quả xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ dương tính được trả về. Thành phố New York đã phải đưa ra một ngoại lệ đối với hướng dẫn của CDC. Bộ Y tế địa phương cho phép người bệnh sử dụng TPOXX theo quyết định của bác sĩ điều trị" ngay cả trước khi kết quả dương tính được trả về.
EU nhất trí mua vaccine và thuốc kháng virus chống bệnh đậu mùa khỉ Liên minh châu Âu (EU) đã quyết định mua chung vaccine và thuốc kháng virus chống bệnh đậu mùa khỉ vốn đang lây lan tại nhiều nước châu Âu. Vaccine phòng bệnh đậu mùa của Hãng Bavarian Nordic. Ảnh: BIOWORLD/TTXVN Điều phối viên vaccine của Thuỵ Điển, ông Richard Bergstrom ngày 27/5 cho biết: "Sau một số cuộc họp, EU đã quyết định...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Tổng thống Trump muốn đích thân kiểm tra dự trữ vàng Mỹ

Canada trừng phạt các tập đoàn liên quan đến buôn bán thuốc giảm đau fentanyl

Cảnh sát Philippines bắt giữ trên 450 người liên quan một trung tâm lừa đảo

Cuba nỗ lực tháo gỡ khó khăn của ngành du lịch

Mỹ đưa ra thời hạn để các nước NATO đáp ứng mục tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng

Điện Kremlin: Cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Mỹ sẽ diễn ra sớm nhất có thể

Người phụ nữ có 5 chiếc kính áp tròng mắc kẹt trong mắt suốt nhiều tháng

Giải mã 'cú sốc' Tổng thống Trump quay lưng với ông Zelensky

Trung Quốc kêu gọi Mỹ giải quyết căng thẳng thương mại trên tinh thần tôn trọng lẫn nhau

Ô tô lộn 4 vòng trong tai nạn liên hoàn, 4 người thương vong

Ukraine ban bố cảnh báo không kích quy mô lớn

Ngôi làng ở Philippines thưởng tiền mặt để dân bắt muỗi ngăn dịch sốt xuất huyết
Có thể bạn quan tâm

Bị đuổi khỏi nhà chồng chỉ vì... một miếng thịt kho tàu!
Góc tâm tình
18:12:13 21/02/2025
Cụ ông nộp đơn khiếu nại hàng xóm vì gà trống gáy lúc 3 giờ sáng
Lạ vui
17:22:54 21/02/2025
Mbappe bỏ xa Haaland trong cuộc chiến trở thành số 9 xuất sắc nhất thế giới
Sao thể thao
17:21:20 21/02/2025
Sao Việt 21/2: Khánh Thi cùng con gái hóa trang thành "cô bé Masha"
Sao việt
17:16:27 21/02/2025
Từ Hy Viên qua đời vẫn không yên: Chồng Hàn "nổi dậy" chống đối gia đình vợ
Sao châu á
17:13:54 21/02/2025
Có gì ở gameshow sẽ thay thế 'Anh trai vượt ngàn chông gai', 'Chị đẹp đạp gió'?
Tv show
16:53:03 21/02/2025
Loại hoa được ví là biểu tượng tình yêu, thường được cắm trong nhà nhưng cực độc
Sáng tạo
16:46:41 21/02/2025
Kinh hoàng khoảnh khắc bóng bay phát nổ, bốc cháy ngùn ngụt giữa sự kiện lớn
Netizen
16:43:25 21/02/2025
Hôm nay nấu gì: Cơm tối hấp dẫn với các món đơn giản
Ẩm thực
16:42:02 21/02/2025