Các nhà khoa học khẩn trương giải mã biến thể Omicron

Các biện pháp phòng dịch mà nhiều quốc gia áp dụng để ngăn ngừa lây lan biến thể mới Omicron đang giúp các nhà khoa học có thêm thời gian để giải đáp các câu hỏi then chốt liên quan đến biến chủng này.

Một em nhỏ tiêm vaccine COVID-19 tại Johannesburg (Nam Phi). Ảnh: AP

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã gọi tên biến chủng mới (B.1.1.529) của virus SARS-CoV-2 là Omicron và xếp nó vào nhóm biến chủng đáng lo ngại.

Mỹ, Canada, Nga, Liên minh châu Âu (EU) và nhiều quốc gia đã áp đặt hạn chế nhập cảnh với du khách từ phía Nam châu Phi – nơi có nhiều trường hợp mắc Omicron. Omicron được phát hiện lần đầu ở Nam Phi và đến nay đã ghi nhận các ca mắc biến chủng này tại Bỉ, Botswana, Israel và Hong Kong (Trung Quốc).

Bloomberg cho biết các phòng thí nghiệm ở châu Âu, Mỹ và châu Phi đang chuẩn bị nghiên cứu để đánh giá Omicron tác động thế nào đến những người đã được tiêm vaccine COVID-19 hoặc từng mắc COVID-19 trước đó. Cùng thời điểm, các cơ quan y tế giám sát chặt chẽ đợt bùng phát ở Nam Phi để tìm hiểu mức độ lây truyền của biến thể mới và liệu nó có nguy hiểm hơn hay không.

Ngày 26/11, các nhà khoa học và nhiều chính khách cho biết sẽ cần nhiều tuần để giải đáp những câu hỏi này. Nghiên cứu sẽ khởi đầu bằng việc tập trung vào 50 đột biến của Omicron trong đó có 32 đột biến trên protein gai, vốn là nơi virus xâm nhập tế bào con người. Nghiên cứu được thực hiện trong phòng thí nghiệm và qua việc quan sát các trường hợp mắc Omicron trên thực tế.

Công việc đầu tiên của virus là tồn tại trong vật chủ, và thiên nhiên đã lập trình để chúng thay đổi hình dạng. Virus SARS-CoV-2 đã đột biến và thay đổi nhiều với biến thể đáng quan ngại đầu tiên là Alpha được xác định vào tháng 12/2020. Omicron là biến thể đáng quan ngại thứ năm của SARS-CoV-2 được WHO đặt tên. WHO đánh giá Omicron mang nhiều nguy cơ khiến người từng mắc COVID-19 tái nhiễm cao hơn so với các biến thể khác.

Hãng BioNTech (Đức) thông báo đã bắt đầu nghiên cứu trong phòng thí nghiệm về Omicron và sẽ đưa ra dữ liệu liên quan đến hiệu quả của vaccine đối với biến thể này trong hai tuần tới. BioNTech và Pfizer (Mỹ) đã cam kết có thể đưa ra phiên bản mới vaccine của hai hãng này trong vòng 100 ngày nếu cần thiết.

Moderna cũng nghiên cứu liệu mũi vaccine bổ sung có thể vô hiệu Omicron hay không và kết quả sẽ có trong vài tuần tới. Moderna ngày 26/11 cũng cho biết đang nghiên cứu loại vaccine bổ sung nhắm tới Omicron. Hãng này xác nhận có thể đưa vaccine mới vào thử nghiệm trong 60-90 ngày.

Hãng thông tấn AP (Mỹ) dẫn nhận định của các chuyên gia Nam Phi cho biết chưa thể xác định liệu Omicron có gây ra tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn hay không. Cũng như các biến thể khác, một số người mắc Omicron không có bất cứ triệu chứng nào.

Bà Wendy Barclay tại Đại học Hoàng gia London (Anh) cho biết điều rõ ràng bây giờ là Omicron lây lan nhanh hơn các biến thể trước đó. Bà Barclay nhận định ngay cả khi biến thể mới kháng được vaccine và kháng thể đơn dòng thì các bác sĩ vẫn không mất hết vũ khí. Theo bà, những loại thuốc đang được các công ty dược điều chế có thể có tác dụng nhờ cơ chế hoạt động của chúng trong cơ thể người. Thay vì nhằm vào protein gai của virus như vaccine, các loại thuốc tìm cách ngăn chặn virus sinh sôi.