Các ‘lằn ranh đỏ’ của Moskva có thay đổi khi Nga sửa đổi học thuyết hạt nhân
Các chuyên gia băn khoăn về những “ranh giới đỏ” mơ hồ mà Liên bang Nga đưa ra trong đề xuất sửa đổi học thuyết hạt nhân của nước này.
Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại phiên họp toàn thể của Diễn đàn Kinh tế phương Đông lần thứ IX ở Vladivostok, Nga, ngày 5/9/2024. Ảnh: AA/TTXVN
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần cảnh báo về vũ khí hạt nhân. Ngay trước hôm bắt đầu chiến dịch quân sự tại Ukraine, nhà lãnh đạo Điện Kremlin đã chủ trì buổi diễn tập tấn công hạt nhân và kể từ đó, những lời đe dọa về vũ khí hạt nhân của Nga đã khiến các quan chức Mỹ phải cảnh giác.
Tuần này, Tổng thống Putin một lần nữa gây chú ý khi tiết lộ những thay đổi được đề xuất đối với học thuyết hạt nhân của đất nước mình. Tại cuộc họp của Hội đồng An ninh Nga ngày 25/9, ông cho biết Moskva sẽ sửa đổi học thuyết để có khả năng hạ thấp ngưỡng sử dụng vũ khí hạt nhân, đồng thời nói thêm rằng Moskva sẽ coi một cuộc tấn công của một quốc gia phi hạt nhân có sự tham gia hoặc được một quốc gia hạt nhân hỗ trợ là “một cuộc tấn công chung chống lại Liên bang Nga”.
Ông Putin lưu ý rằng, Nga có thể cân nhắc trả đũa hạt nhân “khi chúng tôi nhận được thông tin đáng tin cậy về một vụ phóng hàng loạt vũ khí tấn công trên không và vũ trụ và chúng vượt qua biên giới quốc gia của chúng tôi. Ý tôi là máy bay chiến lược và chiến thuật, tên lửa hành trình, UAV, máy bay siêu vượt âm và các loại máy bay khác”.
Nói một cách ngắn gọn, Nga đang đưa ra lời cảnh báo cho Washington và những nước ủng hộ Ukraine khác. Việc sửa đổi học thuyết diễn ra khi Ukraine (một quốc gia phi hạt nhân) đang gây sức ép với Mỹ về cho phép sử dụng vũ khí tầm xa để tấn công sâu hơn vào bên trong nước Nga.
Việc sửa đổi học thuyết rõ ràng nhằm mục đích khiến các nhà hoạch định chính sách phương Tây phải suy nghĩ kỹ khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trình bày “kế hoạch chiến thắng” của mình với chính quyền Mỹ. Moskva ngụ ý rằng cái giá tiềm tàng cho việc cung cấp vũ khí cho Ukraine có thể quá cao đối với phương Tây.
Thông báo thay đổi học thuyết hạt nhân của Nga đã gây ra một cuộc thảo luận sôi nổi trực tuyến, nơi các chuyên gia kiểm soát vũ khí cố gắng phân tích ngôn từ của Tổng thống Putin về ngưỡng trả đũa hạt nhân.
Các lực lượng tham gia cuộc tập trận Saber Strike 2024 của NATO tại Orzysz, miền Bắc Ba Lan ngày 22/4/2024. Ảnh: PAP/TTXVN
Pavel Podvig, một chuyên gia về lực lượng hạt nhân của Nga, đã viết trên mạng X rằng có một “sự mơ hồ cố ý” trong thông báo, đặc biệt là xung quanh việc học thuyết định nghĩa thế nào là hành vi “ xâm lược nước Nga”.
“Trong phiên bản hiện tại của học thuyết hạt nhân của Nga, không có sự phân biệt giữa hành động xâm lược của quốc gia có vũ khí hạt nhân và không có vũ khí hạt nhân”, ông Podvig viết. “Tất cả những gì họ nêu là một hành động xâm lược đe dọa đến sự tồn tại của đất nước”.
Video đang HOT
Ông Podvig lưu ý rằng Nga đã từng đảm bảo rằng Moskva sẽ không sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại các quốc gia không có vũ khí hạt nhân, ngoại trừ một trường hợp: khi quốc gia đó hành động “liên kết hoặc liên minh với một quốc gia có vũ khí hạt nhân”. Điều này khiến các “lằn ranh đỏ” của Moskva càng trở nên mơ hồ.
“Ngôn ngữ được thiết kế cho tình huống rất cụ thể mà chúng ta đang gặp phải”, ông Podvig viết. “Chúng ta biết những quốc gia có vũ khí hạt nhân và không có vũ khí hạt nhân này là ai”.
Bà Mariana Budjeryn, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Belfer của Trường Harvard Kennedy, cho rằng các lằn ranh đỏ có thể chủ yếu tồn tại trong đầu Tổng thống Putin.
“Có hai điểm đáng chú ý so với học thuyết quân sự Nga năm 2020 trước đó”, bà Budjeryn viết trên mạng X. “Học thuyết năm 2020 cho phép sử dụng vũ khí hạt nhân để đáp trả hành động xâm lược thông thường, gây nguy hiểm cho sự tồn tại của nhà nước. Giờ đây, điều này đã được nới lỏng xuống ‘mức đe dọa cực độ đến chủ quyền của nhà nước’. Điều đó có nghĩa là gì? Ai định nghĩa những mối đe dọa này là gì? ‘Hành động xâm lược thông thường’ đã được chỉ định cụ thể hơn, bao gồm cả một cuộc tấn công đường không lớn. Ai định nghĩa thế nào là ‘lớn’ hoặc ‘đủ lớn”? Chỉ có thể là ông Putin.”
Điểm mấu chốt cho những thay đổi đối với học thuyết quân sự, theo ông Budjeryn, “bớt đi những điều cụ thể, trong khi cung cấp nhiều không gian diễn giải hơn cho giới lãnh đạo Nga để xác định các trường hợp sử dụng hạt nhân.”
Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) trong cuộc gặp người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky nhân một sự kiện ở Washington, D.C. Ảnh: Reuters/TTXVN
“Điểm mấu chốt ở đây là: hành động truyền đạt ‘học thuyết của chúng ta đang thay đổi’ hiện đã thu hút sự chú ý của thế giới, với thông điệp ngầm: các bạn nên lo lắng đi là vừa”, Kristin Ven Bruusgaard, giám đốc Trường Tình báo Na Uy, người có nghiên cứu học thuật tập trung vào chiến lược hạt nhân của Nga, đã viết trên X.
“Nội dung bài phát biểu của ông Putin không quá hoành tráng; một số vấn đề được xử lý chi tiết hơn trước, nhưng mức độ chi tiết của ngưỡng hạt nhân vẫn mơ hồ như trước”, ông Bruusgaard nói thêm. Ông lưu ý rằng cũng không rõ học thuyết sửa đổi thực tế sẽ như thế nào. “Câu hỏi chính là bây giờ thì sao? Chúng ta sẽ thấy Nga đưa ra một tài liệu, liệu nó có chứa nhiều hơn những gì ông Putin đã tuyên bố không?”
Cuối cùng, cần nhớ rằng Ukraine đã tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, bao gồm các cuộc tấn công bằng UAV vào thủ đô của Nga và một cuộc tấn công gần đây nhằm vào một kho đạn dược của Nga.
Trước đó, Ukraine và phương Tây đã vượt qua nhiều “lằn ranh đỏ” trong cuộc xung đột ở Ukraine. Chẳng hạn, năm 2022, Mỹ từng trì hoãn việc cung cấp ATACMS (Hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân) vì lo ngại Nga sẽ coi đây là sự leo thang. Tuy nhiên, đến tháng 10/2023, Mỹ đã đồng ý cung cấp một phiên bản với tầm bắn tối đa 165km, tiếp theo đó là phiên bản tầm xa hơn được giao vào đầu năm nay, với tầm bắn 300km.
Đến tháng 7/2024, một “lằn ranh đỏ” khác của Nga tiếp tục bị xóa nhòa khi các phi công Ukraine nhận được những chiếc F-16 đầu tiên.
Ngoài ra, Ukraine cũng liên tục yêu cầu các quốc gia đồng minh viện trợ thêm xe tăng chiến đấu. Ban đầu thỏa thuận cung cấp xe tăng bị trì hoãn do Đức lo ngại động thái này có thể bị Nga coi là leo thang xung đột. Tuy vậy, việc chuyển giao được chấp thuận sau cuộc đàm phán kéo dài vào tháng 1/2023 và Berlin đã chuyển cho Ukraine xe tăng Leopard 2 từ kho dự trữ của các nước khác cũng như của chính họ.
Thu Hằng/Báo Tin tức (Theo CNN)
Những cơ hội với nền kinh tế số trong tương lai nhìn từ Diễn đàn Kinh tế phương Đông
Ngày 5/9, tại Diễn đàn Kinh tế phương Đông (EEF 2024) ở thành phố Vladivostok của LB Nga, đã diễn ra cuộc trao đổi với chủ đề "Kinh tế dữ liệu và Trung tâm xử lý dữ liệu khu vực", quy tụ những chuyên gia hàng đầu của Nga trong lĩnh vực này.
Sự kiện đã hé mở những chi tiết thú vị về tương lai của nền kinh tế số trên thế giới.
Toàn cảnh cuộc trao đổi.
Mở đầu cuộc trao đổi, người dẫn chương trình, bà Ekaterina Ledokol, Chủ tịch Hiệp hội Trung tâm Xử lý Dữ liệu (ADPC) cho biết, lượng dữ liệu con người tạo ra đang tăng với tốc độ đáng kinh ngạc và không có dấu hiệu chậm lại. Chỉ trong hai năm qua, 90% dữ liệu của thế giới đã được tạo ra. Điều này dẫn đến đỏi hỏi phải có những công cụ mạnh để lưu giữ cũng như xử lý dữ liệu.
Bình luận về vấn đề này, ông Dmitry Aksakov, Phó Chủ tịch Ngân hàng Kinh tế đối ngoại Nga (VEB.RF) đã đề xuất xây dựng trung tâm xử lý dữ liệu (DPC) tổng hợp qui mô quốc gia của nước Nga.
Theo lập luận của ông Aksakov, trước đó, các tổ chức tài chính đã xây dựng các DPC riêng, nhưng đứng trước thực tế sẽ phải xử lý các khối lượng dữ liệu khổng lồ, việc xây dựng DPC lớn sẽ hợp lý và kinh tế hơn.
Ông Aksakov cũng cho biết hiện các tổ chức này đã chuyển từ việc lập trung tâm dữ liệu riêng sang thuê hoặc mua từ các trung tâm xử lý dữ liệu lớn, từ đó xuất hiện kinh tế xử lý dữ liệu. Ngoài ra, việc phải xử lý các khối lượng dữ liệu lớn sẽ đòi hỏi các công cụ xử lý, thuật toán tốt, cũng như lượng lớn điện năng mà giải pháp nhanh và rẻ nhất chính là điện hạt nhân.
Anh Nguyễn Văn Linh tại công ty LeoMining phát biểu.
Bàn về vấn đề điện năng, ông Alexey Frolov, Phó Chủ tịch phụ trách phát triển và đầu tư của Liên minh chuyển đổi số, chỉ ra rằng mức tiêu thụ điện năng sẽ ngày càng lớn. Ngoài ra, cũng cần xây dựng các DPC qui mô lớn ở các vùng lạnh để giảm tiêu thụ năng lượng. Về khía cạnh này, khu vực Bắc Cực sẽ có vai trò hữu ích đối với nước Nga.
Ông Frolov cũng thông báo công ty viễn thông TransTelecom trực thuộc tập đoàn Đường sắt Nga (RZhD), một trong những doanh nghiệp đi đầu trong xây dựng đường cáp viễn thông quang học, đã xây dựng được 83.000 km cáp quang tốc độ hơn 4 Tbit/giây. Tuyến cáp quốc gia xuyên Á-Âu của công ty có kết nối với hầu hết các quốc gia lân cận như Trung Quốc, Nhật Bản, Mông Cổ hay Phần Lan, các nước Baltic, Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS).
Ông cũng cho rằng để có thể làm việc với khối lượng dữ liệu lớn cần tăng đáng kể bộ nhớ đám mây cũng như hoàn thiện công nghệ lưu trữ dữ liệu phi tập trung, công nghệ nén dữ liệu và truy cập nhanh - những yếu tố rất quan trọng.
Ông Frolov lấy ví dụ lĩnh vực dữ liệu y tế, trong tương lai, dữ liệu y tế bao hàm tất cả thông tin về tình trạng sức khỏe một người, không chỉ các dữ liệu như độ tuổi, giới tính, cân nặng... mà cả một khối lượng lớn ảnh chụp độ phân giải cao. Ông cho biết hiện công ty Y tế của RZhD đang xúc tiến dự án lập trung tâm X quang của Nga để các bệnh viện và phòng khám có thể gửi kết quả hình ảnh X quang đến đó.
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm.
Ở đó, hình ảnh sẽ được xử lý bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và trả kết quả. Điều này sẽ giúp tiết kiệm rất nhiều vì bác sĩ không còn phải đọc hình ảnh mà các công nghệ kỹ thuật số mới được ứng dụng trong quy trình này.
Chuyển sang lĩnh vực khác, bà Ledokol cho biết, Nga là nước đứng thứ hai trên thế giới về mua sắm thiết bị khai thác tiền ảo và giới thiệu anh Nguyễn Văn Linh, nhà sáng lập công ty LeoMining. Đây là một trong những doanh nghiệp khai thác tiền ảo lớn nhất LB Nga hiện nay, kinh doanh cung cấp, lắp đặt và bảo hành thiết bị cho các xưởng khai thác tiền kỹ thuật số.
Qua trao đổi với phóng viên TTXVN, anh Linh cho biết doanh nghiệp của anh thành lập năm 2017 và hiện tổng công suất khai thác tiền kỹ thuật số là 70 MW. Xưởng khai thác lớn nhất ở thành phố Brask thuộc tỉnh Irkutsk có công suất 40 MW.
Lợi thế lớn nhất của Nga trong lĩnh vực khai thác tiền ảo là giá điện, trung bình giá điện ở Nga là 0,05 USD/số điện, chỉ bằng 1/2 hay 1/3 so với Việt Nam. Ngoài ra, khí hậu mát của Nga cũng thích hợp với hoạt động đào tiền kỹ thuật số.
Theo anh Linh, sau khi Tổng thống LB Nga Vladimir Putin ký ban hành luật về tiền số, theo đó hợp pháp hóa hoạt động khai thác tiền số từ ngày 1/11/2024, khá nhiều doanh nghiệp lớn của Nga đã tiếp xúc với công ty anh để xúc tiến việc mua thiết bị và xây dựng các xưởng đào tiền ảo.
Có thể thấy qua cuộc trao đổi, để nền kinh tế có thể nắm bắt được những cơ hội phát triển mới trong kỷ nguyên kỹ thuật số, mỗi quốc gia cần bổ sung công suất điện để có giá thành điện hợp lý, xây dựng các trung tâm xử lý dữ liệu lớn cũng như hoàn thiện và nâng cấp cơ sở hạ tầng viễn thông, tin học và phần mềm, những yếu tố quan trọng với nền kinh tế trong tương lai.
Áo mong muốn tổ chức đàm phán hoà bình Nga - Ukraine Thủ tướng Áo Karl Nehammer đã đề nghị Vienna là địa điểm tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình giữa Moskva và Kiev. Thủ tướng Áo Karl Nehammer phát biểu tại Vienna, Áo, ngày 8/8/2024. Ảnh: Getty Images/TTXVN Theo đài RT (Nga), phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Phương Đông ở Vladivostok, Nga, Tổng thống Vladimir Putin cho biết Moskva vẫn...