Các kịch bản của cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ

Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018 được coi như cuộc chưng cầu ý dân đối với ông chủ hiện tại của Nhà Trắng. Kết quả bầu cử có thể đưa Tổng thống Mỹ Donald Trump đi nốt chặng đường 2 năm cuối nhiệm kỳ với hai ngã rẽ, một là nhiều sóng gió và hai là nhận được nhiều động lực.

Đảng Cộng hòa tiếp tục kiểm soát Thượng viện và Hạ viện

Tổng thống Trump sẽ nhận được nhiều lợi thế. Với kết quả “trong mở” như thế, Tổng thống Trump có thể vỗ ngực nói rằng ông và đảng Cộng hòa đã chứng minh được những tham gia các cuộc thăm dò dư luận trước thềm bầu cử rằng họ hoàn toàn sai lầm.

Tổng thống Trump tại một sự kiện vận động ở bang Florida ngày 3/11. Ảnh: Reuters

Trong viễn cảnh này, những cuộc điều trần tại Thượng viện và Hạ viện nhằm vào thành viên nội các trong Chính phủ Tổng thống Trump sẽ giảm đáng kể. Từ đây, Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa “có đất” tập trung nỗ lực thúc đẩy các dự án như: rót thêm kinh phí xây dựng bức tường dọc biên giới, loại bỏ chương trình chăm sóc sức khỏe hợp tù tiền (Obamacare) thời cựu Tổng thống Barack Obama và giảm thuế lần thứ hai.

Nhìn chung, các chương trình nghị sự của Nhà Trắng sẽ không gặp nhiều trở ngại, dù không thể loại bỏ hoàn toàn “lực cản” là các tiếng nói phản đối trong chính nội bộ đảng Cộng hòa.

Trong khi đó, Thượng viện do “Những chú voi” (biệt danh của đảng Cộng hòa) kiểm soát sẽ phê chuẩn nhiều hơn các thẩm phán liên bang có quan điểm bảo thủ – và điều này được đánh giá có tiềm năng trở thành di sản lớn nhất của Tổng thống Trump.

Trường hợp đảng Dân chủ kiểm soát lưỡng viện

Đây là viễn cảnh ác mộng đối với Tổng thống Trump. Với việc kiểm soát cả Hạ viện và Thượng viện, Đảng Dân chủ sẽ thúc đẩy tính “kiểm soát và cân bằng” của Hiến pháp Mỹ. Thượng viện của phe Dân chủ sẽ buộc Tổng thống Trump phải đề cử thêm nhiều thẩm phán ông hòa. Do đó chủ trương “Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại” của Tổng thống Trump có nguy cơ “chìm nghỉm” trong Nhà Trắng.

Kịch bản phe Cộng hòa thất bại và mất quyền kiểm soát cả lưỡng viện Quốc hội Mỹ sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ngày 6/11 sẽ khiến 2 năm cuối trên cương vị tổng thống của ông Trump đối mặt với vô vàn khó khăn và khả năng ông thúc đẩy các chương trình nghị sự là rất thấp.

Đảng Dân chủ kiểm soát Hạ viện, phe Cộng hòa giữ đa số tại Thượng viện

Đây là kết quả được dự đoán dễ xảy ra nhất sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018. Có những lĩnh vực cả hai đảng có thể cùng phối hợp. Nhiều đại diện khu vực của đảng Dân chủ tại Hạ viện lại thuận theo quan điểm của Tổng thống Trump về thương mại, do vậy một số thỏa thuận chính trị có thể được giải quyết từ đây.

Đề xuất của Tổng thống Trump về thay thế Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) mà Quốc hội nhiều khả năng bỏ phiếu đầu năm 2019 được coi là phép thử tốt cho trường hợp mỗi đảng kiểm soát một cơ quan lập pháp.

Giới phân tích cũng cho rằng kịch bản này dễ xảy ra để chính trường Mỹ cân bằng trở lại hơn.

Kết quả lịch sử nào sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2018?

Một số lượng đột biến nữ giới tham gia cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018 (tổng cộng 256 người) do vậy có khả năng họ tạo nên mốc lịch sử trong đêm 6/11. Cuộc chạy đua vị trí thống đốc còn được chú ý với 3 ứng cử viên người Mỹ gốc Phi. Ứng viên Dân chủ Ben Jealous đối mặt với đương kim thông đốc người đảng Cộng hòa Larry Hogan tại bang Maryland; ứng viên Dân chủ Stacey Abrams chạy đua tại bang Georgia trước đối thủ Cộng hòa Brian Kemp và cuộc chạy đua giữa ứng viên Dân chủ Andrew Gillum trước đối thủ Cộng hòa Ron DeSantis tại tiểu bang quan trọng Florida.

Cuộc bầu cử có ý nghĩa thế nào với thế giới?

Kết quả cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018 có thể thay đổi cách nhìn của lãnh đạo thế giới đối với Tổng thống Trump. Nếu đảng Cộng hòa giành được chiến thắng lớn thì chủ trương “Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống Trump sẽ được tái ghi nhận trên trường quốc tế. Ông Trump từ đó sẽ mạnh dạn hơn thay đổi cách Mỹ giải quyết với châu Âu và NATO. Đồng thời, Tổng thống Trump sẽ tự tin thách thức Trung Quốc nhiều hơn nữa trong các vấn đề thương mại hoặc Biển Đông.

Trong trường hợp đảng Dân chủ kiểm soát lưỡng viện hoặc một viện thì hình ảnh của Tổng thống Trump bỗng trở nên yếu thế. Nội các của Tổng thống Trump còn phải đối mặt với nhiều cuộc điều tra mà đảng Dân chủ sẽ chủ trương xúc tiến nhằm lấy lại quyền lực. Trong khi đó, lãnh đạo nhiều quốc gia khác sẽ tập trung hơn vào lợi ích riêng của họ ở thời điểm Tổng thống Mỹ bị xoay vòng bởi các vấn đề nội địa.

Điều gì xảy ra ngay sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ?

Sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ Mỹ năm 2018, nhiều khả năng sẽ xuất hiện kỳ họp gọi là kỳ họp “vịt què” trong Quốc hội, thường khởi đầu từ giữa tháng 11. Khi Quốc hội triệu tập trong năm số lẻ sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tháng 11, một số nhà lập pháp tham gia kỳ họp sẽ không có chân trong quốc hội khóa tới. Do vậy, họ được gọi là các nhà lập pháp “vịt què”. Những nhà lập pháp này sẽ phải xử lý nhiều vấn đề lớn – chủ yếu là ngân sách xây bức tường biên giới của Tổng thống Trump.

Quốc hội mới khóa 116 của Mỹ sẽ nhóm họp tháng 1/2019.

Theo Hà Linh/ Báo Tin tức