Các hãng xe đau đầu vì tiêu chuẩn đèn chiếu sáng tại Mỹ

Mỹ có thể xem là quốc gia có nhiều tiêu chuẩn an toàn trên xe hơi khá nghiêm ngặt, thậm chí làm khó nhiều mẫu xe từ Châu Âu. Tuy nhiên, lại có một số quy định về an toàn trên xe ô tô khá khó hiểu, đơn cử là về hệ thống đèn chiếu sáng.

Các vụ va chạm vào ban đêm có tỷ lệ tử vong cao nhất cho cả người lái xe và người đi bộ. Nhưng hệ thống đèn pha hiện đang được sử dụng ở Mỹ thường không cung cấp đủ ánh sáng để chiếu sáng đường. Tiêu chuẩn về đèn của Mỹ thua kém cả Châu Âu lẫn Canada.

Vậy hệ thống đèn xe tại Mỹ thiếu gì và nguyên nhân gì khiến người dân của quốc gia lớn này vẫn gặp nhiều vấn đề khi lái xe ban đêm? Thị trường Mỹ vẫn tồn tại nhiều quy định gây khó cho các nhà sản xuất ôtô. Trong đó, quy định lỗi thời về đèn pha từng nhiều lần bị kêu gọi hủy bỏ.

Tiêu chuẩn An toàn Phương tiện Cơ giới Liên bang số 108 (FMVSS 108) chỉ định nghĩa 2 loại đèn chiếu sáng trên ô tô là pha (chùm sáng cao) và cos (chùm sáng thấp). Quy định này không chấp nhận các thể loại đèn khác với các chùm ánh sáng ngang, nghiêng, xa…

Tiêu chuẩn FMVSS 108 này ra đời từ năm 1967. Và kể từ đó đến nay nó chưa thay đổi lần nào, khi mà thế giới vẫn tiếp tục phát triển và đổi mới, nhất là công nghệ chiếu sáng. Vì chỉ có pha và cos, nên người Mỹ gặp nhiều vấn đề về tầm nhìn lái xe ban đêm. Mỹ sở hữu những con đường rộng rãi và tốc độ cao, kể cả trong khu vực nội thành. Vì vậy, nguồn sáng ngắn từ đèn cos khó lòng cung cấp đủ tầm nhìn cho người sử dụng. Hiệp hội ô tô Mỹ (AAA) từng thực hiện nghiên cứu về vấn đề này và cho ra kết quả đáng lo ngại.

Có 2/3 người Mỹ (64%) ra đường vào ban đêm không sử dụng đèn pha. Do đó, khi chạy ở tốc độ dưới 40 mph (65 km/h) và dùng đèn cos thì độ chiếu sáng không đủ. Điều này khiến họ không đủ thời gian để phản ứng khi có ai đó hay thứ gì đó xuất hiện đột ngột trước tầm nhìn.

Nếu mở đèn pha, tầm nhìn của người lái sẽ xa hơn 28%, giúp họ có nhiều thời gian hơn để phản ứng khi xe trên đường. Tuy nhiên việc bật pha lại có vẻ không được mấy lịch sự theo quan điểm của người Mỹ. Tại Mỹ cũng tồn tại hệ thống đèn chiếu sáng của xe tự động. Nhưng cơ chế hoạt động của nó là: đèn cos mặc định, khi chạy ở tốc độ cao xe sẽ bật từ cos lên pha.

Trong khi đó tại châu Âu, hệ thống đèn pha thích ứng ADB sẽ luôn cung cấp cho xe tầm nhìn xa và rộng như khi bật đèn pha. ADB giúp tăng tầm quan sát ban đêm, đồng thời giảm độ chói cho xe ngược chiều. Nếu phát hiện có xe hoặc người phía trước, riêng khu vực đó sẽ được điều chỉnh để chống chói, những khu vực còn lại vẫn chiếu pha bình thường.

Nhờ đó, hệ thống đèn pha thích ứng ADB tại châu Âu cung cấp tầm nhìn tốt hơn đến 86% so với hệ thống đèn lỗi thời tại Mỹ. Vấn đề về hệ thống đèn luôn khiến người Mỹ khó chịu, nhất là với những người từng trải nghiệm các xe theo chuẩn châu Âu.

Ezra Dyer – phóng viên tạp chí Car and Driver từng bất ngờ khi được trải nghiệm hệ thống đèn pha thích ứng Matrix LED trên chiếc Porsche 911 Turbo S 2021. Đó giống như lần đầu tiên anh được thấy ánh sáng đích thực. Nhưng anh biết là Mỹ sẽ không có được hệ thống đèn này vì những quy định lỗi thời của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NHTSA).

Audi từng tranh cãi quyết liệt với NHTSA năm 2013 khi hãng định triển khai công nghệ đèn pha Matrix Beam trên dòng xe sang tại Mỹ. Tháng 10/2018, NHTSA tuyên bố sẽ xem xét lại quy định hướng tới việc cho phép sử dụng công nghệ đèn pha thích ứng. Giữa năm 2019, tổ chức này nói đang dự thảo quy định mới về công nghệ đèn pha. Nhưng đến nay vẫn chưa có văn bản chính thức nào.

Cadillac XT6 2020 phải trang bị 2 kiểu đèn riêng cho thị trường trong nước và quốc tế.

Điều luật cấm sử dụng hệ thống đèn pha thích ứng cũng khiến chiếc Cadillac XT6 gặp khó ngay tại quê nhà. Cadillac XT6 được trang bị tiêu chuẩn tính năng đèn pha thích ứng IntelliBeam tại nhiều thị trường. Nhưng ở Mỹ, mẫu xe XT6 cùng nhiều dòng xe sang khác phải tự vô hiệu hóa tính năng hay ho này.

Cadillac từng hy vọng Cơ quan An toàn Giao thông Cao tốc Quốc gia Mỹ (NHTSA) sẽ sửa luật nhưng điều đó không xảy ra. Tại Nhật Bản, tất cả những mẫu xe mới từ ngày 1/4/2020 bắt buộc phải được trang bị đèn pha tự động thích ứng. Đối với những mẫu xe đang mở bán trên thị trường nước này, thương hiệu chủ quản có thể tiếp tục bán đến hết tháng 10/2021.