Các dịch bệnh trong thế kỷ 20, 21 ‘tầm nào’ với COVID-19?

Ngày 1-11, Hãng tin AFP đã có bài viết so sánh giữa đại dịch COVID-19 với các dịch bệnh chết chóc khác.

Những con số cụ thể phần nào giúp hình dung được đại dịch COVID-19 có sức tàn phá ghê gớm ra sao.

Ảnh chụp ngày 2-7-2021 cho thấy một phụ nữ suy sụp khi cầu nguyện trước lễ hỏa táng một người thân đã mất vì COVID-19 ở Gauhati, Ấn Độ – Ảnh: AP

Đến nay COVID-19 đã khiến hơn 5 triệu người tử vong trên toàn cầu (theo cập nhật của trang Worldometers), tồi tệ hơn nhiều so với hầu hết các dịch bệnh do virus khác trong thế kỷ 20 và 21.

Các dịch bệnh thế kỷ 21

Số người tử vong do COVID-19, gây ra bởi virus SARS-CoV-2, vượt xa các dịch bệnh do virus khác trong thế kỷ 21.

Năm 2009, dịch cúm heo do chủng virus H1N1 đã khiến 18.500 người chết (con số chính thức).

Con số này sau đó đã được tạp chí y khoa nổi tiếng The Lancet điều chỉnh thành từ 151.700 – 575.400 người chết.

Vào năm 2002-2003, Hội chứng hô hấp cấp tính nặng ( SARS) xuất hiện tại Trung Quốc là bệnh do virus corona đầu tiên gây ra nỗi sợ hãi toàn cầu, nhưng chỉ khiến 774 người tử vong.

Các dịch cúm

Số ca tử vong do COVID-19 thường được so sánh với bệnh cúm mùa. Cúm mùa khiến từ 290.000 – 650.000 người tử vong trong số khoảng 5 triệu ca bệnh nặng mỗi năm trên toàn cầu.

Trong thế kỷ 20, hai đại dịch cúm lớn không theo mùa là cúm châu Á năm 1957 – 1958 và cúm Hong Kong năm 1968 – 1970. Mỗi đại dịch này đã khiến khoảng 1 triệu người chết.

Đến nay, đại dịch khủng khiếp nhất là dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 – 1919, cũng do một loại virus mới gây ra.

Theo nghiên cứu được công bố vào những năm 2000, trong 3 làn sóng bùng phát liên tiếp, dịch cúm Tây Ban Nha đã khiến từ 50 triệu – 100 triệu người tử vong. Con số này cao hơn nhiều so với 10 triệu người chết trong Thế chiến I.

Các bệnh nhân mắc cúm trong bệnh viện cấp cứu gần Trại Funston ở Kansas, Mỹ năm 1918 – Ảnh: AP

Virus nhiệt đới

Số người chết do COVID-19 cao hơn nhiều so với số người chết vì sốt xuất huyết do virus Ebola, được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1976.

Đợt bùng phát dịch Ebola lớn gần nhất đã khiến gần 2.300 người chết ở CHDC Congo trong khoảng thời gian từ tháng 8-2018 đến tháng 6-2020.

Trong 4 thập niên, các đợt bùng phát dịch Ebola đã cướp đi sinh mạng của khoảng 15.300 người, đều ở châu Phi.

Ebola có tỉ lệ tử vong cao hơn nhiều so với COVID-19: khoảng 50% số người bị nhiễm bệnh đã tử vong. Nhưng Ebola ít lây hơn các bệnh do virus khác, vì phần lớn do không lây qua không khí, mà lây qua tiếp xúc trực tiếp và gần.

Các virus nhiệt đới khác như virus gây bệnh sốt xuất huyết có thể gây tử vong nếu bệnh biến chứng nặng, khiến số người tử vong thấp hơn so với COVID-19.

Bệnh sốt xuất huyết do muỗi làm trung gian truyền bệnh, khiến khoảng vài nghìn người tử vong mỗi năm. Chẳng hạn, có 4.032 người tử vong do sốt xuất huyết vào năm 2015, theo số liệu của WHO.

AIDS và viêm gan

Đến nay HIV/AIDS là đại dịch thời hiện đại gây tử vong cao nhất, với gần 36,3 triệu người trên thế giới đã chết vì nó từ năm 1980. Hiện vẫn chưa có vắc xin phòng ngừa HIV/AIDS hiệu quả, mà chỉ có thuốc kháng retrovirus (có tác dụng ức chế sự nhân lên của virus HIV).

Virus gây viêm gan B và C chủ yếu lây truyền qua đường máu, cũng gây ra số tử vong cao, khiến hơn 1 triệu người tử vong mỗi năm, thường là ở các nước nghèo.