Cá tra Việt Nam đã “rã đông” tại thị trường châu Âu, nước nào mua nhiều nhất?
Sau ít nhất 2 năm liên tiếp, XK cá tra sang EU giảm sút, số lượng doanh nghiệp Việt Nam rút khỏi thị trường này cũng gia tăng.
Trước khi dịch Covid-19 đến tâm điểm châu Âu thì xuất khẩu cá tra sang khối thị trường này đã bộc lộ nhiều điểm thiếu hấp dẫn khi nhiều tháng liên tiếp tăng trưởng xuất khẩu rơi xuống mức âm.
Nhưng bắt đầu từ năm 2022, có những hi vọng cá tra Việt Nam trở lại ở thị trường EU.
Cho đến nửa đầu tháng 2/2022, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang EU đạt 20,2 triệu USD, tăng 40,2% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng trưởng lạc quan nhất sau nhiều tháng chững hoặc sụt giảm sâu.
Hiện nay, Hà Lan, Bỉ, Đức và Tây Ban Nha là 4 thị trường xuất khẩu cá tra đơn lẻ lớn nhất trong khối của các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam. Trong đó, Hà Lan là thị trường lớn nhất chiếm 36,6% tổng giá trị xuất khẩu sang thị trường này.
Cách đây hơn 10 năm, EU là thị trường xuất khẩu cá tra truyền thống và lớn nhất của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. Tuy nhiên, sau khi lên tới thời điểm “hoàng kim” vào những năm 2016-2018 thì xuất khẩu cá tra sang EU bắt đầu chững và giảm dần.
Video đang HOT
Sau khi ảnh hưởng bởi Covid-19, nhiều nhà nhập khẩu cho biết họ phải đối mặt với khó khăn về tài chính do nhu cầu tiêu thụ cá thịt trắng, trong đó có cá tra tại nhiều thị trường của khu vực chưa tăng, trong khi chi phí logistic, chi phí vận chuyển… tăng đáng kể.
Nhiều khách hàng EU đã chủ động đề nghị được giảm mua, hủy hoặc hoãn các đơn hàng đã ký hoặc sắp sửa ký. Thêm nữa, các nhà NK theo phương thức FOB bị khó khăn do chi phí vận chuyển đường biển cao, giá bán cá tra ở EU vẫn ổn định, tuy nhiên nhiều nhà nhập khẩu dè dặt mua hàng.
Do khách hàng EU yêu cầu cao hơn nhưng giá mua lại không mấy hấp dẫn nên năm 2021, nhiều doanh nghiệp vốn xuất khẩu mạnh sang EU đã chuyển sang các thị trường khác như: Trung Quốc, Mexico, Brazil, Ai Cập, Colombia, Thái Lan. Đó cũng là lý do khiến cho giá trị xuất khẩu cá tra sang EU giảm liên tiếp.
Đầu năm nay, giá trị XK cá tra sang EU đang tăng trưởng dương tích cực trở lại, đó là hi vọng cho nhiều doanh nghiệp muốn quay trở lại thị trường này. Cho dù, trong nhiều tháng qua, giá trị xuất khẩu cá tra sang nhiều nước châu Âu bị giảm sút hoặc gián đoạn nhưng đây vẫn được coi là thị trường lớn và quan trọng của các doanh nghiệp Việt Nam.
Việt Nam đang cung cấp "độc quyền" loài cá này cho Trung Quốc
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, hiện Việt Nam vẫn là 1 trong 3 thị trường cung cấp sản phẩm cá thịt trắng hàng đầu cho Trung Quốc - Hongkong, trở thành nhà cung cấp cá tra đông lạnh "độc quyền" tại Trung Quốc.
Việt Nam cung cấp "độc quyền" một loài cá cho Trung Quốc
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu cá tra dự báo sẽ tăng trưởng trở lại trong năm 2022 và thị trường Trung Quốc - HongKong vẫn là khu vực tiềm năng cho xuất khẩu cá tra.
Theo VASEP, từ cuối năm 2021, xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc - Hongkong (Trung Quốc) đã tăng trưởng trở lại.
VASEP nhận định, tháng 11/2021, giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc - Hongkong tăng gấp đôi so với tháng trước đó và tăng 17,4% so với cùng kỳ năm 2020. Như vậy, sau ba quý đầu năm XK sang thị trường này bất ổn thì quý cuối năm đã có dấu hiệu tăng trưởng tích cực.
Tính tới nửa đầu tháng 12/2021, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc - Hongkong đạt 416 triệu USD, giảm 17% so với cùng kỳ năm ngoái.
Kết quả xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc bị giảm sút này là do trong suốt ba quý đầu năm 2021, không chỉ các nhà chế biến cá tra Việt Nam mà cả các nhà chế biến xuất khẩu cá minh thái Nga hay cá hồi Nauy, tôm Ấn Độ cũng gặp khó do rào cản thương mại.
Xuất khẩu cá tra dự báo sẽ tăng trưởng trở lại trong năm 2022 và thị trường Trung Quốc - HongKong vẫn là khu vực tiềm năng cho xuất khẩu cá tra. Trong ảnh: Nông dân ĐBSCL thu hoạch cá tra. Ảnh: VASEP.
Trung Quốc đã nhiều lần tăng cường biện pháp kiểm tra thực phẩm nhập khẩu để test Covid-19.
Tuy nhiên, kể từ tháng 9/2021, nhiều nhà nhập khẩu Trung Quốc cho rằng, nguồn cá tra dự trữ của họ để chuẩn bị cho dịp lễ tết cuối năm hay tới mùa hè năm 2022 đã cạn nên họ cũng chờ đợi Chính phủ nới lỏng các biện pháp kiểm tra hàng hóa để tăng cường mua hàng.
"Hiện nay, Việt Nam vẫn là 1 trong 3 thị trường cung cấp sản phẩm cá thịt trắng hàng đầu cho Trung Quốc - Hongkong. Trong đó, Việt Nam là nhà cung cấp cá tra đông lạnh "độc quyền" tại Trung Quốc. Thị trường Trung Quốc đang thiếu cá tra và dự báo sẽ tăng nhập khẩu trong thời gian tới" - đại diện VASEP nhận định.
Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của cá tra Việt Nam năm 2022
Theo nhận định của ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP, thị trường Trung Quốc có thể vẫn giữ vững vị trí là thị trường nhập khẩu lớn nhất của cá tra Việt Nam trong năm 2022.
Tuy nhiên, xu hướng thị trường sẽ vẫn tiếp tục bị tác động do những yếu tố đã được phát hiện trong năm 2021 như chính sách Zero Covid khiến các địa phương ngày càng siết chặt việc kiểm soát hàng nhập khẩu cả biên mậu lẫn chính ngạch.
Hệ quả là hàng hóa biên mậu liên tục đóng mở đầy bấp bênh trong khi cá tra xuất khẩu chính ngạch lại gánh khó khăn do việc các tàu feeder vào Trung Quốc qua Hongkong bị tạm ngừng; việc tìm được container cho hàng xuất chính ngạch tùy thuộc quan hệ với hãng tàu, đại lý và giá cước với đủ loại phụ phí tăng chóng mặt.
Nhà nhập khẩu cũng gặp nhiều khó khăn khi quy định nhập khẩu mới làm chi phí phát sinh ở cảng đến nhiều hơn và hàng cần đưa vào kho lạnh kiểm Covid trước khi được lưu thông khiến thời gian kéo dài. Ước tính chi phí cho 01 lô hàng nhập khẩu cao gấp đôi so với cùng kỳ năm trước.
Năm 2022, sản lượng cá tra của Việt Nam được dự báo là có thể giảm 0,2 triệu tấn so với năm 2021, kéo theo sản lượng cá tra toàn cầu sụt 4,6% còn 3,1 triệu tấn.
Năm 2021, Việt Nam sản xuất được khoảng 1,5 triệu tấn cá tra.
Doanh nghiệp thủy sản 'đón sóng' vượt đại dương Nhu cầu tiêu thụ thủy hải sản bình quân đầu người trên thế giới tăng đang tạo ra tiềm năng tăng trưởng lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam. Bên cạnh đó, các Hiệp định thương mại tự do (FTA) cũng tạo ra động lực tăng trưởng cho toàn ngành. Trước con sóng hồi phục, các doanh nghiệp thủy...