Cả nước ham đẻ con trai, VN thiếu 4 triệu phụ nữ
Không chỉ lười đẻ và thích đẻ con trai, dân số Việt Nam đang có tốc độ già hoá thuộc top nhanh nhất thế giới.
Trong hơn 60 năm qua, VN đã thực hiện tốt kế hoạch hoá gia đình, giúp giảm sinh hàng chục triệu người. Tuy nhiên chúng ta đang phải đối mặt với những vấn đề mới của dân số, trong đó có 3 thách thức lớn tác động trực tiếp đến mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội.
Cả nước ham đẻ con trai
Phó Tổng cục DS-KHHGĐ cho biết, VN hiện nằm trong nhóm 15 nước có tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.
Dù xuất hiện muộn, nhưng tốc độ mất cân bằng giới tính tại VN đang tăng rất nhanh, lan rộng từ thành thị đến nông thôn và ở khắp 6/6 vùng lãnh thổ. Càng người có điều kiện kinh tế, học vấn cao lại càng chọn giới tính khi sinh nhiều.
Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh tại VN ngày càng nghiêm trọng.
Ông Tân dẫn chứng, nếu như năm 2006, có 109,8 bé trai/100 b.é gá.i thì đến năm năm 2013 con số này tăng lên 113,8/100 và hiện là 112 bé trai/100 b.é gá.i. Tỉ lệ này tại Hà Nội là 114 bé trai/100 b.é gá.i và nhận định rất khó để đưa về mức cân bằng tự nhiên.
Cá biệt, một số huyện ngoại thành Hà Nội có tỉ lệ giới tính khi sinh đạt ngưỡng báo động đỏ như: Ứng Hòa (132,6 bé trai/100 b.é gá.i); Mê Linh (127/100); Ba Vì (123,6/100); Sóc Sơn (123,5/100); Sơn Tây (123,2/ 100); Mỹ Đức (121,9/100).
Ông Tân cảnh báo, nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, đến 2050, VN sẽ thiếu 2,3-4,3 triệu phụ nữ, trong khi hiện tại mới thiếu hụt vài trăm nghìn.
Video đang HOT
Khi đó cấu trúc gia đình sẽ tan vỡ, phụ nữ kết hôn sớm, tỉ lệ l.y hô.n, độc thân cao, bạ.o hàn.h gia đình, bạo lực giới, mất an ninh trật tự, buôn bá.n ph.ụ n.ữ, tr.ẻ e.m, HIV/AIDS tăng…
Nguy cơ nhà không ai ở, lớp vắng HS
GS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Dân số và các vấn đề xã hội cho biết, giai đoạn những năm 60 thế kỷ trước, trung bình mỗi phụ nữ VN đẻ khoảng 6,8 con. Từ 2005 đến nay, VN duy trì mức sinh thay thế 2,1 con/phụ nữ. Tuy nhiên tỉ lệ này đang giảm dần.
GS Cử dẫn chứng, nhiều tỉnh và thanh phố đang có mức sinh quá thấp, như TP.HCM năm 2015 chỉ còn 1,45 con/phụ nữ; Bà Rịa-Vũng Tàu: 1,56, Bình Dương:1,59…
GS Nguyễn Đình Cử.
Những lợi ích ngắn hạn khi mức sinh thấp là tỉ lệ t.ử von.g mẹ và trẻ giảm nhanh; Tỉ lệ nhập học cao ở tất cả các cấp; tỉ lệ hộ nghèo giảm theo quy mô gia đình và chất lượng dân số tăng lên.
Tuy nhiên, về dài hạn sẽ tạo ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với phát triển. Dân số giảm sẽ có những ngôi nhà không ai ở, những lớp học vắng học sinh, những con đường ít người đi. Di cư trong nước và di cư quốc tế cao, lao động ngày càng khan hiếm, già hoá nhanh…
“Nhiều nước trên thế giới có mức sinh thấp kéo dài đến khoảng giữa thế kỷ này, số người cao tuổ.i sẽ chiếm một nửa, thậm chí 60% dân số, chẳng hạn Nhật Bản, Hàn Quốc… Các quốc gia này đang phải vật lộn để giải quyết những hậu quả nặng nề với chi phí cao, kể cả mở rộng nhập cư, nhập khẩu lao động”, GS Cử phân tích.
Dân số già hoá nhanh nhất thế giới
Phó Tổng cục DS-KHHGĐ cho biết, VN đã bắt đầu bước vào già hoá dân số từ năm 2011, khi tỉ lệ người trên 60 tuổ.i chiếm trên 10%, với khoảng 11 triệu người.
Theo tính toán, đến năm 2030, tỉ trọng người cao tuổ.i nước ta sẽ chiếm 17% (dân số già) và đến 2050 sẽ bước vào dân số siêu già. Trong khu vực châu Á, hiện Nhật Bản là quốc gia có dân số siêu siêu già (tỉ lệ người già chiếm trên 40%).
Đáng lưu ý, tốc độ già hoá dân số của VN đang nằm trong top nhanh nhất thế giới. Trong khi các nước có nền kinh tế phát triển mất nhiều thập kỷ, thậm chí cả thế kỷ để chuyển sang giai đoạn dân số già thì VN chỉ mất 17-20 năm.
Đơn cử như Pháp mất 100 năm, Thuỵ Điển 85 năm, Australia 73 năm, Mỹ 69 năm, Canada 65 năm…
Ngoài ra, tuổ.i thọ trung bình của người Việt có tăng, nhưng gánh nặng bệnh tật lớn. Trung bình mỗi người cao tuổ.i mắc tới 2,69 bệnh, chủ chủ yếu các bệnh không lây nhiễm như đái tháo đường, cao huyết áp, tim mạch…
Trong khi đó kinh tế VN vẫn ở mức trung bình, già khi chưa kịp giàu, ngược với trình tự của các nước. Đây sẽ là thách thức lớn với hệ thống an sinh xã hội.
Theo Thúy Hạnh (Vietnamnet)
Người trẻ lười sinh, dân số già đi
Tỷ lệ sinh con ở Việt Nam ngày càng giảm dẫn đến một mối lo ngại về dân số già, so với cách đây năm năm, trong nhiều báo cáo về kinh tế vẫn nhấn mạnh Việt Nam đang ở trong "cơ cấu dân số vàng", tức là độ tuổ.i của dân số trẻ chiếm đến gần 70% tổng dân số Việt Nam.
Thế giới không chỉ có công nghệ 4.0 đang diễn ra ở các nước đang nhanh chân tiến tới, mà còn có những thế hệ người máy sinh học sắp ra đời ở Nhật Bản, những con bướm nhận diện kẻ thù ở Hàn Quốc, và xu hướng con người sống với búp bê tìn.h dụ.c đi du lịch khắp nơi, đã khiến cho một số nước phát triển ngày càng rơi vào tình trạng dân số giảm, đến tưởng như sẽ diệt vong sớm hơn một thiên thạch chạm vào, hay các nước bùng nổ chiến tranh hạt nhân.
Niềm vui của một gia đình sau ba năm chữa vô sinh.
Tại Bắc Kinh, đã từ năm năm nay, chế độ một con bị cởi bỏ vì thế hệ mới không thèm... sanh con nữa. Khủng hoảng vì con một đã đành, nay lại khủng hoảng dân số, Trung Quốc bắt đầu khuyến khích hai, ba con trở lại, nhưng có vẻ đã muộn.
Ở Việt Nam, mới tháng trước cộng đồng mạng xôn xao khi nghe tuyên bố của bí thư Thành uỷ TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân khuyến cáo dân đô thị sanh con, ông nói: "Sinh nhiều thì khổ, mà sinh ít thì cũng có hại cho đất nước". Đấy là ông đã dựa trên kinh nghiệm nhiều năm làm trưởng ban Chỉ đạo quốc gia về dân số kế hoạch hoá gia đình, và theo báo cáo của ban Kế hoạch hoá dân số về tỷ lệ già hoá dân số ở TP.HCM đang tăng cao, khiến ông Nhân âu lo cũng phải.
Tiếp cận với một thế hệ trẻ năng động và tự chủ ở đô thị, tôi nhận thấy, độ tuổ.i kết hôn của các bạn trẻ đô thị gia tăng và độ tuổ.i sinh con cũng tăng. Nhưng điều đó không "nguy hại" theo như ý ông Nhân, bằng việc đã có một thế hệ kế tiếp xem việc sinh con và nuôi con là rất khó khăn, là trách nhiệm rất nặng nề, và vì thế "hãy sống vì mình", trở thành khẩu hiệu cho người trẻ hiện nay từ chối sự ràng buộc gia đình.
Ít có ai làm một cuộc thăm dò để cho ra một thống kê tương đối chính xác về tỷ lệ l.y hô.n của các đôi vợ chồng trẻ trong khoảng mười năm trở về đây. Tuy nhiên, hội các bà mẹ đơn thân nuôi con lại được thành lập rất nhiều. Sự bất an của đời sống vợ chồng, cùng với sự thay đổi giá trị gia đình theo chiều hướng xấu đi, cũng là nguyên nhân cho người trẻ thích độc thân. Đặc biệt gánh nặng gia đình đặt trên vai người phụ nữ, trong đó ảnh hưởng của thói gia trưởng vì "trọng nam khinh nữ" theo truyền thống phong kiến, đã khiến người phụ nữ chịu nhiều áp lực rất lớn trong cuộc đời. Để thoát khỏi "gia phong", nhiều phụ nữ trẻ đã từ chối lập gia đình và chọn lựa cho mình cuộc sống độc lập.
"Khi hiểu chân thực và không chấp vào quy ước xã hội thì giữa người với người chỉ có tương giao chứ không có quan hệ".
Cố giám đốc điều hành UNFPA, TS Babatunde Osotimehin (1949 - 2017), phát biểu trong một hội nghị về dân số thế giới năm 2015, bà nói: "Để phụ nữ có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình, đồng thời mang lại lợi ích kinh tế lớn hơn, phụ nữ cần có quyền được tự do quyết định số con, thời điểm sinh con và khoảng cách sinh cho chính mình. Duy trì và tăng cường việc thực hiện các quyền này sẽ góp phần cải thiện sức khoẻ cho họ, đồng thời tạo ra nhiều lợi ích kèm theo như tăng đầu tư vào giáo dục/đào tạo, tăng năng suất lao động, tăng sự tham gia vào lực lượng lao động và cuối cùng là tăng thu nhập, tăng mức tiết kiệm, mức đầu tư và tích luỹ tài sản". Đó thực sự là một vòng quay đầy ý nghĩa thúc đẩy sự phát triển xã hội văn minh.
Cũng đã có một thời, chủ đề "độc thân vui tính" được tranh luận khắp nơi. Những đôi yêu nhau đâ.m ra ngờ vực về tính kết dính của hôn nhân, khi tình cảm đã ngày càng trở nên cạn cợt vì sự chuyển động của những xã hội đầy lo toan và công việc. Thời đại công nghệ giúp cho thế giới mở rộng, nhưng lại hẹp dần với các xúc chạm bình thường giữa con người với con người. Chúng tôi đã nói đùa với nhau: cả nhà ở cùng nhau, nhưng nói chuyện với nhau qua... viber; đám bạn rủ nhau càphê cuối tuần, nhưng cũng mỗi đứa mỗi điện thoại nói chuyện với... đứa khác ở nơi khác; hai vợ chồng lên giường, nhưng tiếng điện thoại chen lẫn với ái ân, cuối cùng xìu xìu ển ển và chẳng mấy chốc đam mê tan trong... hư ảo.
Một vị thầy nói: "Khi hiểu chân thực và không chấp vào quy ước xã hội thì giữa người với người chỉ có tương giao chứ không có quan hệ". Vì thế, việc thiết lập lại các mối tương giao ngày nay sẽ là bài toán giải quyết cho các giá trị truyền thống thay đổi phù hợp với hiện tại. Cũng như việc xác lập một mục tiêu hoàn thiện cuộc đời mình, lấy gia đình làm chủ đạo để trải nghiệm cuộc đời, thì chính sự xuất hiện của một đứ.a tr.ẻ sẽ trở thành chất xúc tác khiến cảm xúc của chúng ta mãnh liệt trở lại, để kết nối những mảnh tình sắp tan vỡ thành một câu chuyện cuộc đời mới.
Theo Thái Thảo (Thế Giới Tiếp Thị)
Tại sao Việt Nam bị báo động ngày càng sinh ít con? Lo ngại mức sinh có thể xuống quá thấp, chuyên gia đề nghị Việt Nam nới lỏng, thậm chí bỏ chính sách 2 con. Theo Bộ Y tế, hiện nay dân số Việt Nam khoảng 93,4 triệu người. Trong 25 năm qua, Việt Nam đã hạn chế, tránh sinh hơn 27 triệu người, tương đương 27 tỉnh có quy mô dân số ở...