Ca mổ tách Trúc Nhi, Diệu Nhi đã thành công?
“Xuất viện chưa phải là hết vì phía trước chúng ta còn nhiều việc phải làm”, TS.BS Trương Quang Định, trưởng ê-kíp mổ tách cặp song sinh dính liền Trúc Nhi – Diệu Nhi, nhận định.
Trúc Nhi và Diệu Nhi – cặp song dính liền bụng chậu hiếm gặp tại Việt Nam được mổ tách – đã xuất viện hôm qua (7/10). Sau gần 3 tháng lên kế hoạch và 13 giờ phẫu thuật, TS.BS Trương Quang Định, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố và GS Trần Đông A, cố vấn chuyên môn ca mổ tách, lần đầu chia sẻ những dự định sau cuộc đại phẫu đạt kỷ lục Guinness này.
Lời hứa trước ca đại phẫu
GS.TS.BS Trần Đông A, chuyên gia cao cấp, cố vấn chuyên môn của Bệnh viện Nhi đồng 2, cho biết Trúc Nhi – Diệu Nhi và Nguyễn Việt – Nguyễn Đức đều chịu chung sự bất công của số phận khi sinh ra với 2 hình hài dính chặt nhau vùng bụng chậu.
GS.TS.BS Trần Đông A chia sẻ: “Trong điều kiện y tế hiện đại cùng thời điểm thích hợp, không có lý do gì song Nhi không thể được cứu”. Ảnh: Chí Hùng.
Năm 1988, GS Đông A là trưởng ê-kíp mổ cùng 70 y bác sĩ đã tách rời thành công cặp song sinh Việt – Đức. Thời điểm đó, ca mổ này đi vào lịch sử y học Việt Nam. Truyền thông thế giới cũng liên tục đăng tải thông tin khen ngợi kỳ tích.
32 năm sau, lịch sự tiếp tục ghi dấu ấn khi 93 y bác sĩ mổ tách song Nhi. Giáo sư này đánh giá đây là một trong những ca mổ hiếm và rất phức tạp tương tự Việt – Đức.
“Trong thời điểm lịch sử khó khăn, chúng ta đưa ra quyết định nhân văn là tách Việt – Đức. Nhờ vậy, hai cuộc đời thoát khỏi cảnh dính liền. Trong điều kiện y tế hiện đại cùng thời điểm thích hợp, không có lý do gì song Nhi không thể được cứu. Sức mạnh hệ thống của chúng ta một lần nữa được xác nhận và thế giới cũng công nhận”, GS Đông A chia sẻ.
Vị giáo sư cho biết thời điểm trước khi đi đến quyết định mổ, TS.BS Trương Quang Định mời ông cùng các bác sĩ đến gặp song Nhi để thăm khám, chẩn đoán hình ảnh.
“Trong giây phút cùng cha mẹ các bé ký giấy cam kết mổ, chúng tôi đã hứa nhất định cố gắng hết sức. Hiện tại, không những hai cuộc đời được cứu mà các cháu còn hồi phục tốt. Đó thực sự là điều hạnh phúc”, GS Đông A kể lại.
Trong cuộc gặp với ê-kíp mổ cũng là những học trò, đàn em của mình, ông nhiều lần nhắc nhở nhiệm vụ cao nhất của các y bác sĩ là giúp các bé về với gia đình, xã hội như đứa trẻ bình thường.
“Nguyễn Đức trong ca mổ 32 năm trước giờ đây cũng đã lấy vợ, sinh con. Nếu được chăm sóc tốt, có thể song Nhi sẽ sống một cuộc đời dài, dù phía trước còn nhiều gian nan”, ông cho biết.
Biểu cảm đáng yêu của Diệu Nhi trong ngày xuất viện. Ảnh: Chí Hùng.
Những thành công bước đầu
Video đang HOT
“Hơn 90 ngày qua, tôi biết mọi người lo lắng, nóng ruột muốn biết tình hình của Trúc Nhi, Diệu Nhi. Tuy nhiên, chúng tôi – những người trực tiếp cầm dao mổ tách và chăm sóc 2 bé – còn lo lắng hơn rất nhiều. Bởi hôm nay, việc các con bước ra khỏi bệnh viện chưa phải là kết quả cuối cùng của ca mổ này”, TS.BS Trương Quang Định, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, nhận định.
Ông cho biết thời gian qua, nhiều người đặt vấn đề rằng ca mổ tách song Nhi liệu đã thành công hay chưa. Bác sĩ này giải thích ca mổ hiện tại vẫn chỉ là thành công bước đầu. “Xuất viện chưa phải là hết vì phía trước chúng ta còn nhiều việc phải làm. Song song đó, nhiều biến cố có thể xảy ra mà chúng ta chưa lường trước”.
TS Định cho biết về hô hấp, bé Diệu Nhi có tình trạng lõm ngực, hẹp khí quản. Không may mắn, bé còn xuất hiện tình trạng giãn não thất và di chứng vùng thùy trái. Do đó, chúng ta luôn thấy bé Diệu Nhi lúc nào cũng vui tươi và hay tự cười. Để giải quyết vấn đề này, các bác sĩ quyết định theo dõi các bé đến năm 2 tuổi, sau đó chụp MRI để đánh giá và lên hướng điều trị.
TS.BS Trương Quang Định – chỉ huy trưởng của ca mổ tách song Nhi. Ảnh: Chí Hùng.
Diệu Nhi được nhận hậu môn duy nhất của cả 2. Trong vòng một tháng tới, bé sẽ được đóng hậu môn tạm. Trúc Nhi hoàn toàn không có hậu môn thật. Các bác sĩ cân nhắc khả năng tái tạo hậu môn cho bé. Việc này chỉ diễn ra thuận lợi nếu bé có vết tích của hậu môn. Dù vậy, sau mổ, bé Trúc Nhi cai máy thở lâu hơn nhưng phục hồi rất nhanh, thần kinh được đánh giá bình thường.
GS Trần Đông A đánh giá đây là ca thứ 2 của Việt Nam được mổ theo đúng chuẩn quốc tế về song sinh dính nhau. Tiêu chuẩn quốc tế về tách dính song sinh bao gồm có kết quả chẩn đoán trước sinh; cha mẹ được tư vấn và quyết định giữ thai nhi; 2 bệnh viện sản – nhi phối hợp giữ thai và chăm sóc sơ sinh; lựa chọn phương pháp mổ lấy thai an toàn. Đặc biệt, tiêu chuẩn cuối cùng là ca mổ được thực hiện với phương tiện y khoa hiện đại nhất vào thời điểm đó.
Tuy nhiên, TS Định vẫn trăn trở: “Y khoa luôn có những xác suất và chưa biết điều gì sẽ xảy ra. Dù vậy, chúng tôi hạnh phúc vì hiện tại, các cháu được trở về ngôi nhà yêu thương”.
Trúc Nhi, Diệu Nhi xuất viện sau 84 ngày được tách rời
84 ngày sau ca đại phẫu tách rời, Trúc Nhi và Diệu Nhi đang bước đến gần đích hơn trên hành trình trở thành đứa trẻ bình thường.
Hôm nay (7/10), Hoàng Trúc Nhi và Hoàng Diệu Nhi, 16 tháng tuổi, được xuất viện sau hơn 400 ngày sống tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM).
Sinh ra với hình hài không nguyên vẹn, nương tựa nhau bằng những cơ quan, nội tạng duy nhất cho cả hai cá thể, giờ đây, song Nhi đang đi vào quỹ đạo phát triển của đứa trẻ bình thường, với hai cơ thể độc lập.
Sự dũng cảm của người mẹ
Trong nhật ký viết cho hai con gái, Trần Thị Hồng Thúy (mẹ song Nhi) chia sẻ hơn 400 ngày, bà mẹ trẻ không đếm xuể những vết kim đâm trên người con.
Tiêm thuốc, truyền dịch, lấy ven rồi lại hư, sau đó lấy tiếp. Dù là đường dao xẻ dọc cơ thể hay chỉ như vết kiến cắn, tất cả trở thành ám ảnh với hai con gái.
Đó là lý do sau mổ tách, dù những đau đớn nhất đã qua, song Nhi vẫn chưa thể thích nghi được với kim tiêm, dao kéo. Hiện tại, chỉ cần nhìn thấy điều dưỡng lấy dụng cụ, chuẩn bị làm gì đó, 2 bé sẽ khóc thét.
Trúc Nhi (ngồi) và Diệu Nhi (nằm) trước mổ tách. Ảnh: Chí Hùng.
"Mẹ chỉ có thể bảo vệ được mạng sống cho hai con nhưng không thể chịu thay nỗi đau. Mạnh mẽ lên nhé hai thiên thần của mẹ. Đây là lần thứ 2 mẹ tha thiết mong con hiểu được. Nếu đơn giản là phá bỏ, mẹ sẽ không phải vất vả như bây giờ. Nếu thực hiện điều đó, làm sao mẹ có 2 con gái đáng yêu và thông minh như bây giờ", mẹ song Nhi chia sẻ.
Trước đó, ThS.BS Nguyễn Đình Vũ, Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Hùng Vương, trầm ngâm nhìn tấm phim siêu âm thai lạ thường. Đối diện ông là vợ chồng sản phụ 26 tuổi, ngụ tại quận 9, TP.HCM.
Bác sĩ Vũ là người đầu tiên phát hiện dị tật dính liền hiếm gặp của song thai này. Tuy nhiên, đáp lại câu hỏi bỏ ngỏ của vị bác sĩ về việc có nên giữ lại song thai dị tật là ánh mắt thoáng buồn nhưng kiên định của cặp vợ chồng trẻ. Trao cho song Nhi cơ hội chào đời dù biết 2 con sẽ trải qua tuổi thơ đầy sóng gió là lựa chọn duy nhất của người mẹ.
"We'll be born with our parent's courage" (tạm dịch: Chúng ta được sinh ra nhờ sự dũng cảm của cha mẹ), bác sĩ Vũ viết trên mạng xã hội.
Kết quả chẩn đoán hình ảnh tại Bệnh viện Hùng Vương cho thấy Trúc Nhi và Diệu Nhi dính nhau ở phần bụng chậu và cơ quan sinh dục. Đây là trường hợp song thai cùng trứng, có cùng bánh rau.
Chị Thúy nhập viện được vài ngày, Diệu Nhi có dấu hiệu thiếu máu nuôi, suy tim, nguy cơ ảnh hưởng tính mạng tới cả Trúc Nhi. Sau khi hội chẩn, các bác sĩ Bệnh viện Hùng Vương và Bệnh viện Nhi Đồng TP.HCM quyết định phẫu thuật, giúp 2 bé chào đời sớm 7 tuần so với dự kiến.
Sau sinh, cả 2 đều được bơm thuốc Surfactant hỗ trợ phổi và chụp CT, MRI tìm hướng can thiệp càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, 2 trẻ còn quá nhỏ để chịu đựng ca đại phẫu tách phần dính liền phức tạp.
Tìm kiếm. Chờ đợi. Hy vọng. Đó là những gì diễn ra suốt một năm.
Mọi diễn biến trong ca mổ tách song Nhi đúng theo kế hoạch của TS Trương Quang Định. Ảnh: Thuận Thắng.
"Quyết định táo bạo nhưng nhân văn"
TS.BS Trương Quang Định, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, chia sẻ ngay khi tiếp nhận 2 đứa trẻ, ông đã ấp ủ kế hoạch cho một ca đại phẫu tách rời.
TS Định xúc động trước hình ảnh 2 đứa trẻ kém may mắn, nương tựa nhau bằng những cơ quan, nội tạng duy nhất. Với hình hài không trọn vẹn, khi Trúc Nhi đứng dậy, Diệu Nhi chỉ có thể nằm "chịu trận".
Hành trình sóng gió thời kỳ sơ sinh cùng những bất hạnh trong 2 cá thể dính liền này đã thôi thúc ông phải làm điều gì đó.
Tuy nhiên, quyết tâm của ê-kíp ngoại khoa không thể thực hiện khi bản đồ cơ thể chưa hoàn thiện. Người gánh nhiệm vụ lớn lao này thuộc về bác sĩ Nguyễn Ngọc Minh Khánh, khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố.
"Tôi không nhớ mình đã chụp hình và siêu âm cho song Nhi bao nhiêu lần. Bao nhiêu lần hy vọng, lẫn tuyệt vọng", bác sĩ Khánh kể với Zing.
Với sự phối hợp giữa các chuyên gia chẩn đoán hình ảnh, toàn bộ cơ thể song Nhi được vẽ hoàn chỉnh với protocol chụp CT mạch máu đồ. Đây cũng là thời điểm đội ngũ bác sĩ tự tin cầm dao mổ, bước vào cuộc đọ sức trí tuệ.
"Tâm nguyện của chúng tôi là trả lại cho 2 bé một cuộc đời lành lặn như bao trẻ khác. Chúng tôi đã trải qua nhiều lần hội chẩn để ngày hôm nay đi đến quyết định thực hiện công việc này. Một quyết định táo bạo nhưng chắc chắn sẽ thật nhân văn", TS Định trải lòng.
Những đau đớn nhất đã qua
5h30 sáng 15/7, gần 100 y bác sĩ bước vào khu vực mổ để thực hiện kế hoạch "cứu mạng sống cho 2 con người". Từng kíp được phân chia thời gian vào phòng theo kế hoạch trước đó.
Họ là những y bác sĩ chuyên môn và kinh nghiệm nhất tại Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Nhi đồng 2, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Mắt, Bệnh viện Xuyên Á, Đại học Y dược TP.HCM, Trung tâm Medic...
TS Định là người rạch đường dao đầu tiên, mở màn cho cuộc mổ. TS Trần Văn Dương, Bệnh viện Chợ Rẫy, Trưởng nhóm phẫu thuật tạo hình, bắt đầu rạch da, cân cơ, mở bụng tách 2 bé. Việc tách cơ quan tiêu hóa, tạo hình niệu sinh dục, chỉnh hình khung chậu, kéo da, bó bột..., của 2 bé diễn ra thuận lợi sau đó.
Sau khoảng 13 giờ mổ, cặp song sinh dính liền được tách ra hoàn toàn. Nhiều trang báo nước ngoài đã đưa tin về ca mổ tách này như thành tựu lớn của y tế Việt Nam.
Trúc Nhi được cha bế qua giường thăm Diệu Nhi. Ảnh: Duy Hiệu.
Hơn 80 ngày hậu phẫu, song Nhi được chăm sóc 24/24 tại phòng Hồi sức Tim Ngoại. Các vết thương được chăm sóc tỉ mỉ, thành phần dinh dưỡng giúp bé nhanh hồi phục cũng được cân đối tỉ mỉ.
Ê-kíp chăm sóc song Nhi là những điều dưỡng rất trẻ. Nhưng chỉ cần nghe tiếng nấc hay trở mình trong đêm, họ lập tức có mặt.
Chứng kiến hành trình từ sơ sinh đến khi tách rời của cặp chị em, TS Trương Quang Định không khỏi xúc động. Sau ca mổ, TS Định chia sẻ tất cả chỉ là thành công bước đầu. Trước truyền thông, ông tuyên bố sẽ theo dõi song Nhi đến khi 2 bé tròn 18 tuổi.
Hiện tại, khi song Nhi tập đứng, tập bò, bi bô tập nói, vị bác sĩ mới yên tâm một phần về 2 cơ thể độc lập này. Hôm nay không phải là ngày song Nhi kết thúc hành trình tới viện của mình. Đây chỉ là quãng thời gian hai bé tạm nghỉ ngơi trong vòng tay của gia đình trước khi bắt đầu cuộc chiến đấu mới. Hai bé sẽ phải vượt qua ít nhất 4 cuộc đại phẫu tiếp theo.
TS Định biết rằng con đường trước phía trước sẽ còn nhiều chông gai. Dù vậy, "cuộc đời dài 60-70 năm đang có cơ hội được viết tiếp", đúng như lời GS.TS.BS Trần Đông A, Chuyên gia cao cấp, Cố vấn chuyên môn của Bệnh viện Nhi đồng 2, từng nói.
"Quyết định táo bạo nhưng nhân văn" ngày nào của Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, sau 84 ngày, giờ đây đang ra quả ngọt.
Trúc Nhi - Diệu Nhi đã ăn uống bằng đường miệng hoàn toàn, cân nặng và sức khỏe ổn định Sau hơn một tháng được mổ tách thành hai con người độc lập và phải giãn cách xa nhau để điều trị theo liệu trình riêng, hiện tại, hai chị em song sinh Trúc Nhi - Diệu Nhi sức khỏe chuyên biên rât tich cưc, ăn khoe, ngôi được, vui chơi vơi bô me, cac cô chú y, bac si và chuẩn bị...