Ca khúc ‘Runaway’ của Kanye West ft. Pusha T: Xin lỗi vì đã là chính mình!
Năm 2000, khi Rolling Stone cập nhật lại BXH 500 Album vĩ đại nhất mọi thời đại, Kanye West có tới 6 album được vinh danh nhưng trong 500 Ca khúc vĩ đại nhất mọi thời đại – phát hành năm 2004 – cái tên anh vẫn rất xa lạ.
Sự cân bằng gần đây mới được lập lại với việc cập nhật danh sách ca khúc. Thứ hạng cao nhất hiện anh nắm giữ ở BXH này là No.25 Runaway , hát cùng Pusha T.
Nếu như ca khúc hip-hop Fight The Power của Public Enemy leo lên tới vị trí No.2 BXH chủ yếu được nhắc tới bởi tuyên ngôn vùng lên của những người yếu thế thì với Runaway , đó là cuộc đấu tranh biện chứng với chính mình, để bảo vệ cái tôi thuần khiết. Cả 2 đều cho thấy làn gió âm nhạc đã đổi chiều, đẩy hip-hop, đồng quê, Latin pop hay reggae lên phía trên khán đài.
Trốn chạy dư luận
Runaway khởi nguồn từ một sự cố rất phi âm nhạc mà lại không thể xóa khỏi lịch sử âm nhạc: Tại giải Video Âm nhạc MTV năm 2009, Kanye West lao lên sân khấu cướp mic của Taylor Swift khi cô đang run rẩy, vỡ òa trong hạnh phúc vì được trao giải Video xuất sắc nhất của nữ nghệ sĩ cho You Belong With Me . “Yo, tôi thật sự rất vui cho cô. Tôi sẽ để cô nói xong nhưng Beyonce mới là người có video xuất sắc nhất mọi thời đại” – West nói về MV Single Ladies trước sự sững sờ của tất cả mọi người.
Màn cướp micro chấn động lịch sử âm nhạc của Kanye West
Vài giây ngắn ngủi này sẽ khởi đầu cho một mối thù không hồi kết nhưng đồng thời cũng mở ra những kiệt tác, trong đó, cả Swift và West đều khám phá lại chính bản thân mình. Với Swift, rõ ràng nhất chính là màn lột xác thành “rắn chúa” trong Look What You Made Me Do năm 2017. Còn với West, “quả” đến sớm hơn: Ngay năm 2009. Là người đã quá quen với những tranh cãi quanh mình, West vẫn thật sự cảm thấy kinh hoàng trước sự “khủng bố” của người hâm mộ Swift.
Sau vụ việc 1 tháng, West góp giọng trong ca khúc Run This Town của Jay-Z cùng Rihanna, thể hiện sự thống trị của mình trong làng hip-hop. Trong một lần nói chuyện với bạn, West tâm sự: “Anh đã thật sự nhìn vào mắt tôi trong Run This Town chưa? Nếu có, anh không thể nói là mình ngạc nhiên với những gì diễn ra. Tất cả đã thể hiện trong mắt tôi”.
Thế nhưng, trên thực tế, ngay sau đó, West lui về ở ẩn tại Oahu, Hawaii vì quá mệt mỏi với sức ép dư luận.
Quãng thời gian ở Oahu được ví như sự tự đày ải của West. Anh hủy mọi lịch trình ồn ào và nói một cách dễ hiểu thì: West hoàn toàn biến mất khỏi ánh mắt công chúng. Công chúng không biết anh đang làm gì, với ai. Với nhiều người, anh giống như một kẻ bị nhấn chìm. Nhưng trên thực tế, anh đang thai nghén 1 trong những kiệt tác lớn nhất sự nghiệp.
Nào, hãy cùng nâng ly:
Đại bản doanh
Ở Oahu, anh như một con nhện rút sâu vào trong hang của mình. Từ đây, anh truyền đi những rung động chỉ tới những người tin cẩn nhất, những người hiểu rõ tài năng của nhau và coi chuyện với Swift chỉ là “tin cũ”. Một người bạn thân thiết của West là nhà báo Noah Callahan-Bever của Complex khi được mời tới Oahu đã không quá ngạc nhiên khi gặp ở phòng thu bộ sậu của West – những nhân vật đình đám hàng đầu thế giới.
Thông thường, một vụ tụ tập thế này hẳn sẽ lên trang đầu các trang âm nhạc. Nhưng nguyên tắc ở đây được đưa ra rất rõ ràng: Không chụp ảnh, không lên mạng úp mở, không nói linh tinh, tóm lại là không được nói với bất cứ ai bất cứ điều gì về bất cứ thứ gì họ đang làm ở đây. Chỉ có duy nhất một việc phải làm ở đây: Tập trung thu âm.
Giống như trong các bộ phim phản địa đàng, đi từ bên ngoài yên ắng vào, Callahan-Bever bất chợt thấy mình ở giữa một đại bản doanh – một guồng máy đang hoạt động hết công suất. 2 đầu bếp riêng được thuê về phục vụ đồ ăn tại chỗ. Các kỹ sư hoạt động suốt đêm trong khi West như con thoi đi đi lại lại từ phòng này qua phòng khác. Ngồi trước laptop, anh nhảy qua lại giữa hàng loạt E-mail và các trang tham chiếu nghệ thuật. Khi quá mệt, anh nằm luôn xuống ghế ở phòng thu, ngủ một giấc ngắn.
Bìa đĩa đơn “Runaway” của Kanye West
West là người đàn ông chăm chỉ và cầu toàn nhất trong giới âm nhạc, đó là điều mà nhiều người cộng tác với anh nói.
Nói vậy nhưng đây không phải là cuộc chiến của riêng West. Anh cùng các chiến hữu luôn quây quần với nhau, trong phòng thu hay bên bàn ăn, và âm nhạc là chủ đề duy nhất được bàn thảo. Dù đều là những nhân vật sừng sỏ nhưng rất hiếm khi cái tôi của họ đụng độ nhau, các cuộc nói chuyện trải dài từ khai sáng tới tính hiệu quả với các ý tưởng liên tục được đưa ra. Nhưng chủ yếu, họ nói về ý nghĩa và những gì phải đạt được lần này. Dù không ai nói ra cụ thể, mọi người đều hiểu âm nhạc là chìa khóa giúp West chuộc tội. Với âm nhạc phù hợp, anh có thể vượt qua mọi tranh cãi.
Và họ đã làm được. Tất cả mọi khổ công đều có thể tóm tắt trong một ca khúc: Runaway.
Pusha T, người góp giọng trong Runaway, đã có trải nghiệm chưa từng có khi làm việc với West. Push T khi đó đang vướng vào một bê bối tình ái và West nói anh hãy viết một đoạn thể hiện mình là kẻ… đốn mạt nhất quả đất! “Yo, đốn mạt thêm vào. Chúng ta cần thêm đốn mạt” – West nhấn mạnh với Pusha T.
Runaway , đó chính là tất cả những gì West đang làm ở Oahu: Anh không có ý định xin lỗi Swift hay hứa hẹn với công chúng rằng mình sẽ tử tế hơn. Ngược lại, anh “nâng ly cho những kẻ đốn mạt” như mình. Một kẻ không ngại đốn mạt để nói lên quan điểm âm nhạc của mình. Một kẻ làm việc điên cuồng, thượng tôn công việc. Thế nên, hãy nhìn rõ lần nữa con người anh và “hãy chạy xa khỏi anh càng nhanh càng tốt, em ơi”.
Nhưng chẳng ai chạy đi. Các chiến hữu của anh đã đúng: Với âm nhạc thiên tài, West đã vượt qua mọi tranh cãi. Runaway được những tạp chí âm nhạc lớn nhất xếp vào danh sách những ca khúc hay nhất của năm, 1 trong những đĩa đơn hay nhất của West và thậm chí, tăng thêm tình yêu của công chúng dành cho anh! Album mà Runaway là đĩa đơn, My Beautiful Dark Twisted Fantasy, có điểm Metacritic lên tới 94/100, nằm trong nhiều danh sách Album vĩ đại nhất mọi thời đại.
Runaway có lẽ cũng chính là tuyên ngôn sống cả đời của West, một lần cho mãi mãi. Anh vẫn tiếp tục là tâm điểm của những tranh cãi nóng bỏng, là “kẻ đốn mạt” bậc nhất trong mắt nhiều người. Vợ cũ của anh, Kim Kardashian, đã bật khóc khi hôn nhân tan vỡ do cô không thể theo chân hành trình công việc bất tận của anh (và có lẽ, cả những thất thường). Nhưng cũng như công chúng vẫn đang phát cuồng vì West sau từng ấy năm, Kardashian luôn dành những lời trân trọng nhất cho West – một thiên tài âm nhạc luôn sống là chính mình.
'Fight The Power' của Public Enemy: Ca khúc khiêu khích nhất lịch sử âm nhạc
Mới đây, lần đầu tiên sau 17 năm, tạp chí âm nhạc danh tiếng Rolling Stone đã lập lại danh sách danh giá "500 Ca khúc vĩ đại nhất mọi thời đại" dưới sự trợ giúp của hơn 250 nghệ sĩ, nhạc sĩ và nhân vật có tiếng trong trong ngành công nghiệp âm nhạc.
Một ca khúc đã có bước thăng vọt sau lần cập nhật này, đó là Fight The Power của Public Enemy.
Fight The Power trong danh sách cũ chỉ đứng thứ 322. Lần này, vị trí của ca khúc là No.2, chỉ đứng sau huyền thoại Respect của Aretha Franklin, cho thấy ảnh hưởng lớn của nó tới thời cuộc hiện nay.
2 ca khúc "Fight The Power"
Với những vụ tàn bạo như hạ sát Michael Griffith năm 1986 khiến không khí New York căng như dây đàn, trưởng nhóm Public Enemy Chuck D cảm thấy xưa rồi cái thời hát "toàn về những thứ nhảm nhí".
Từ suy nghĩ đó, Public Enemy đã có màn ra mắt vô cùng ấn tượng năm 1987, Yo! Burn Rush The Show và sau đó là It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back , khẳng định vị trí của mình như là đại diện sừng sỏ nhất trong thời đại cấp tiến và thách thức nhất của rap. Nội dung nghị luận xã hội của Public Enemy thêm sức nặng nhờ giọng nam trung của phát thành viên đã qua đào tạo Chuck D, những tiếng phụ họa ngẫu hứng sặc sỡ vui nhộn của Flavor Flav và lớp sản xuất độc đáo của The Bomb Squad.
Public Enemy, đại diện sừng sỏ nhất trong thời đại cấp tiến và thách thức nhất của rap những năm 1980
Thế nên, khi đạo diễn lừng danh Spike Lee tìm kiếm nhạc cho Do The Right Thing - bộ phim lấy bối cảnh ngày Hè nóng nhất ở Brooklyn, nơi nhiệt độ cao khiến căng thẳng chủng tộc vốn từ lâu âm ỉ thành sôi sục trên đường - ông đã tiếp cận với Public Enemy.
Mùa Thu năm 1988, vừa phát hành album thứ 2, Public Enemy đang chuẩn bị sang châu Âu lưu diễn. Họ đã phải họp gấp với Lee. Bên cạnh Chuck D còn có nhà sản xuất Hank Shocklee của The Bomb Squad và giám đốc sản xuất Bill Stephney.
Ban đầu, Lee định làm một bản cập nhật thánh ca dân quyền Lift Ev'ry Voice And Sing với nhạc sĩ jazz Terence Blanchard, nhưng Shocklee đã bảo Lee thò đầu ra cửa sổ mà nghe: "Ông bạn ơi, ông nghe thấy gì?" - Shocklee hỏi - "Sẽ không nghe thấy Lift Ev'ry Voice And Sing ở bất cứ cái xe nào chạy qua đâu". Thế là, Lee để cho Public Enemy tự ý với mong muốn: "Tôi muốn nó phải thách thức, tôi muốn nó phải giận dữ, tôi muốn nó phải cực kỳ nhịp điệu".
Chuck D là người luôn viết tiêu đề xuống. Khi ở Italy lưu diễn, ông đã tìm được niềm cảm hứng từ ca khúc gốc Fight The Power của The Isley Brothers. Ông nghe ca khúc này năm 15 tuổi và nó đã làm thay đổi cuộc đời ông.
Fight The Power gốc cũng ra đời vào thời điểm tăm tối của nước Mỹ: Sau vụ bê bối Watergate, khi niềm tin vào chính phủ xuống thấp nguy hiểm. Với người da đen, nó càng khiến tình trạng hiện tại thêm tồi tệ. Trong Fight The Power gốc, cậu bé Chuck D lần đầu nghe thấy tiếng "bullsh*t" trong âm nhạc, nơi những người khốn cùng vùng lên chống lại những thế lực hung tàn. Khi The Isley Brothers hát "Tôi cố chơi nhạc của mình, họ nói nhạc tôi quá ồn ào", nó như tiếng hét rúng động Chuck D. Ông muốn tái tạo Fight The Power nhưng với những thực tế trần trụi của hiện tại. Tiếng hét nối tiếp này của Chuck D khiến Shocklee - người cũng chịu cảnh bị dân da trắng kìm kẹp ở ngoại ô - cũng phải sửng sốt.
"Fight The Power" của Public Enemy:
Di sản để lại
Spike Lee hẳn chia sẻ cảm xúc với Shocklee nhưng Fight The Power của Chuck D chính xác là cái ông cần.
Khi Chuck D lần đầu xem bản cắt thô của phim Do The Right Thing, ông choáng váng trước số lần ca khúc xuất hiện. Lee đưa Fight The Power thành giai điệu chủ đề của nhân vật Radio Raheem, người bật nó trên đài mỗi lần xuất hiện (bởi "Tôi không thích thứ gì khác"), đưa ca khúc thành nhịp đập của bộ phim.
Khi Barack Obama và Michelle Robinson đi xem phim trong buổi đầu hẹn hò, điều đầu tiên họ thấy chính là nhân vật của Rosie Perez trong Do The Right Thing đang nhảy trên nền nhạc Fight The Power.
Tuy vậy, Public Enemy không được hưởng trọn niềm vui thành công của Fight The Power . Giữa thời điểm quay MV và phát hành đĩa đơn vào Hè năm 1989, ban nhạc lao đao tới suýt tan rã vì những phát ngôn lệch lạc của thành viên Professor Griff. Chuck D đã phải có quyết định đau đớn là đuổi bạn đi. Tới lượt Do The Right Thing , phim bị cáo buộc kích động bạo lực, dẫn tới một cuộc thảo luận bàn tròn trên New York Times, trong đó, một thẩm phán da trắng tới từ Bronx than phiền là nó quá tiêu cực.
Radio Raheem, nhân vật trong "Do The Right Thing", sẽ là hình ảnh của nhiều thanh niên da đen sau này khi hát vang "Fight The Power"
Nhưng Fight The Power - bán được nửa triệu bản bất chấp bị các đài phát thanh chính thống xa lánh - đã tự quyết định vận mạng của mình. Những sinh viên da đen ở Virginia Beach đã hô vang điệp khúc vào cảnh sát trong cuộc bạo loạn tháng 9. Fight The Power là nguồn sức mạnh tinh thần để những người yếu thế đứng lên chống lại các thế lực. Mùa Hè đầu tiên sau khi ra đời, ca khúc không thể phù hợp hơn. Vào tháng 8, sự bất an về chủng tộc ở New York bùng lên mạnh mẽ sau vụ hạ sát cậu bé 16 tuổi Yusef Hawkins, kích động một cuộc tuần hành ngoài đời thực ở Brooklyn và góp phần vào việc đưa David Dinkins lên thành thị trưởng da đen đầu tiên của thành phố.
Hip-hop chính trị ra đời vào năm 1982 với The Message của Grandmaster Flash and the Furious Five. Nhưng phải tới Public Enemy, những vấn nạn xã hội mới được hát nhiều tới vậy, với sự cấp bách rất lớn. Tờ Time nhận định rằng Fight The Power, hơn bất cứ ca khúc nào khác, là minh chứng rằng hip-hop "không chỉ là giải trí - thậm chí, hơn cả một biểu hiện về sự oán giận và xa lánh, đó là một thế lực xã hội lớn".
Ernie Isley - tác giả ca khúc Fight The Power gốc - đã nghe Fight The Power phiên bản mới khi nó ra mắt. "Lúc các bạn hát: Chiến đấu chống lại thế lực, chống lại thế lực, chống lại cái thứ thế lực đó. Cái thứ quái vật "đó", dù là gì, một khi nó lộ nguyên hình, bạn biết phải bắt đầu chiến đấu thế nào. Bạn sẽ phải can đảm chiến đấu hết mình với tinh thần lạc quan" - Isley nói với Chuck D.
Đáp lại, Chuck D cho rằng Fight The Power không phải ca khúc mạnh mẽ nhất của Public Enemy. Nó thậm chí không thô ráp, điên cuồng bằng những sản phẩm trước nhưng nó tràn trề cảm xúc, phản ánh đúng thực trạng.
Quan trọng nhất hơn tất thảy, cả Isley và Chuck D đều nhìn nhận sự sức mạnh lớn nhất của 2 ca khúc Fight The Power nằm ở sự kết nối. Fight The Power của Chuck D đã tìm thấy kết nối với Fight The Power của Isley và cả 2 đều kết nối với thời cuộc sau nhiều năm ra mắt. Âm nhạc giống như bộ gien, nó di truyền qua các thế hệ, các kiếp sống. Một sợi dây thiêng liêng nơi con người hiện tại tìm thấy sự đồng cảm, an ủi và cổ động từ quá khứ. Chẳng phải vì thế nên tới năm 2021, 32 năm sau khi ra đời, Fight The Power được xếp lại lên vị trí No.2 của Rolling Stone, s au những vụ việc kinh hoàng mà người da đen đã phải chịu những năm gần đây?
Bị loại khỏi album "DONDA", Soulja Boy "đá xéo" Kanye West nên xin lỗi Taylor Swift Nam rapper Soulja Boy cảm thấy rất bức xúc khi Kanye West bất ngờ loại anh khỏi dàn khách mời trong album "DONDA". Mới đây, nam nghệ sĩ 31 tuổi vừa "cà khịa" đàn anh khi nhắc về sân khấu VMAs năm 2009. Ngày 29/8 vừa qua, Kanye West đã phát hành album phòng thu thứ mười "DONDA" với sự góp mặt của...