Cá bống thệ kho nghệ mới ngon

TIÊN SA14:28 16/10/2020

Trên dòng sông Thu Bồn, đoạn chảy qua các huyện Duy Xuyên, Điện Bàn… có nhiều loại cá ngon như cá đối, cá bơn, mỗi loại cho một vị thơm ngon riêng biệt, nhưng ngon hơn hết vẫn là cá bống với hương vị rất đặc trưng mà không có loại cá nào có được.

Món cá bống thệ kho nghệ bắt cơm.

Cá bống có nhiều loại: cá bống găm to bằng ngón chân cái đem nướng than dằm nước mắm ngon ăn với cơm thì “hết biết”; cá bống vồ đầu to, nhiều xương; cá bống nhọn và cá bống kèn to chỉ bằng đầu đũa, thân lốm đốm, thịt dai, đem hấp chín kẹp với bánh tráng mè thì không còn gì ngon bằng.

Video đang HOT

Cá bống thệ có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, hấp dẫn, trong đó có món canh chua cá bống thệ ăn kèm với rau sống rất ngon và mát về mùa hè. Cá bống thệ kho với nước mắm, tiêu và nghệ tươi ăn với cơm nóng thì hết ý.

Cá bống thệ còn gọi là bống cát, to như cá bống vồ nhưng mập, màu sáng như màu cát sông Thu. Hàng năm, cứ đến mùa nắng là sông Thu Bồn lại xuất hiện những chú cá bống thệ vàng ươm, béo tròn.

Những dịp như vậy, cư dân hai bên bờ sông thường cột những ống tre đục thủng hai đầu thả xuống lòng sông, đến đêm cá chui vào đấy, sáng ra người ta chỉ việc kéo ống tre lên, dốc ống lấy cá ra.

Cá bống bắt còn nguyên con tươi rói được chế biến thành món cá bống thệ rim khô ngon tuyệt. Nguyên liệu chính vẫn là những chú cá bống thệ nhỏ xinh, vàng ươm và các gia vị đi kèm như nghệ tươi, hành tím, bột nêm, ớt bột, tiêu; nước màu nhưng chỉ sau 1 giờ liu riu dưới ngọn lửa hồng, tộ cá bống vàng màu cánh gián tỏa hương thơm ngào ngạt đã được bày biện đẹp đẽ trên mâm cơm đơn sơ, giản dị của gia đình người dân xứ Quảng.

Món cá bống thệ kho nghệ được nấu như sau: Trước tiên, chà cho cá bống sạch vảy và nhớt; mổ bụng, bỏ ruột, rửa sạch, để ráo. Ướp bột nêm, hạt tiêu để khoảng 15 phút cho thấm gia vị. Nghệ cạo vỏ và rửa sạch để ráo sau đó xắt miếng mỏng, hành lá xắt nhỏ.

Bắc nồi lên bếp, cho dầu ăn vào xào nghệ và hành tím đến khi nghệ ra màu vàng đẹp, cho tiếp cá vào, nêm nước mắm, đường, thêm nước vào đun nhỏ lửa đến khi nước sánh lại. Nêm nếm vừa ăn, rắc hành lá, tiêu, ớt vào và nhắc xuống.

Đĩa cá bống thệ kho nghệ có màu vàng, điểm xuyết màu xanh của hành lá, màu đỏ của ớt trông rất bắt mắt. Món này ăn với cơm trắng nóng dẻo cùng từng miếng cá săn chắc, thơm nồng, ngái ngái mùi nghệ tươi khó tả.

Nồi cá bống cát kho khô của mẹ

Mẹ ở quê gọi điện thoại bảo: "Mẹ gửi một hộp cá bống cát kho khô lên cho con với mấy đứa bạn cùng phòng trọ ăn. Nhớ chiều ra bến xe lấy sớm".

Rồi mẹ tỉ mẩn đọc từng số điện thoại, biển số xe, giờ đỗ bến. Ngay khi dứt cuộc trò chuyện, tôi hí hửng thông báo với đám bạn: "Tụi bây ơi, chiều nay có món cá bống cát kho khô. Chắc là phải nấu hai nồi cơm mới đủ à".

Mẹ nói là gửi một hộp nhưng tôi biết chắc đổ ra là đầy nồi, kèm theo đó là rau quê. Đây là món tôi thích ăn, cũng như tụi bạn cùng phòng. Món này ăn với cơm, canh nóng, hoặc rau sống thì khỏi chê.

Mùa này ở quê, cá bống cát không biết từ đâu lũ lượt kéo nhau về những con mương, rạch. Tuy nhiên, loài cá này đổ đáy, cất vó rất ít được mà phải đi mò hoặc xúc. Cũng như bao người phụ nữ làng quê, mẹ học việc đi xúc cá từ thời con gái nên khi về sống chung với ba, mẹ thạo, lo chu toàn bữa ăn cho gia đình. Và thói quen này mẹ vẫn duy trì tới giờ dù tuổi đã ngoài 60. Cứ mỗi buổi sáng, khi con nước lớn ngập ngực, mẹ mang xà neng (công cụ xúc tép, cá của người Khmer) to bằng cái thúng, qua nhà hàng xóm rủ rê các dì, các cô đi xúc cá. Xuống kênh, mỗi người chia nhau một đoạn hoặc những con mương song song cùng nhau xúc và trò chuyện rôm rả. Mẹ mang theo một cái nồi nhôm to, bên trong bỏ lá cây vào rồi úp chiếc rế lên. Làm như thế là để cho những chú cá năng động không nhảy ra ngoài được. Rồi mẹ dùng sợi dây nhựa dài, một đầu buộc vào quai xoong, đầu kia buộc vào bụng. Mẹ đi xúc đến đâu thì chiếc xoong trôi theo đến đó. Cá bống cát là loài cá ưa lạnh, nhát, nên hay nấp vào những đám lá. Mẹ chỉ cần đưa rổ vào mục tiêu, dùng tay quơ quào lùa vào rổ nhanh lẹ rồi đưa rổ lên cao. Bảo đảm không dưới 3 con cá bống cát to. Đến khi nước rút xuống, buổi chợ tan, mẹ và mọi người đứng lên ra về. Lúc này, xoong người nào cũng đầy ắp cá bống cát.

Cá bống cát rất yếu đuối như cá lòng tong, khi lên cạn giây lát là chết. Vì thế khi về nhà, mẹ để nguyên bộ đồ còn ướt rồi làm cá ngay, kẻo ươn không ngon. Mẹ tỉ mẩn làm sạch từng con. Khi đã rửa sạch sẽ, mẹ dùng nước màu dừa cùng với gia vị ướp cho cá có màu đỏ au đẹp mắt. Để nồi cá qua một bên cho cá thấm đều gia vị, mẹ đi tắm rửa kẻo xót da. Sau đó mẹ bắc nồi cá lên bếp, bật lửa lớn kho cho cá săn thịt, chắc lọi, rồi đổ vào nồi một ít nước dừa (hoặc nước lọc). Khi cá ngập nước, lửa sẽ chỉnh ở độ liu riu cho đến khi nồi cá sền sệt nước thì tắt bếp. Mẹ không quên rắc một ít tiêu cay xay để xúc tác mùi thơm thêm nồng. Thịt cá bống cát đồng ngọt, chắc, thơm, ít xương nên ăn rất ngon. Dù hiện nay loài cá này trên thị trường rất đắt tiền do hiếm nhưng mẹ không bao giờ mang bán mà chỉ để cho nhà ăn và gửi lên cho tôi ăn.

Tôi đón nhận món quà từ mẹ một cách cảm động và nể phục. Mẹ chẳng những lo cho anh em tôi có cuộc sống chu toàn, quán xuyến gia đình yên ấm mà còn tạo ra những món ăn ngon miệng. Cứ mỗi lần ăn món cá bống cát kho khô là tôi nhớ đến mẹ - người phụ nữ cả đời sống vì chồng, vì con.

Cá bống kho của mạ Cách đây mấy hôm, người bạn cùng lớp lâu ngày về Huế, đòi được ăn một bữa cơm Huế. "Cơm Huế phải có cá bống kho khô đó nghe" - bạn dặn. Cá bống kho khô ăn với cơm nóng, cháo gạo đỏ đều ngon Bữa cơm như yêu cầu, có món cá bống kho. Gắp một con cá, lật qua, lật lại,...