Bước ‘đột phá’ của Syria về vũ khí hóa học

Đại sứ Syria tại Liên Hợp Quốc Bashar Ja’afari tuyên bố rằng họ ‘chính thức’ trở thành thành viên của hiệp ước cấm vũ khí hóa học từ ngày hôm qua.

Hai tay súng thuộc lực lượng Quân đội Syria Tự do, thuộc lực lượng đối lập ở Syria. Ảnh: Reuters

Theo đó, Syria đã chấp thuận đề xuất của Nga để từ bỏ vũ khí hóa học. Đây là động thái được cho là đang giúp ngăn ngừa một cuộc can thiệp quân sự trực tiếp của phương Tây vào cuộc nội chiến ở Syria.

Syria đã trình các tài liệu cho Liên Hợp Quốc vào hôm qua, tuy nhiên, hãng tin Reuters dẫn lời một số nguồn tin ngoại giao giấu tên, cho rằng chưa thể biết chắc chắn là liệu Syria có đáp ứng mọi yêu cầu để gia nhập hiệp ước này không.

“Vũ khí hóa học ở Syria đơn thuần chỉ nhằm phòng thủ trước kho vũ khí hạt nhân của Israel” ông Ja’afari nói.

“Và giờ là lúc chính phủ Syria tham gia (hiệp ước), đây là động thái cho thấy chúng tôi sẵn sàng phản đối mọi loại vũ khí hủy diệt hàng loạt” – ông Ja’afari nói thêm.

Trong khi đó, Tổng thống Syria Bashar al-Assad nói rằng Syria quyết định trao quyền kiểm soát kho vũ khí hóa học của mình là vì đề xuất của Nga chứ không phải vì đe dọa can thiệp quân sự của Mỹ.

Ông Assad nói thêm: “Khi nào chúng thấy rằng Hoa Kỳ thực sự muốn ổn định trong khu vực và ngừng đe dọa, theo đuổi tấn công, và cũng ngừng chuyển giao vũ khí cho những kẻ khủng bố, chừng đó chúng ta mới tin rằng các tiến trình cần thiết sẽ có thể được hoàn tất”.

Các quốc gia phương Tây nói rằng Syria có vô số vũ khí hóa học. Ông Assad nói rằng Syria sẽ có thể giao nộp các kho vũ khí hóa học này trong vòng 30 ngày, đây là thời gian tiêu chuẩn theo quy định của hiệp ước.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry lại đặt nghi vấn về đề xuất này. “Chúng tôi tin rằng không có gì là tiêu chuẩn trong quy trình này vào thời điểm hiện tại vì chính cách hành xử của chế độ này – không chỉ vì sự tồn tại của các loại vũ khí này mà còn cả ở cách chúng được sử dụng. Và theo đánh giá của chúng tôi thì những lời nói của chính quyền Syria đơn giản là chưa đủ”.

Cùng lúc đó, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng nhiệm Nga Sergei Lavrov đã có cuộc họp cấp cao vào hôm qua về vấn đề Syria chuyển giao kho vũ khí hóa học. Tuy nhiên, ông Kerry cũng nhấn mạnh rằng lực lượng quân sự của Mỹ vẫn sẽ cần đến nếu như ngoại giao thất bại.

“Đây không phải là một cuộc chơi” – ông Kerry nói khi đứng cạnh ông Lavrov sau phiên khai mạc cuộc họp tại Geneva, Thụy Sĩ, nhằm bổ sung kế hoạch của Nga để bảo toàn và bố trí kho vũ khí hóa học của Syria.

Ông Kerry bày tỏ lạc quan về các cuộc đối thoại ở Geneva, nói rằng “Chúng tôi thực sự hy vọng rằng có một cách thức để thực hiện việc này”, và rằng Mỹ rất ‘cảm ơn’ vì ý tưởng của Nga để giải quyết cuộc xung đột.

Tuy nhiên, ông Kerry và ông Lavrov vẫn bất đồng sâu sắc về các lời đe dọa của Mỹ về hành động quân sự.

Trong khi đó, một vị chỉ huy của Quân đội Syria Tự do (SFA) đã cáo buộc chính quyền Tổng thống Assad đã di chuyển vũ khí hóa học ra khỏi đất nước.

“Chúng tôi có thông tin cho thấy chính quyền đã bắt đầu chuyển các hóa chất và vũ khí hóa học sang Li-Băng và Iraq, và điều này rất, rất nguy hiểm” – ông Salim Idris nói trong cuộc phỏng vấn với hãng truyền hình CNN.

Theo khampha