Bulgaria cáo buộc Nga liên quan loạt vụ nổ kho đạn

Công tố viên Bulgaria cáo buộc 6 công dân Nga có vai trò trong 4 vụ nổ kho đạn tại nước này từ năm 2011 tới 2020.

“Cuộc điều tra cho thấy 6 công dân Nga từng ở Bulgaria trong thời gian xảy ra các vụ nổ kho đạn”, Siyka Mileva, phát ngôn viên cơ quan công tố Bulgaria, cho biết trong cuộc họp báo tại thủ đô Sofia hôm 28/4. “Bằng chứng thu được dẫn tới kết luận đáng tin cậy rằng mục đích của các công dân Nga này là ngăn chặn việc chuyển các lô đạn dược cho Gruzia và Ukraine”.

Bộ Ngoại giao Bulgaria cho hay sẽ triệu đại sứ Nga vào chiều 29/4 về cuộc điều tra các vụ nổ kho đạn tại quốc gia châu Âu này, sự việc mà Sofia cho rằng có thể liên quan tới sự cố tương tự tại Czech năm 2014.

Emilian Gebrev, nhà buôn vũ khí người Bulgaria trong cuộc họp báo ở Sofia, Bulgaira, hồi tháng 10/2017. Ảnh: AFP

Vụ nổ đầu tiên xảy ra vào tháng 11/2011, gần ngôi làng Lovnidol, phía bắc Bulgaria, tại kho đạn thuộc công ty Emco của Emilian Gebrev, một nhà buôn vũ khí người Bulgaria.

Hai vụ nổ năm 2015 xảy ra tại các cơ sở gần nhà máy quân sự Sopot, trong đó một số đạn dự trữ của Emco bị phá hủy. Vụ thứ 4 xảy ra năm 2020 đã phá hủy một kho quân khí quan trọng gần Maglizh, thành phố miền trung đất nước.

Không vụ nào gây thương vong và đều được kích nổ từ xa “cùng một kiểu”, Mileva cho hay. Hồi tháng 4/2015, Gebrev, con trai cùng giám đốc điều hành của công ty Emco, bị đầu độc. Công tố viên cho hay đang nắm trong tay “nghi vấn có cơ sở” rằng âm mưu đầu độc và các vụ nổ kho đạn có thể liên quan với nhau.

Ngoài ra, họ cũng chỉ ra mối liên hệ giữa loạt vụ nổ này với “tội ác nghiêm trọng ở những quốc gia khác”, ám chỉ vụ nổ kho vũ khí tại Czech năm 2014 và vụ đầu độc cựu điệp viên hai mang Sergei Skripal ở Anh năm 2018.

“Chúng tôi đang liên lạc với với Czech để xem liệu những vụ này có liên quan tới Nga không”, Mileva nói.

Trước cáo buộc của công tố viên Bulgaria, Nga cho rằng giới chức nước này đang “ganh đua” với Czech, nước tuần trước cáo buộc tình báo Nga đứng sau vụ nổ kho đạn tại Czech năm 2014.

Trước làn sóng trục xuất ngoại giao ăn miếng trả miếng giữa hai bên, cũng như giữa các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) ủng hộ Prague với Nga, Moskva phủ nhận liên quan tới vụ nổ ở Czech.

“Thật tốt là chúng tôi vẫn chưa giết Thái tử Ferrdinand. Rõ ràng, lịch sử đang tái diễn”, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói, nhắc tới vụ ám sát Thái tử của Áo ở Sarajevo năm 1914 châm ngòi Thế chiến I.

Gebrev từng trữ đạn dược tại kho chứa ở Czech, gần làng Vrbetice, nơi xảy ra vụ nổ năm 2014. Công ty Emco không phản hồi trực tiếp về thông báo mới nhất của công tố viên Bulgaria, nhưng cáo buộc họ đã điều tra chậm chạp sau khi “che giấu các hoạt động của mật vụ Nga suốt nhiều năm”.

Theo các nguồn tin Ukraine do trang điều tra Bellingcat trích dẫn, Emco “đóng vai trò quan trọng trong tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine” trong cuộc chiến với phe ly khai thân Nga ở miền đông. Emco là “nhà cung cấp vũ khí duy nhất ở nước ngoài có thể cung cấp đạn dược cho quân đội Ukraine”.

Năm ngoái, Bulgaria truy tố ba công dân Nga liên quan tới vụ đầu độc Gebrev, một trong số đó là sĩ quan tình báo Nga, người cũng được cho là nghi phạm trong vụ đầu độc Skripal.